Opinie: Vrijwilligerswerk als arbeidsvoorwaarde mogelijk maken kent alleen winnaars

Het is eigenlijk een no brainer. Steeds meer werknemers vinden zingeving in hun werk belangrijk. En steeds meer bedrijven willen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO). Dan gaat het om het door een onderneming op vrijwillige en relatief vrijblijvende basis leveren van een actieve bijdrage aan de maatschappij (zie kader). Die bijdrage kan bestaan uit het faciliteren van vrijwilligerswerk door werknemers.

“Er zijn inmiddels cao’s waarin verlof voor MBO-activiteiten geregeld is”

Vrijwilligerswerk is bovendien een ideale manier om in contact te komen met mensen die je anders niet snel zou ontmoeten, om je horizon en netwerk te vergroten en aan je vaardigheden te werken. En dat in een omgeving die niet je eigen, vaste werkomgeving is. Dat daagt een werknemer uit en dit is leerzaam.

Wat doen andere bedrijven momenteel al?

Uit onderzoek door Geven in Nederland in opdracht van stichting Good Busy en de NVP blijkt onder meer dat 26% van de bedrijven met minimaal 5 werknemers hun medewerkers tijd geeft om zich vrijwillig in te zetten voor maatschappelijke organisaties. Dit neemt toe naarmate het bedrijf groter is. Maar hoeveel tijd mag een medewerker gemiddeld besteden aan vrijwilligerswerk? En hoe faciliteren bedrijven dat?

Er zijn inmiddels cao’s waarin verlof voor MBO-activiteiten geregeld is. Een voorbeeld is de cao van Achmea waarin deze bepaling staat:

Artikel 5.8 Maatschappelijk verlof

Je kunt maatschappelijk verlof opnemen. Je kunt verlof opnemen voor onbetaalde activiteiten die de sociale samenhang van onze maatschappij verbeteren. Je krijgt verlof voor de helft van de tijd van de activiteiten. Je mag maximaal 4 werkdagen per kalenderjaar opnemen voor maatschappelijk verlof. Tijdens het maatschappelijk verlof krijg je jouw salaris doorbetaald.

Je vraagt maatschappelijk verlof aan bij jouw leidinggevende. Jouw leidinggevende bepaalt of je verlof krijgt. Jouw werkzaamheden moeten dit toelaten en de activiteiten mogen niet te veel gericht zijn op jouw privésfeer.

Een ander voorbeeld is de cao Onderwijsinstellingen, waarin deze bepaling staat:

Artikel 5.10 Maatschappelijk verlof

1. Op verzoek van de werknemer wordt maatschappelijk verlof verleend.
2. Maatschappelijk verlof wordt verleend voor het werken voor een vrijwilligersorganisatie.
3. Een vrijwilligersorganisatie is een organisatie die werkzaam is in de maatschappelijke of culturele sector en van wie de werkzaamheden voor een groot deel door vrijwilligers (dus in beginsel onbetaald) worden uitgevoerd. Een vrijwilligersorganisatie is (onderdeel van) een stichting of vereniging zonder winstoogmerk.
4. Dit maatschappelijk verlof bedraagt maximaal twee dagen per jaar waarvan één dag bezoldigd en één dag onbezoldigd of met opneming van verlofuren.

Er zijn inmiddels vast meer voorbeelden, maar ik streef niet naar volledigheid in deze blog. Op de website van GoodBusy (goodbusy.nu) vind je praktijkvoorbeelden.

“Steeds meer ondernemingen richten een foundation op van waaruit ze maatschappelijke activiteiten ondersteunen, soms samen met hun werknemers”

Investering van zowel werknemer als werkgever

Wat mooi is aan deze ontwikkeling is dat het expliciet benoemd wordt als onderdeel van het arbeidsvoorwaardenpakket. In de voorbeelden die ik ken en hier benoem, gaat het om een investering van zowel de werkgever als de werkgever, in tijd en in geld. Deels betreft het onbetaald verlof, deels betaald. De werknemer zet zijn tijd in voor een maatschappelijke organisatie, de werkgever faciliteert dit en is zijn werknemer even kwijt.

Steeds meer ondernemingen richten een foundation op van waaruit ze maatschappelijke activiteiten ondersteunen, al dan niet samen met hun werknemers. Dat deed bijvoorbeeld ook https://www.achmea.nl/foundation/achmea-voor-elkaarAchmea. Dit soort foundations doet vaak een voorselectie van organisaties en projecten waarvoor werknemers zich kunnen aanmelden.

Waarom zou je werk willen maken van MBO?

Zoals gezegd vinden steeds meer werknemers zingeving in hun werk belangrijk. Ze willen betekenisvol werk doen en werken bij een werkgever die goede dingen doet en een positieve impact heeft. Zij willen daaraan bijdragen. Door als werkgever hierop in te spelen, kun je een aantrekkelijke werkgever zijn. Dat kan kandidaten enthousiast maken om bij je te komen of bij je te blijven werken. In een krappe arbeidsmarkt kan een strategie op dit punt verstandig zijn. De hoogste tijd dus om eens over beleid na te denken.

En ook als een werknemer al in dienst is, zijn er voordelen. Samen met collega’s vrijwilligerswerk doen kan een goed gevoel geven en leiden tot meer verbinding. Vrijwilligerswerk kan zelfs overwogen worden als onderdeel van een re-integratietraject als re-integratie in het eigen werk (nog) niet mogelijk is.

Organisatietalent ontdekken

Door aan vrijwilligerswerk te doen, kunnen werknemers vaardigheden ontwikkelen. Denk aan sociale vaardigheden zoals gespreksvoering, inlevingsvermogen of leiderschap of hun organisatietalent ontdekken. Dat werk hoeft dan niet per se verband te houden met het werk dat zij in loondienst doen. Vrijwilligerswerk geeft een bredere blik op de wereld en werkt verbindend. In een wereld waarin de afstand tussen mensen om allerlei redenen toeneemt, denk aan thuis- en virtueel werken kan dat heel nuttig zijn.

Tegelijkertijd kun je werknemers juist ook inzetten voor maatschappelijke organisaties aan de hand van hun opleiding en ervaring opgedaan tijdens hun studie of werkende leven. Je kunt hun capaciteiten en tijd inzetten voor goede doelen en andere maatschappelijke organisaties. Denk aan IT of juridische kennis, kennis van HR, schrijfvaardigheid, marketing of managementervaring. Dat kan een leuke afwisseling zijn met het dagelijkse werk. Er zijn organisaties die aanbod en vraag samenbrengen. Hieronder zie je wat voorbeelden.

Natuurlijk is MBO breder dan alleen medewerkersvrijwilligerswerk. Denk ook aan sportieve of andere activiteiten door werknemers om zo een mooi bedrag te genereren om te doneren. Of denk aan een teamuitje bij een goededoelenorganisatie. Er zijn allerlei acties te bedenken, klein of groter, zodat iedereen kan doen wat bij degene past.

Conclusie

MBO heeft een positieve impact op de hele employee journey en de maatschappij. Het is dan ook heel aantrekkelijk om dit een onderdeel te maken van het HR-beleid. De eerdergenoemde website van GoodBusy noemt er een paar en geeft ook een aantal praktische handreikingen en tools om aan de slag te gaan met het sociaal beleid en werk te maken van duurzame doelen.

Is uw interesse gewekt of heeft u meer motivatie en inspiratie of een netwerk nodig? Kijk dan eens op onderstaande websites:

Waarom medewerkersvrijwilligerswerk | NOV – Platform Vrijwillige Inzet

Voordelen van skills-based vrijwilligerswerk voor bedrijven | NOV – Platform Vrijwillige Inzet

Maatschappelijke Beursvloer – PEP Den Haag

https://www.nlvoorelkaar.nl/

https://www.nldoet.nl/aanmelden-als-bedrijf

https://stichtingpresent.nl/