5 boeken voor 2024: klassieke en essentiële must-reads voor elke HR-leider

The Corporate Culture Survival Guide

Een praktische gids om je bedrijfscultuur te veranderen of verbeteren

 The Corporate Culture Survival Guide (vertaald als De bedrijfscultuur als ziel van de onderneming) van vader (organisatiepsycholoog) en zoon (consultant) Schein is een praktische gids voor organisaties die hun bedrijfscultuur willen verbeteren of veranderen. Het boek – een klassieker uit 1999 – legt uit wat bedrijfscultuur is, waarom het belangrijk is voor het succes of falen van een organisatie en hoe het kan worden beïnvloed en aangepast.

Organisatiecultuur is in de ogen van de auteurs van invloed op alle aspecten van een organisatie, zoals strategie, structuur, systemen, processen en prestaties. De cultuur van een organisatiecultuur is moeilijk te veranderen, maar leiders die dit willen doen, kunnen het beste proberen de gemeenschappelijke veronderstellingen die aan de cultuur ten grondslag liggen te achterhalen. Dat wil zeggen: ‘de onbewuste en vanzelfsprekend geachte aannames die mensen delen over hoe de wereld werkt en hoe ze met elkaar omgaan’.

Een cultuurverandering zal pas kans van slagen hebben als de organisatie het mes op de keel heeft, en onder serieuze zakelijke problemen gebukt gaat. En zelfs dan kan het veranderingsproces jaren in beslag nemen. Want wil een cultuurverandering met succes worden doorgevoerd, dan zal dit geleidelijk aan moeten gebeuren; Schein senior en junior geloven niet in een plotselinge omwenteling. Om draagvlak te creëren voor de veranderingen bij alle betrokkenen en om het veranderingsproces zorgvuldig te plannen en uit te voeren is tijd noodzakelijk.

Edgar en Peter Schein
The Corporate Culture Survival Guide
Wiley

The Fearless organization

Kenniswerk vraagt om psychologische veiligheid in organisaties

 The Fearless organization (in het Nederlands vertaald als De onbevreesde organisatie) is een standaardwerk over het belang van psychologische veiligheid in organisaties. Het boek is geschreven door Amy Edmondson, hoogleraar leiderschap en management aan de Harvard Business School.

Het boek verscheen in 2018, maar is actueler dan ooit nu kenniswerk steeds dominanter wordt en medewerkers hun kennis moeten kunnen delen. Dat kan alleen als mensen de overtuiging hebben dat de werkomgeving veilig genoeg is ‘om een intermenselijk risico te nemen’, zoals Edmondson psychologische veiligheid omschrijft. Een grotere psychologische veiligheid leidt ertoe dat medewerkers creatiever worden, vaker nieuwe ideeën uitproberen en feedback durven te vragen en geven. Bovendien leren ze sneller van hun ervaringen en leveren ze betere prestaties in die omstandigheden. Edmondson gaat uitgebreid in op de vraag hoe psychologische veiligheid het best kan worden bevorderd.

Amy Edmondson
The Fearless organization
Business Bibliotheek

The Matter with Things, Our Dreams, Our Delusions and the Unmaking of the World

Over de belangrijke verschillen tussen de linker en rechter hersenhelft

Dit is een vuistdik boek in twee delen over de verschillende manieren waarop de twee hersenhelften de wereld waarnemen en begrijpen. Volgens psychiater Ian McGilchrist heeft de linkerhersenhelft zich ontwikkeld om zich scherp te concentreren op details. Deze helft breekt dingen op en houdt zich vooral bezig met abstracties, het expliciete en “of/of” (differentiatie). De rechterhersenhelft daarentegen ziet dingen in een bredere context, die openstaat voor alle mogelijkheden die zich voordoen. Deze heldt waardeert het impliciete en geeft de voorkeur aan “en/en” (integratie, holisme).

De twee benaderingswijzen zijn idealiter complementair. Maar sinds de Wetenschappelijke Revolutie en de Verlichting – met uitzonderingen zoals de Romantische beweging – is de linkerhersenhelft de rechter gaan domineren, met allerlei culturele en mondiale crises tot gevolg. De linkerhersenhelft maakt “een goede dienaar, maar een zeer slechte meester”, aldus McGilchrist.

Ian McGilchrist
The Matter with Things, Our Dreams, Our Delusions and the Unmaking of the World
Perspectiva

Essentialism – The Disciplines Pursuit of Less

Hoe focus je je op wat er werkelijk toe doet?

Wat is nou echt belangrijk? Waar moet je werkelijk energie en aandacht aan besteden? Op  basis van wetenschappelijk onderzoek en tal van praktijkvoorbeelden legt journalist Greg McKeown, vooral bekend als blogger voor de Harvard Business Review, op heldere wijze uit hoe je gedisciplineerd kunt streven naar ‘minder’ in plaats van naar ‘meer’. Want daar gaat het vooral om in het ‘Essentialisme’ (zoals het boek heet in de Nederlandse vertaling). Volgens de auteur moet je je zoveel mogelijk beperken tot wat er werkelijk toe doet.

Dit kan door drie kernwaarheden te huldigen. Te weten: ‘ik kies’, ‘er zijn maar een paar dingen echt heel belangrijk’ en ‘ik kan doen wat ik wil, maar ik kan niet alles doen’. Het eerste wat belangrijk is, is het besef dat we nooit moeten vergeten dat we kunnen kiezen, aldus McKeown. Het vermogen om te kiezen kan niet van ons worden afgepakt of weggegeven, we kunnen het alleen vergeten. Want wanneer we ons vermogen om te kiezen vergeten te gebruiken, dan leren we om hulpeloos te zijn. We moeten ons dus meer bewust worden van de mogelijkheid dát we kunnen kiezen.

Het tweede is het besef dat we niet alles kunnen doen, maar dat we moeten kiezen. Dus we moeten onderscheid maken tussen wat belangrijk is en wat niet. Dat we op een punt komen waarbij méér doen niét meer oplevert, maar waarbij juist minder doen (maar meer nadenken) betere resultaten oplevert. De derde kernkwaliteit is volgens McKeown dat een essentialist steeds weloverwogen keuzes (trade-offs) maakt. Hij vraagt zich telkens af ‘welk probleem wil ik oplossen?’, ‘waar kan of wil ik volledig voor gaan?’ en ‘welke keuze kan of moet ik maken?’

Greg McKeown
Essentialism – The Disciplines Pursuit of Less
Crown Currency

An everyone culture

Over het belang van Bewust Ontwikkelingsgerichte Organisaties (BOO’s)

Bijna alle organisaties verliezen veel tijd en energie omdat de mensen van hoog tot laag hun zwakke punten verbloemen. Maar niet in Bewust Ontwikkelingsgerichte Organisaties (BOO’s), zoals het heet in de Nederlandse vertaling van dit boek: Een cultuur voor iedereen). Ontwikkelingspsychologen Robert Kegan en Lisa Lahey schrijven dat in deze BOO’s een cultuur heerst waarin iedereen erin slaagt weerstand en belemmeringen tegen verandering te overwinnen en fouten beschouwt als kansen om te groeien.

Om een BOO te worden is het nodig een organisatiecultuur in het leven te roepen waarin de ondersteuning van ieders ontwikkeling in de dagelijkse werkpraktijk, bij het uitvoeren van de gewone activiteiten, in de dagelijkse routines en in de gesprekken is verweven.

Robert Kegan
An everyone culture
Harvard Business School Publishing