“Veel landen die internationale studenten weren, hebben vaak personeelstekorten en schaden hun economie”

In elke vergadering in bijna alle Australische universiteiten waren de laatste maanden de ‘internationale studenten’ onderwerp van gesprek. Luisterend naar het sentiment onder de Australische bevolking besloot de Australische regering plannen te maken om de enorme toestroom van internationale studenten te beperken.

Veel landen met ‘te veel internationale studenten’ kampen met arbeidsmarkttekorten

Als de internationale studenten nog mogen komen, dan is het voor een toegang naar een regionale universiteit en in veel mindere mate naar een Go8 universiteit (‘the group of eight’ beste universiteiten in Australië).

De vice-chancellor van UNSW had net als de meeste andere vice-chancellors van de Go8 universiteiten bijna dagelijks contact met de minister-president van Australië, Albanese. Soortgelijke discussies vinden op het moment ook in andere landen plaats, met mogelijk ingrijpende gevolgen voor de arbeidsmarkt en de economie.

Internationale studenten

Halverwege dit jaar begon de discussie. Albonese, leider van de Australische ‘labor’ partij en minister-president benoemde de problemen van migratie en de enorme hoeveelheid internationale studenten in één adem. Albonese is gebrand om volgend jaar te worden herkozen als minister-president en leek gehoor te geven aan het sentiment onder de bevolking dat ‘door de internationale studenten, is er meer inflatie’, en ‘door de internationale studenten zijn de huizen onbetaalbaar’.

Verschillende onderzoeksbureaus toonden echter aan dat dit verband mee blijkt te vallen, ook zonder internationale studenten hebben we inflatie en zijn de prijzen van de huizen in de grote steden skyhigh. Naast dat minder internationale studenten welkom zijn, zouden ze ook met name moeten gaan studeren aan regionale universiteiten en niet aan universiteiten in de grote steden als Brisbane, Sydney en Melbourne.

De toekomst van onderwijs

Het businessmodel van de Go8-universiteiten is, net als veel universiteiten in andere landen, gericht op het binnenhalen van internationale studenten. Deze brengen door de hoge collegegelden, het geld in het laadje van de universiteiten. Bovendien zijn studenten uit China, India, Indonesië en andere oost Aziatische landen gericht op een diploma van een ‘high ranked university’, en de verwachting is dat deze studenten zullen besluiten niet te komen, wat weer gevolgen heeft voor de economie.

En omdat ook veel andere landen werken aan soortgelijke voorstellen om buitenlandse studenten aan hooggenoteerde universiteiten te weren, kunnen veel internationale studenten straks geen kant op.

De huidige Nederlandse regering probeert bijvoorbeeld de instroom van internationale studenten te beperken door te eisen dat universiteiten in elk geval hun bachelor, maar ook hun masteronderwijs in het Nederlands geven. Studenten uit omringende landen zijn hierdoor minder geneigd naar Nederland te komen.

Impact op arbeidsmarkt

Maar wat betekent deze verminderde instroom voor internationale studenten voor een samenleving en voor de arbeidsmarkt? International studenten hebben net als andere studenten vaak een parttimebaan bij de lokale supermarkt of in het buurtrestaurant. De internationale studenten zorgen niet alleen voor meer diversiteit, maar zorgen ook dat er überhaupt voldoende mensen zijn om dit werk te doen.

De meeste Europese en westerse landen die sterke uitspraken doen over ‘te veel internationale studenten’ hebben enorme tekorten op de arbeidsmarkt, niet alleen met betrekking tot de bijbanen van de internationale studenten, maar met betrekking banen voor hoogopgeleide academici en andere geschoolde mensen.

Veel medewerkers binnen de universiteit, met name die nog geen ‘tenure’ hebben zijn bang voor hun baan

Internationale studenten die in een land hebben gestudeerd, zijn eerder geneigd in dat land te blijven ‘hangen’, met name in disciplines waar de tekorten het grootst zijn. Waar brengt dit ons allemaal? De discussies in Australië en in veel andere landen zijn nog lang niet ten einde. In Australië kregen alle universiteiten via een ingewikkelde formule quota toegewezen voor internationale studenten.

Voor de UNSW betekende dit 45% minder internationale studenten dan in 2024. Het gaat dus om enorme aantallen (en om enorme hoeveelheden inkomsten). Veel medewerkers binnen de universiteit, met name die nog geen ‘tenure’ hebben zijn bang voor hun baan.

Onzekerheid en besluitvorming

Het besluit om deze plannen uit te voeren is uitgesteld omdat enerzijds de senaat (eerste kamer) het te druk had, maar ook omdat ondermeer de coalitie (Liberals & Nationals) en de groenen publiekelijk hun steun aan het plan hadden teruggetrokken. Dat betekent dat het plan voorlopig niet in de senaat komt, want de eerste en de tweede kamer zijn begin december aan hun zomerreces begonnen en iedereen weet dat mensen in Australië van hun lange zomervakantie houden.

De regering kan echter nog aan de hoeveel visa gaan sleutelen. Dit maakt dat universiteiten in het ongewisse zijn over wat er gaat gebeuren en dat zij, ook al met één voet in de vakantie, zich moeten bezinnen op de vraag wat te doen wanneer de deuren van de universiteiten weer opengaan in februari.

Wat ik van economen heb geleerd is dat mensen slechte besluiten nemen wanneer ze geen geld en geen tijd hebben. Dit lijkt nu het geval te zijn. Gecombineerd met de onduidelijke signalen van de regering maakt het dat universiteiten in erg moeilijke omstandigheden besluiten moeten nemen. Voor mij is het met name opmerkelijk dat regeringen wereldwijd het zo moeilijk vinden om te kiezen tussen het sentiment van de bevolking en economische argumenten. Daarnaast is het opmerkelijk dat de stem van HR in het debat ver te zoeken lijkt.