Rondetafel Leadership in HR 2023: Zo maak je mentaal welzijn prioriteit binnen jouw organisatie

Door: Ester Schop

Verminderd mentaal welzijn kost organisaties gemiddeld €1500,- tot €2.500,- per medewerker per jaar. Zo’n driekwart van de mensen heeft te maken met uitdagingen op het gebied van mentaal welzijn en meer dan de helft van alle medewerkers die een organisatie verlaat doet dat vanwege zijn of haar mentale welzijn.

“Als je ergens mee zit, is het belangrijk dat je je bij een psycholoog kunt uitdrukken in je moedertaal, daarom bieden wij hulp in 24 talen en culturen”

Na een dip in de corona tijd neemt het aantal werknemers met burn-outklachten weer toe. Ook de verzuimkosten blijven nog altijd hoog. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) van TNO. Door de oplopende werkdruk, mede-ingegeven door de oplopende tekorten op de arbeidsmarkt, is de verwachting dat welzijnsklachten de komende tijd zullen toenemen op de werkvloer.

Genoeg redenen voor organisaties om prioriteit te maken van mentaal welzijn van medewerkers. Uit onderzoek blijkt dat 45% van de medewerkers mentale hulpvragen liever met een derde partij bespreekt dan met iemand van het eigen bedrijf. Daarom besloot OpenUp een all-in-one mentaal welzijnsplatform te bieden voor managers en medewerkers van organisaties. Het bedrijf heeft al meer dan 850 klanten in heel Europa, waaronder McDonald’s, Ajax, Deloitte, Vanmoof, Adyen, KPMG, Miele, Decathlon en Rituals.

Minder stress, meer veerkracht

Organisaties kunnen het welzijn van werknemers verbeteren en een cultuur van vertrouwen creëren met behulp van verschillende preventieve oplossingen. OpenUp helpt medewerkers en leidinggevenden veerkrachtig te zijn, stress te verminderen en optimaal te presteren. OpenUp kan organisaties ook ondersteunen bij inwerktrajecten, deelt best practices en inzichten en helpt met tooling en ondersteuning welzijnsdoelen te bereiken.

“Wij boosten de motivatie en productiviteit van medewerkers met behulp van persoonlijke leertrajecten en 360°check-ins. Ze kunnen direct zelf aan de slag met onze bibliotheek vol video’s, artikelen en cursussen”, vertelt Janneke van der Steen-Patberg, tijdens de rondetafel ‘Hoe creëer je een open bedrijfscultuur? Uitdagingen en strategieën binnen grote organisaties’.

Janneke is een van de psychologen bij OpenUp, die de rondetafel mogelijk maakte tijdes de Leadership in HR Summit 2023 op 20 april in het Louwman Museum. Daarnaast biedt OpenUp 1-op-1-sessies met psychologen in 24 talen en culturen.

“Het managementteam speelt een cruciale rol bij het bouwen van een gezonde bedrijfscultuur”

“Als je ergens mee zit, is het belangrijk dat je je uit kunt drukken in je moedertaal”, licht Janneke toe. De psychologen begeleiden medewerkers bij hun persoonlijke uitdagingen en vragen. “Zo voorkomen we dat uitdagingen groter worden, helpen we medewerkers zich goed te voelen en stimuleren wij hun persoonlijke ontwikkeling.”

Daarnaast ontwikkelt OpenUp continu nieuwe cursussen en groepssessies die inspelen op de behoeften van medewerkers. Al meer dan 300.000 mensen maakten gebruik van het welzijnsplatform. Zij krijgen de begeleiding die ze verlangen, volledig anoniem, waar en wanneer ze dat nodig hebben.

Verder ondersteunt het platform managers om een rolmodel te zijn en het mentaal welzijn binnen teams te verbeteren. Janneke: “Het managementteam speelt een cruciale rol bij het bouwen van een gezonde bedrijfscultuur.”

Zelf aan de slag

Tijdens het CHRO-evenement Leadership in HR, dat op donderdag 20 april in het Louwman Museum in Den Haag plaatsvond, verzorgde OpenUp een workshop rondom het thema mentaal welzijn. De deelnemende CHRO’s van grote organisaties gingen in de sfeervolle Bibliotheek-zaal met elkaar in gesprek. Zij deelden openhartig met elkaar waar ze ’s nachts wakker van liggen en gingen samen op zoek naar mogelijke oplossingen en aanbevelingen aan de hand van een stappenplan.

De sessie stond onder leiding van Janneke, die kan bogen op jarenlange ervaring als GZ-psycholoog. Na de master neuropsychologie aan de UvA volgde zij de opleiding tot GZ-psycholoog gedurende haar werk in het OLVG in Amsterdam. Daarna had zij tien jaar een eigen praktijk, voordat zij in dienst trad bij OpenUp en iPractice.

“Managers zijn cruciaal voor de tevredenheid van medewerkers. Ze zeggen niet voor niets: People don’t leave jobs, they leave managers”

In het inleidende praatje van Janneke en haar collega Rinse behandelden zij een aantal uitdagingen, zoals: waarom is aandacht voor het mentale welzijn van je collega’s zo belangrijk? Rinse: “Managers zijn cruciaal voor de tevredenheid van medewerkers. Ze zeggen niet voor niets: ‘People don’t leave jobs, they leave managers’.” Maar hoe pak je dit probleem op de juiste manier aan? Is er verschil in aanpak bij privéstress en werkgerelateerde stress? En waarom zouden werkgevers zich hiermee moeten of willen bemoeien?

Drie concrete casussen

Daarna ging de groep aan de slag met casussen die zij zelf mochten aandragen. De deelnemende CHRO’s deelden open en eerlijk waar ze zoal mee worstelen. Zo kwamen onder meer de toegenomen werkdruk, de verschillen tussen diverse generaties op de werkvloer en de juiste aanpak bij uitrol van leiderschapsprogramma’s aan bod. Uiteindelijk werden drie concrete casussen geselecteerd, waarmee de groep aan de slag ging aan de hand van een stappenplan.

De casussen werden stuk voor stuk verder uitgediept aan de hand van een Q&A met de indiener van de casus, waarin de belangrijkste feiten en omstandigheden boven tafel kwamen. Belangrijk hierbij is dat er geen sturende vragen werden gesteld, zodat iedereen een zo objectief mogelijk beeld krijgt van wat er precies speelt.

Na ongeveer 10 minuten informatie ophalen, was het tijd voor de CHRO die de casus had ingediend om ‘op de sofa’ te gaan liggen. Zittend op een comfortabele stoel, met de rug naar de groep toe, maar wel binnen gehoorafstand, kon hij of zij luisteren naar wat de rest van de groep te zeggen had over de casus. Hierbij konden de deelnemers alles zeggen wat er in hen opkwam; ideeën die leefden en indrukken die zijn ontstaan. Ook mochten zij hun ongezouten mening geven.

‘Dit wens ik iedere CHRO toe’

Deze fase noemt OpenUp de roddelsessie. De groep komt tijdens de sessie tot een aantal conclusies en aanbevelingen. Na afloop keerde de indiener van de casus terug om feedback te geven op wat hij of zij gehoord heeft en worden de belangrijkste lessons learned gedeeld met de rest van de groep. De aangedragen oplossingen en inzichten die leiden tot mogelijke vervolgacties werden uitgebreid besproken.

De indieners van de casussen vonden het allemaal een hele prettige en leerzame ervaring die een aantal nieuwe inzichten opleverden. “Wat was dit geweldig leuk”, reageert een van hen. “Ik kon ongebreideld meeschrijven en denken: wat vind ik daar nou van? Het is leuk om het piekeren aan anderen over te laten en mensen er met een frisse blik naar te laten kijken. Dank!” Een andere CHRO die op de sofa mocht liggen zegt na afloop enthousiast: “Dit wens ik iedere CHRO toe! Doordat je afstand neemt kan je het gesprek niet sturen. Dat haalt je uit je eigen frame.”

“Ik wens iedere CHRO zo’n workshop als wij vandaag hebben gedaan toe: Het haalt je uit je eigen frame.”

Een van de deelnemende CHRO’s stelt na afloop inspiratie op te hebben gedaan hoe je als organisatie meer structuur kunt bieden en een sociaal vangnet kunt bieden voor medewerkers die worstelen met hun mentale welzijn.

“Ik heb ooit bij een Amerikaans bedrijf gewerkt waar het adagium ‘Community first, company second’ was. Uiteraard is er veel aan te merken op het ontbreken van een financieel vangnet in de Verenigde Staten, maar we kunnen op het gebied van gemeenschapszin zeker wat leren van Amerikaanse bedrijven.”

Durf je kwetsbaar op te stellen

Janneke noemde de sessie na afloop ‘heel prettig en open en eerlijk. “Het verbaasde mij hoe kwetsbaar iedereen zich op durfde te stellen. Daar ben ik echt van onder de indruk. Alleen zo kan je optimaal leren van elkaar en verandering in gang zetten. Ik merkte echt dat iedereen open stond voor de inbreng van anderen. Daarnaast viel het mij op hoe vaak de woorden machteloosheid, druk en veranderangst vielen. Dat is toch wel de rode draad.”

“Fijn om weer even rust in het hoofd te krijgen”

De moderator van de workshop sluit af met de woorden dat ze veel energie voelde aan tafel en zij bedankt iedereen voor de waardevolle tips. Er wordt afgesloten met een mindfulness-oefening. Mindfulness helpt bij stress, angst, spanningen, slaapproblemen en depressieve klachten.

De oefening is ook te vinden op het platform van OpenUp. Alle deelnemers sluiten de ogen om ademhalingsoefeningen te doen en zich te focussen op hun gedachten en gevoel. Na afloop zijn er veel tevreden zuchten te horen. “Fijn om weer even rust in het hoofd te krijgen”, zegt een van hen.

Kijk voor meer informatie over de workshop op Verbind, leer en deel tijdens onze HR Roundtables – OpenUp.