Menselijk Manifest: de 10 universele waarden voor mensgericht organiseren

Menselijk Manifest: de 10 universele waarden voor mensgericht organiseren
Is er een universele human capital-insteek waarmee je mensgericht organiseren kunt vormgeven in de organisatie? Ruurd Baane stelde 10 punten samen, die er niet om liegen. Dus niet bedoeld voor achteruitdenkers en meebuigers...

Door: Ruurd Baane

De overtuiging bij een groeiende groep leiders, medewerkers en HR-professionals wint aan kracht dat toekomstgericht organiseren synoniem staat voor ‘de mens meer centraal stellen’. Het besef ontstaat dat het anders moet en anders kan.

“Het toepassen van deze principes is niet kiezen is voor de makkelijke weg, maar wel met de mooiste opbrengst”

Soms komt deze verschuiving voort vanuit een humaan mensbeeld. Vaak is het een reactie op een te ver doorgevoerde rationalisatie, bureaucratisering of (financieel) prestatie-gedreven cultuur. Waar het ook vandaan komt… de mens meer centraal stellen wordt als een aantrekkelijk pad gezien.

Maar hoe geef je hier vorm aan binnen jouw organisatie? Mijn ervaring is dat hier geen pasklaar recept voor bestaat. Er is geen uitgekristalliseerd ideaalbeeld. Want iedere organisatie staat op zichzelf. Iedere afdeling kent z’n eigen dynamiek. Ieder team is uniek. En iedere medewerker heeft een persoonlijke gebruiksaanwijzing.

Kompas

Laatst werd mij de vraag gesteld: “Is er dan toch niet ‘iets’ dat je als universeel zou kunnen zien als je werk wilt maken van nieuwe human capital-insteek? Een soort kompas?” Ik moest bekennen, ik ken hem niet één-twee-drie. Na enig speurwerk werd ik getriggerd door het ‘agile manifesto’ als vorm.

Een kort en krachtige duiding van de inmiddels breed omarmde filosofie rond software development. Een lijst van principes die aan het begin van deze eeuw is opgesteld. Simpel maar niet simplistisch. Voor veel organisaties is dit een leidraad geworden om zelf een passende vorm te vinden.

Hoe zou een manifest eruitzien voor mensgericht of human centric organiseren? Een kompas voor toekomstgericht organiseren vanuit menselijk potentieel? Ik heb geprobeerd een aanzet te maken in 10 punten, die zeker aangescherpt en aangevuld mag worden! Een schot voor de boeg:

 Menselijk Manifesto

 1. Organisaties creëren geen waarde, dat doen de mensen die er werken | mensen vormen het kloppend hart en reflecteren wie je als organisatie bent en waarvoor je staat.

 2. Ieder mens voegt iets unieks toe | iedereen – ongeacht verbinding, rol of plek in de organisatie – is van onderscheidende waarde en draagt bij aan gezamenlijk succes, waarbij resultaat meer is dan de som der delen.

 3. Niemand is gelijk, iedereen is gelijkwaardig | erkenning en respect voor de diversiteit aan talenten, behoeften en achtergronden maakt het mogelijk verschillen tussen mensen te koesteren en productief te maken.

 4. Iedereen mag zichzelf zijn | mensen waarderen zoals ze zijn vraagt oprechte nieuwsgierigheid, vrijmoedig spreken, oog hebben voor elkaars eigen-aardigheden en het omarmen van menselijke imperfectie.

 5. Nooit marchanderen op betekenisvol werk, eerlijke beloning, vitaal werken en continu ontwikkelen | Continue en actieve aandacht voor zingeving, waardering, ontwikkeling en gezondheid, juist ook als de druk hoog is.

 6. Samen vormgeven aan het werk en de organisatie activeert passie en prestatie | mensen zelf aan het stuur zetten bevordert motivatie, zelf-oplossend vermogen en collectief bewustzijn.

 7. Potentieel is meer dan het CV | het palet aan kwaliteiten van mensen kunnen zien, betekent door diploma’s, ervaring op papier of een vinkje op het functieprofiel heen kijken.

 8. Werkwijzen, systemen en regels zijn dienend aan mensen in plaats van andersom | door te luisteren naar wat mensen écht belangrijk en behulpzaam vinden in het werk, komt vakmanschap centraal te staan.

 9. Een gezond ecosysteem zorgt voor lange termijn levensvatbaarheid | het werk organiseren in het belang van alle stakeholders levert meer rijkdom op dan korte termijn winst- of effectbejag voor een kleine groep.

 10. Disclaimer | mensgerichtheid betekent geen ‘mensgezwichtheid’; de gedachte dat de organisatie zich automatisch naar elke individuele medewerker zou moeten voegen.

Het menselijk manifesto is uiteraard een beetje activistisch – zoals een manifest betaamt. Het staat voor een wereld- en mensbeeld die in zichzelf meerwaarde creëert voor organisatie, mens en maatschappij in brede zin. Het toepassen van deze principes is niet kiezen is voor de makkelijke weg, maar wel met de mooiste opbrengst. Het organisatie-eigen maken en toepassen ervan is een proces van de lange adem en vergt moed en vasthoudendheid.

Ingesleten HR-reflexen

Vooral als het spannend wordt en ingesleten management- en HR-reflexen optreden, zoals regeldrift, control-fetisj, functiemallen, knellende keurslijven en norm-medewerkers, leidend tot intensieve menshouderij. Kortom: niet bedoeld voor achteruitdenkers en meebuigers. Oproep… scherp aan en spread the word!!

Ruurd Baane is strategisch organisatieadviseur en oprichter van Bright & Company | People Strategy. Hij is als docent Strategisch HRM verbonden aan de Universiteit Utrecht en initiatiefnemer van de Human Capital Incubator, een actiegericht innovatienetwerk waarin samen met vernieuwingsgezinde vakgenoten en wetenschappers actuele human capital-vraagstukken worden ontrafeld om te komen tot verfrissende inzichten en oplossingen.