De werkvloer heeft behoefte aan ‘mentale’ EHBO’ers: toename mentale gezondheidsklachten

Net als Nederland en veel andere landen, kampt ook Australië met een toename van mentale gezondheidsklachten. Uit een recent onderzoek onder meer dan 5000 participanten tussen 16 en 85 jaar bleek dat in Australië, één op de vijf mensen (21,4 procent) in het afgelopen jaar psychische problemen heeft gehad. Van al deze psychische problemen waren angststoornissen en depressie het meest voorkomend.

 Steeds meer bedrijven begrijpen dat de toename van medewerkers met mentale problemen ook een probleem van bedrijven is geworden

Voor de oorspronkelijke bevolking van Australië, de Aboriginals, zijn deze percentages zelfs hoger. Het negeren van deze mentale problemen levert veelal ernstige vormen van beperkingen op lange termijn op. Wat betekent dit voor de werkomgeving? Wordt het niet tijd dat we zorgen dat er ook voldoende ‘mentale’ EHBO’ers zijn, die de geestelijke problemen bij medewerkers kunnen herkennen en in de gaten houden?

De World Health Organization omschrijft geestelijke gezondheid als: ‘A state of well-being in which de individual realizes his or her own abilities, can cope with the normal stresses of life, can work productively and fruitfully, and is able to make a contribution to his or her community’.

Opgeleid tot mentale EHBO’ers

Steeds meer bedrijven begrijpen dat met de toename van medewerkers met mentale problemen het ook een probleem van bedrijven is geworden. Immers, medewerkers met mentale problemen vertonen meer verzuim en zijn minder productief. Ook kan het een invloed hebben op de cultuur van een afdeling of het hele bedrijf. De ‘Mental Health First Aid manuals’ schieten hier dan ook als paddestoelen uit de grond en meer mensen worden opgeleid als mentale EHBO’ers. Zo ook op de UNSW Business School in Sydney, waar ik werk.

Binnen de UNSW Business School is gekozen om zoveel mogelijk mensen in leidinggevende posities op te leiden tot mentale EHBOers. Dit betekent een serieuze voorbereiding van ongeveer zeven uur zelfstudie, met een klein examen aan het eind van elk hoofdstuk. Als je bij het examen te weinig vragen goed hebt, wordt aangeraden om het hoofdstuk opnieuw te lezen, en het examen opnieuw te doen. Pas als je het examen voldoende hebt gescoord mag je door naar het volgende hoofdstuk, en het volgende examen. Daarna volgt een workshop van nog eens zeven uur.

ALGEE-aanpak met 5 stappen

Als psychologiestudent had ik destijds in mijn eerste jaar een blok klinische psychologie, waar het merendeel van de geestelijke ziekten, zoals (manisch) depressiviteit, angststoornissen en psychoses aan de orde kwamen. Dit maakte dat de eerste hoofdstukken voor mij redelijk gemakkelijk te doen waren, maar de specifieke aanpak en de kennis van de laatste twee decennia waren nieuw voor mij.

Met name het maken van de examens bracht me terug naar mijn studententijd, met telkens de trots dat je verder kunt als je voldoende vragen goed hebt beantwoord. De aanpak die ons werden gevraagd te volgen was de zogenaamde ALGEE-aanpak. Deze staat voor de volgende vijf stappen:

1: Approach the person with a crisis, assess and assist

2: Listen and communicate non-judgmentally

3: Give support and information

4: Encourage the person to get appropriate professional help

5: Encourage other supports

Naast dat het gezond is om weer te studeren en examen te doen, is het ook goed om je deze kennis eigen te maken. In twee keer zeven uur is het onmogelijk om klinisch psycholoog of psychiater te worden, maar je leert je meer bewust te zijn van de geestelijke gezondheid van anderen en adequaat te reageren als je denkt dat iemand steun nodig heeft.

Diagnose leren stellen

Dat het niet altijd gemakkelijk is voor leidinggevenden om over geestelijke gezondheid te praten, bleek uit een eerder sessie van de Black Dog institutie. De Black Dog Institute is een not-for-profit organisatie die mensen leert om een diagnose te stellen, en een behandeling op te stellen, maar die zich met name richt op de preventie van mental disorders.

Een sessie van twee uren voor de head of schools van ons instituut leverde in het begin erg veel gegiebel op, met name onder de mannelijke deelnemers. Er was een hoge mate van ongemak onder de deelnemers. Toch heeft elke head of school wel één of twee mensen in hun school die ze als moeilijk ervaren, en niet goed begrijpen.

Zo werd een collega waarvan ik al langer vermoedde dat hij manisch-depressief was, door anderen gelabeld als “wij hebben geen goede relatie”. Toen op enig moment een formele klacht tegen hem werd ingediend door een promovendus kwam dat niet als een verrassing en viel voor veel mensen alles op zijn plaats.

De ALGEE-aanpak geeft leidinggevenden ‘tools’ om dit soort gevallen te voorkomen en eerder met zo’n collega om de tafel te gaan zitten. Ik had deze cursus graag jaren eerder willen doen.

Kitchener, B., Jorm, A., & Kelley, C. (2023) Mental Health First Aid International. 4th edition. Melbourne: Mental Helath First Aid, Australia.