De power-paradox: eenmaal aan de top dreigen leiders hun talenten te verliezen

Jarenlang werk je je in het zweet. Je bouwt relaties op en ontwikkelt vaardigheden om die felbegeerde leiderschapspositie te bemachtigen. En dan, wanneer je eindelijk de macht in handen hebt, begin je diezelfde vaardigheden te verliezen die je naar de top hebben gebracht. Dit is de essentie van de power-paradox.

Het is nu eenmaal makkelijker om moeilijke beslissingen te nemen als je je niet druk maakt over de impact die het heeft op je mensen

Een jaar of twee geleden werd ik gevraagd om enkele coachingssessies te faciliteren voor een leiderschapsteam van een middelgroot techbedrijf. De chief of product werd door medewerkers omschreven als veel minder benaderbaar dan voorheen. Men vond hem afstandelijk, niet empathisch en grillig.

Hij nam beslissingen zonder input op te halen uit zijn team, wat een sterk negatief effect had op de onderlinge samenwerking en het gevoel van betrokkenheid. “Sinds hij de baas is, is hij een soort Dr. Jekyll & Mr. Hyde geworden. Je weet nooit wat je aan hem hebt”, aldus een van zijn direct reports.

Bij het begrijpen van de emoties van anderen spelen je spiegelneuronen een cruciale rol. Deze neuronen stellen ons in staat om ons in anderen te verplaatsen en hun pijn of vreugde te begrijpen. Dit vermogen is essentieel voor leiders: het helpt hen om de behoeften van hun team in te schatten en effectief te reageren. Het paradoxale is echter dat meer macht leidt tot minder activiteit in deze spiegelneuronen.

Balans

Neurowetenschappelijk onderzoek laat daarnaast zien dat er een sterke wisselwerking is tussen resultaatgerichtheid en mensgerichtheid. Goed leiderschap vereist een balans tussen deze twee (soms concurrerende) doelen. In de praktijk zien we echter dat een toename in macht leidt tot een meer resultaatgerichte focus.

Op zich is dit logisch. Het is nu eenmaal makkelijker om moeilijke beslissingen te nemen als je je niet druk maakt over de impact die het heeft op je mensen. Het is echter, op de lange termijn, destructief voor de moraal van je medewerkers en daarmee voor hun prestaties op de werkvloer.

Coaching

Dit redelijk deprimerende perspectief op leiderschap heeft gelukkig wel een happy end. Onderzoek toont aan dat coaching zeer effectief kan zijn om de power-paradox te doorbreken. In de coachingssessies met de chief of product gaf ik eerlijke feedback over zijn gedrag en samen reflecteerden we op de feedback vanuit zijn team. Langzaamaan begon hij meer aandacht te besteden aan de zorg voor zijn team, wat een enorme impact had op het engagement. Zijn team werd effectiever, productiever en collaboratiever.

De power-paradox laat zien dat macht niet alleen een zegen is, maar ook een uitdaging. Het is essentieel voor leiders om zich bewust te zijn van deze dynamiek en actief te werken aan het behouden van de vaardigheden die hen in de eerste plaats succesvol maakten. Met de juiste ondersteuning en een open houding kan elke leider leren om zijn macht op een positieve manier te gebruiken, zonder de verbinding met de mensen om hen heen te verliezen.