Ester Zeeman, CHRO bij HumanTotalCare: “Wij willen de Blue Zone van werkend Nederland worden”

Of het nu komt door grotere financiële problemen, door de stijgende werkdruk, door toenemende spanningen op de werkvloer of fysieke klachten: het ziekteverzuim neemt in Nederland gestaag toe. Lag het gemiddelde verzuim in 2015 volgens het CBS nog rond de 3,5 procent, nu is dat zo’n 5 procent.

“Opmerkelijk is dat zeker tachtig procent van het verzuim niet werkgerelateerd is”

Lager dan tijdens de coronacrisis, maar inmiddels hoger dan daarvoor. Met name verzuim door stressklachten rukt op. De cijfers van ArboNed en HumanCapitalCare laten zien dat in de laatste vijf jaar het verzuim door stressgerelateerde klachten zelfs met 30 procent is gestegen. “Opmerkelijk is dat zeker tachtig procent van het verzuim niet werkgerelateerd is”, zegt Ester Zeeman, CHRO van HumanTotalCare, een dienstverlener die een autoriteit op het gebied van werk en gezondheid wil zijn en ‘bijdraagt aan een gezond en veilig werkend Nederland’.

Je zou kunnen beargumenteren dat als het verzuim zo vaak grotendeels losstaat van het werk, de werkgever dan ook maar lijdzaam moet toekijken. Dat hij zich niet moet bemoeien met de leefstijl en het privéleven van zijn medewerkers. Zeeman – lees HumanTotalCare – ziet dat heel anders. “Ik denk juist dat werkgevers meer kunnen doen.”

Bedrijven leggen te vaak te veel alleen bij de mensen zelf

Haar visie: “De verantwoordelijkheid voor gezondheid en inzetbaarheid ligt bij zowel de werkgever als bij de medewerkers. Nu wordt er bij veel bedrijven te vaak te veel alleen bij de mensen zelf neergelegd. Ik vind het redelijk om van medewerkers te verwachten dat ze zelf de regie voeren over hun eigen leven. Maar het is dan wel belangrijk dat je als werkgever je medewerkers hierbij ondersteunt en faciliteert.” Haar devies is daarom ook: ‘Ik in de context van wij’.

Zeeman vindt dat werkgevers vooral meer zouden moeten inzetten op preventieve maatregelen dan nu gebeurt. Door regelmatig in gesprek te blijven en actief bij te houden hoe het met medewerkers gaat, bijvoorbeeld door middel van instrumenten als het Preventief medisch onderzoek (PMO) en Psychosociale Arbeidsbelastingmetingen (PSA’s).

“Leidinggevenden vervullen hier een sleutelrol… nog voordat een bedrijfsarts in beeld komt”

 Hiermee kunnen potentiële problemen in een vroeg stadium worden herkend en tijdig worden aangepakt  Door ondersteuning te bieden bij de bewaking van de mentale gezondheid of andere zaken waar een medewerker hulp bij nodig heeft.. Door een veilige werkomgeving te creëren en door ontwikkelingsmogelijkheden aan te bieden, met aandacht voor de persoonlijke omstandigheden en behoeften van elke medewerker.

En, zeer belangrijk, door aandacht te hebben voor de rol van leidinggevenden en hen hierin  te trainen. “Want zij vervullen hier een sleutelrol. Zij moeten problemen kunnen signaleren en samen met medewerkers bekijken waar hun energiebronnen zitten en thema’s als stress en werkdruk bespreekbaar maken. Nog voordat een bedrijfsarts in beeld komt.”

Een krachtige holding ondersteunt de werkmaatschappijen

HumanTotalCare ondersteunt werkgevers op al deze gebieden vanuit  de werkmaatschappijen ArboNed, HumanCapitalCare, Mensely, Focus en IT&Care. Zo richt ArboNed zich met name op het MKB, terwijl HumanCapitalCare zich richt op het grootzakelijke segment.

Mensely ondersteunt werkgevers die volgens het eigen regiemodel (willen) werken en detacheert kundige professionals. Focus Nederland is een landelijk bureau voor loopbaanadvies en loopbaanontwikkeling. Zij bieden loopbaanadvies, loopbaancoaching, re-integratie en outplacement.

Om de verschillende werkmaatschappijen te ondersteunen, heeft HumanTotalCare gekozen voor een krachtige holding. Daar ressorteren de R&D-activiteiten onder, bijvoorbeeld. Dat wil zeggen: “Daar bundelen we alle data, zodat we van daaruit onze werkmaatschappijen goed kunnen ondersteunen om goede analyses te maken en om klanten proactiever te adviseren.” Ook IT is centraal belegd.

De strategie en werkgeversbelofte van HumanTotalCare zijn leidend

Hetzelfde geldt voor  HR. Dat was al zo toen Zeeman in 2023 aantrad als CHRO, maar sinds haar komst is er wel het een en ander veranderd op de HR-afdeling. “Het was geen eenvoudig start toen ik hier HR-directeur werd. De CHRO was geen onderdeel van de groepsdirectie. Er werkte goede professionals, maar HR acteerde meer als een afzonderlijke entiteit, los van de overkoepelende bedrijfsstrategie. Het was een plan van afdeling X, een plan van afdeling Y, een plan van afdeling Z.”

Met de komst van Zeeman is de CHRO wel toegetreden tot de directie van HumanTotalCare . We hebben ‘HR in het hart van de strategie’ geplaatst. De strategie en werkgeversbelofte van HumanTotalCare zijn leidend voor de keuzes die de organisatie maakt. De werkgeversbelofte van luidt: ‘Bij HumanTotalCare kunnen collega’s de beste versie van zichzelf zijn, zodat we samen meer kunnen betekenen voor werkend Nederland.’

Maar ook richting klanten: “Aangezien HumanTotalCare zich bezighoudt met werk en gezondheid en hier andere bedrijven over adviseert, daarom is het cruciaal dat de organisatie zelf een goed voorbeeld geeft. Door intern een sterk HR-beleid te voeren, kan HumanTotalCare geloofwaardiger en effectiever zijn in haar dienstverlening naar klanten”, zegt Zeeman. “Practice what you preach. We willen een voorbeeldrol spelen voor andere bedrijven.”

Andere bedrijven laten zien dat zij een Blue Zone kunnen worden

De ambities zijn hoog. HumanTotalCare wil andere bedrijven laten zien dat het mogelijk is ‘de Blue Zone van werkend Nederland’ te worden. Dat wil zeggen: een bedrijfsomgeving te creëren die zich spiegelt aan de Blue Zones, de regio’s waar mensen bovengemiddeld lang en gezond leven. Met dezelfde drie kenmerken.

In de eerste plaats een hoge gemeenschapszin: “Zodat mensen het gevoel hebben ergens bij te horen, ondanks de enorme individualisering in de maatschappij.” In de tweede plaats een goede fysieke gezondheid, die goed gemonitord wordt en op peil wordt gehouden. En in de derde plaats veel mogelijkheden tot ontspanning. Vrij vertaald: een bedrijf waar mensen een goede werk-privé balans kennen en allerlei ontwikkelingsmogelijkheden hebben.

“Als grootste opleider voor bedrijfsartsen in Nederland leiden we bijvoorbeeld een derde van alle bedrijfsartsen in het land op”

Zo krijgen medewerkers budget voor sportieve of sociale activiteiten om te kunnen ontspannen en hun onderlinge band te versterken. Ongeveer 1 procent van het salarisbudget is ingeruimd om het werk van medewerkers die mantelzorger zijn te ondersteunen. Werving van personeel vindt bij voorkeur plaats via eigen medewerkers: “Onze ambassadeurs, die goed kunnen bepalen wie bij ons past. In 2024 is 20 procent van onze nieuwe collega’s via onze eigen mensen binnengestroomd.”

Uiteraard investeert het bedrijf ook actief in de ontwikkeling van medewerkers, zowel vakinhoudelijk als persoonlijk. “Als grootste opleider voor bedrijfsartsen in Nederland leiden we bijvoorbeeld een derde van alle bedrijfsartsen in het land op, met meer dan 200 artsen momenteel in opleiding.”

Zeker leidinggevenden worden ondersteund, ‘de dagelijkse vertegenwoordigers van de werkgever’, zoals Zeeman het uitdrukt. “Ik ben er uiteindelijk verantwoordelijk voor dat de werkgeversbelofte ‘zorgen dat medewerkers de beste versie van zich zelf kunnen zijn’ wordt gefaciliteerd. Maar de leidinggevenden staan dagelijks met collega’s in verbinding en brengen deze belofte, samen met andere collega’s, in de praktijk.”

HumanTotalCare biedt gerichte verzuimtrainingen voor leidinggevenden

“Daarom biedt HumanTotalCare bijvoorbeeld de training ‘de continue dialoog’ en gerichte verzuimtrainingen voor leidinggevenden, dezelfde die we ook voor klanten verzorgen. Tijdens deze trainingen leren leidinggevenden hoe ze gesprekken kunnen voeren om verzuim te voorkomen. Dit is vaak uitdagend omdat het persoonlijk is, maar wel belangrijk. Of iemand psychische problemen heeft, ontdek je vaak alleen door echt verbinding te maken met je mensen.”

In hoeverre HumanTotalCare nu al een Blue Zone is? “Onze eigen mensen ervaren HumanTotalCare als een warme, mensgerichte organisatie. Ze stellen het op prijs dat ze veel ruimte en autonomie hebben en vinden dat er veel kennis, kunde en data zijn. Ook onderschrijven ze het streven van HumanTotalCare om een maatschappelijke rol te spelen. Elk kwartaal meten we de medewerkerstevredenheid. De resultaten zijn positief, met hoge Employee Net Promotor Scores. De uitstroom is het afgelopen jaar met 5 procentpunt gedaald.”

“Zijn we al de Blue Zone? Nog niet, maar we zijn goed op weg.”

“We zien een daling in het werkgerelateerde verzuim tot onder de 15 procent van het totale verzuim en een sterke afname van fysiek verzuim. Tegelijkertijd is het psychisch verzuim gestegen tot 50 procent van ons totale verzuim. Maar ons verzuimpercentage zit op het landelijk gemiddelde van grootzakelijk Nederland en onze meldingsfrequentie zit flink onder het landelijk gemiddelde. Onze meldingsfrequentie – hoe vaak melden werknemers zich per jaar gemiddeld ziek – is erg laag, 0,6. Dat is een belangrijke indicator voor het toekomstige verzuim. Zijn we dus al de Blue Zone? Nog niet, maar we zijn goed op weg.”

Gerelateerde artikelen:

Anita Koops, Arbo Unie: “Sociale veiligheid voor organisaties is een need-to-have”

5 belangrijke HR-trends en praktische tips om succesvol voorbereid te zijn op 2025

Psychisch verzuim: 5 ingrediënten voor preventie en goede re-intetgratie