Toenemende taalarmoede in vacatureteksten

‘Flexibel’ is de karaktereigenschap waarmee de werkgever anno 2022 het profiel van zijn of haar beoogde nieuwe werknemer het liefst omschrijft. Dat blijkt uit een analyse van miljoenen Nederlandse vacatures door Indeed. Eerder – in 2020, voor de pandemie – was het volgens werkgevers nog het belangrijkst om ‘enthousiast’ te zijn.

“Het is niet zo dat men nu opeens het woord enthousiast niet meer gebruikt. Dat komt zelfs elf procent vaker voor in teksten. De karaktereigenschap flexibel noteert echter over twee jaar een stijging van zeventien procent en komt daarmee inmiddels nóg vaker voor”, zegt Arjan Vissers, Senior Manager Employer Insights bij Indeed.

Originaliteit ontbreekt

Wat het verschil precies is tussen ‘enthousiast’ en ‘flexibel’ is onduidelijk. “Mijn angst is dat iedereen een andere perceptie heeft van een woord als flexibel. Werkgevers zouden er beter aan doen om te duiden wat ze hier precies mee bedoelen”, aldus Vissers. “In een tijd waarin het door de krappe arbeidsmarkt lastig is om werknemers te vinden, blijkt dat werkgevers vaak blijven hangen in hetzelfde woordgebruik. Dat is jammer, want originaliteit die vaak van sollicitanten wordt vereist, is in vacatureteksten nog niet altijd terug te vinden. Gevaar is dat vacatures er met niet-onderscheidend taalgebruik alleen maar onduidelijker op worden.”

Voor het onderzoek heeft Indeed miljoenen Nederlandse vacatures geanalyseerd op taalgebruik. Voorafgaand aan de analyse is er door Indeed een veelheid aan woorden geselecteerd. Alleen die woorden zijn uiteindelijk aan de analyse onderworpen. De selectie is ook voor het overgrote deel in de analyse van 2020 meegenomen en in 2022 verder aangevuld. Zodoende komt Indeed tot de conclusie dat het het gebruik van niet-onderscheidend taalgebruik in vacatureteksten in 2022 ten opzichte van 2020 met 14 procent is toegenomen.

Kantoorjargon schrikt af

Naast het weinig onderscheidende taalgebruik hebben we ook nog het gebruikelijke kantoorjargon. De top 10 van 2020 ziet er niet heel anders uit dan die van nu. Opvallend is wel dat er een aantal termen, zoals ‘spin in het web’ (+20%), anno 2022 significant meer worden gebruikt. “We signaleren behoorlijk wat toenames en het is maar de vraag of dat iets positiefs is”, aldus Vissers. “Het zou juist misschien potentiële arbeidskrachten kunnen afschrikken en roept bij sollicitanten wellicht alleen maar meer vragen op.”

Bijzonder is ook dat het gebruik van de term ‘work hard, play hard’ ontzettend is toegenomen. Ten opzichte van 2020 zijn er maar liefst twintig procent meer vacatures waar deze kwaliteit specifiek wordt uitgelicht.

Geen 9 tot 5 mentaliteit meer

Er zijn ook dalers. Het bezit van een zogenoemde ‘geen 9 tot 5 mentaliteit’ komt 22 procent minder vaak voor. Volgens Vissers zou het te maken kunnen hebben met dat best veel werkgevers hun personeel de vrijheid willen bieden tot het zelf indelen van de werkweek. “Zo’n rigide term als negen tot vijf past minder bij het bieden van vrijheid. Uiteraard vinden werkgevers het belangrijk dat uren worden gemaakt maar wanneer dat is, laten ze steeds vaker over aan de werknemer zelf.”