“Stop met die bangmakerij, zie AI juist als een kans om werk weer boeiend en zinvol te maken”

Bijna elk HR-congres, rondetafel- of netwerkbijeenkomst heeft Artificiële Intelligentie (AI), vaak gecombineerd met Chat GTP, op de agenda staan. Gevoed door consultants worden scenario’s en modellen voor de toekomst van werk bedacht.

“Ik durf wel te stellen dat bijna alle veranderingen ten goede van de kwaliteit van het werk en de werknemers is gekomen”

De meeste van deze bijeenkomsten en consultancypresentaties beginnen met de stelling dat de impact op werk groot is, dat er voor het eerst werk van hoger opgeleiden zal veranderen of verdwijnen. Schattingen variëren van 50 tot 80 procent in verschillende onderzoeken. Daarnaast wordt er veel geschreven over productiviteitsverhogingen en economische voordelen.

Voldoening

Werk is mijns inziens veel meer dan louter noodzakelijk voor de economie. Werk geeft voldoening, het brengt mensen samen. ‘Werk’ ontstond toen voedselverzamelaars en jagers circa 12.000 jaar geleden van elkaars diensten gebruik maakten. En na de industriële revolutie en de komst van het internet zal ook AI ‘werk’ gaan veranderen.

Dat ‘werk’ blijvend aan verandering onderhevig is, is van alle tijden. Ik durf wel te stellen dat bijna alle veranderingen ten goede van de kwaliteit van het werk, en de werknemers zijn gekomen. Mijn beide grootvaders werkten onder de grond in de Limburgse Staatsmijnen. Mijnbouw is nog steeds een zwaar beroep, maar technologie heeft het veel veiliger en werkbaarder gemaakt.

Dat ik me soms zorgen maak over de hoge schermtijd van mijn kinderen, heeft niks met de technologie zelf te maken, maar hoe ze daarmee omgaan. Veranderingen zorgen vaak voor onbegrip, weerstand en soms angst. Dit is bij AI niet anders. De vraag is hoe we als HR-professionals naar AI kijken en erover praten.

‘Bangmakerij’

Wanneer generatieve AI veel werk van ons kan overnemen, kunnen we ons focussen op dat werk wat ons het meeste plezier of de meeste waarde geeft. De arbeid die mensen moeten blijven doen en die niet door AI overgenomen kan worden zal uniek zijn, een menselijke maat blijven borgen of creativiteit.

Door functies anders in te richten (jobcraften) kunnen we het overgebleven werk economisch, sociaal en psychologisch zo zinvol mogelijk maken. Het zal ook een positieve bijdrage kunnen leveren in het beheersen van de werkdruk, die door veel mensen permanent als hoog wordt ervaren. Dit vraagt om een andere positionering dan we nu veel zien.

De ‘bangmakerij’ van het veranderen en verdwijnen van banen moet stoppen, en de positieve impact die AI op werk heeft moet de boventoon voeren. We moeten als HR-professionals generatieve AI positioneren als een ontwikkeling die ons de mogelijkheid geeft om te focussen op dat werk wat het waard is om op te focussen. Daarnaast hebben we als HR professionals de unieke mogelijkheid door jobcrafting werk anders in te gaan vullen.

Voldoening

En net zoals bij de industriële revolutie en andere ontwikkelingen werk dat zwaar, (te) repetitief of onveilig is door technologie laten overnemen. We moeten focussen op dat werk dat voldoening geeft en ons mensen bij elkaar brengt zoals het ooit met de jagers en voedselverzamelaars begon.