Kinderopvang via de werkgever ontzorgt medewerkers en voorkomt wachttijden

Bijna gratis kinderopvang klinkt als een gouden oplossing. Maar is het dat ook? Volgens Age Sluis, directeur marketing, klantrelatie en WorkFamily Solutions bij Kindergarden, is het enthousiasme onder Nederlanders niet geheel terecht.

 “Bedrijfskinderopvang is niet alleen een praktische oplossing voor het kinderopvangprobleem. Het getuigt ook van goed werkgeverschap.”

“Bijna gratis kinderopvang leidt tot een veel grotere vraag naar opvangplekken. Ook mensen die op dit moment niet of nauwelijks gebruikmaken van kinderopvang, gaan dan vaker een beroep op opvang doen. Tegelijkertijd is er nu al een tekort aan kinderopvangprofessionals. Kortom: een toegenomen vraag naar opvang zonder extra kinderopvangpersoneel leidt tot grote problemen”, aldus Sluis.

“Kinderopvang vanuit het bedrijf aanbieden, zorgt in andere landen niet alleen voor tevreden medewerkers en een betere werk-privébalans. Het helpt organisaties ook om zich te onderscheiden in een competitieve arbeidsmarkt, zeker als kinderopvang straks schaars wordt.”

In Nederland hebben niet alleen ouders last van het dreigende kinderopvangtekort. Ook werkgevers ervaren er de gevolgen van. Volgens berekeningen van CNV komt de buitenschoolse opvang vanaf 2034 zo’n 200.000 plekken tekort. Bij kinderdagverblijven voor jongere kinderen gaat het om een tekort van ongeveer 75.000 plekken. CNV luidt dan ook de noodklok: als tienduizenden ouders geen opvang kunnen krijgen, moeten zij noodgedwongen minder werken. Dat leidt tot extra tekorten op een nu al krappe arbeidsmarkt.

Kinderopvang als standaard in het buitenland

Het kinderopvang systeem in Nederland zit anders in elkaar dan dat in sommige andere landen. Age Sluis legt uit: “In landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is kinderopvang voor medewerkers vaak een onderdeel van de secundaire arbeidsvoorwaarden. En dat is geen nieuw concept: ook in Nederland was bedrijfsopvang ooit gebruikelijk.

In de jaren ‘80 ondersteunden veel grote werkgevers hun medewerkers met opvangmogelijkheden, soms ook binnen het bedrijf. Alleen dat aanbod verdween grotendeels toen de overheid verantwoordelijk werd voor kinderopvang.”

 “Kinderopvang voor medewerkers aanbieden is geen nieuw concept: ook in Nederland was bedrijfsopvang ooit gebruikelijk”

Maar de krapte op de arbeidsmarkt dwingt werkgevers om opnieuw verder te kijken dan traditionele arbeidsvoorwaarden als een persoonlijk ontwikkelbudget. WorkFamily Solutions is een initiatief van Kindergarden en Bright Horizons. Internationaal heeft Bright Horizons al ruime ervaring met een vergelijkbare aanpak. Daar is gebleken dat bedrijfsopvang een effectief middel is voor organisaties om talent aan te trekken en te behouden.

Flexibiliteit als randvoorwaarde

Daarbij merkt Age Sluis wel op dat werkende ouders niet enkel behoefte hebben aan “een opvangplek”. Er is vooral veel vraag naar flexibele opvangplekken. “Eind 2023 was de wachttijd voor een kinderopvangplek voor 15% van de ouders meer dan 3 maanden. Zij moeten dan langere tijd de opvang van hun kind zelf regelen en vangen dit vaak op met extra ouderschapsverlof of door ’s avonds door te werken. Dat is niet ideaal. Daarnaast zien we dat ouders vaak aan vaste opvangdagen vastzitten. Dat is lastig als je bijvoorbeeld in de zorg werkt en een wisselend rooster hebt.”

Wat bedrijfsopvang in het buitenland zo succesvol maakt, is met name de flexibiliteit. Als een medewerker wisselende werktijden heeft en de opvangtijden daar niet op aansluiten, is dat voor medewerkers met kinderen een extra stressfactor. Dat kan ook verzuim tot gevolg hebben. Daarom is juist flexibele bedrijfsopvang zo waardevol. Voor onder andere zorgmedewerkers of mensen die in de logistiek werken, maakt dit een groot verschil.

 Als medewerkers geen opvangplek kunnen vinden of lang op een wachtlijst staan, is de kans groot dat zij minder uren kunnen werken of zelfs uitvallen

Conny Nieuwenhuizen, programmamanager WorkWise bij het Erasmus MC, heeft hier ook ervaring mee: “Voorheen boden wij kinderopvang aan vanuit het ziekenhuis, maar hier zijn we ooit mee gestopt. Uit onderzoek onder medewerkers bleek dat kinderopvangvoorzieningen voor hen zwaar wegen om hier te blijven werken. Daarom bieden we nu via WorkFamily Solutions opnieuw kinderopvang aan. De opvang zit tegenover het ziekenhuis, waardoor ouders bijvoorbeeld om 7 uur hun kind kunnen afzetten en daarna meteen aan hun dienst kunnen starten. Dat sluit goed aan op onze wisselende werktijden.”

Gegarandeerde kinderopvang

Het CNV-onderzoek onderstreept de urgentie van het kinderopvangprobleem. Als medewerkers geen opvangplek kunnen vinden of lang op een wachtlijst staan, is de kans groot dat zij minder uren kunnen werken of zelfs uitvallen. Voor werkgevers levert dit een mogelijk risico op. Daar komt nog bij dat kinderopvangproblemen een bron van stress zijn. Ook het risico op stress- en burn-outklachten bij werkende ouders ligt dus op de loer.

Bij dit probleem kunnen werkgevers het verschil maken door voor hun medewerkers met kinderen in de bres te springen. Door kinderopvang te faciliteren via WorkFamily Solutions, kunnen zij medewerkers zekerheid bieden. “Het concept heeft veel weg van hoe kinderopvang in het buitenland is geregeld”, legt Age Sluis uit. “Werkgevers reserveren gegarandeerde opvangplekken voor hun personeel. Daardoor zijn medewerkers niet meer afhankelijk van lange wachtlijsten en kunnen ze rekenen op een goede opvangplek in de buurt op hun voorkeursdagen en -tijden.”

Ook goed voor loyale medewerkers

Bedrijfskinderopvang is niet alleen een praktische oplossing voor het kinderopvangprobleem. Het getuigt ook van goed werkgeverschap. Zo vertelt Conny Nieuwenhuizen: “Dankzij de gegarandeerde kinderopvang laten we zien dat we als werkgever om het welzijn van medewerkers geven. Voor ons personeel is dat een goede reden om hier te blijven werken. Ook maakt het ons een aantrekkelijke werkgever voor nieuwe medewerkers.”

 “Werkgevers die nu investeren in opvang voor hun medewerkers, lopen vooruit op mogelijke problemen. Ook versterken zij hun reputatie als aantrekkelijke werkgever.”

Daarnaast speelt kinderopvang een rol in gendergelijkheid. Volgens cijfers van het CBS werken moeders met minderjarige kinderen in Nederland gemiddeld 20-35 uur per week, terwijl de meerderheid van de vaders met kinderen tussen 4 en 12 jaar 35 uur of meer werkt. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat 41% van de ondervraagde heterostellen werk en zorg het liefst eerlijk zou verdelen. Door kinderopvang aan te bieden, is er in elk geval niet de praktische noodzaak voor een van beide ouders om minder uren te maken of zelfs te stoppen met werken.

Bedrijfsopvang in de strijd om nieuwe medewerkers

Met de invoering van bijna gratis kinderopvang in 2027 lijkt het misschien alsof bedrijfsopvang minder relevant wordt. Maar het tegendeel is waar nu veel (toekomstige) ouders niet zeker meer zijn van een plek op de opvang. Age Sluis benadrukt: “Werkgevers die nu investeren in opvang voor hun medewerkers, lopen vooruit op mogelijke problemen. Ook versterken zij hun reputatie als aantrekkelijke werkgever.”

Bedrijfskinderopvang is dan ook niet alleen een praktische oplossing, maar ook een goed middel voor employer branding. “Als nieuwe medewerkers horen over deze optie, kan dit zomaar een reden zijn om voor een functie bij jouw organisatie in plaats van bij de concurrent te kiezen.

Zoals de ervaringen in het buitenland laten zien, is kinderopvang vanuit het bedrijf aanbieden een bewezen succesformule. Het is tijd dat Nederland deze internationale trend omarmt. Om praktische problemen tegen te gaan, om medewerkers met kinderen een zorg uit handen te nemen én om meer medewerkers voor je te winnen.