Waarom we zo vaak de verkeerde leiders kiezen

Klaas, ‘associate professor’ politieke wetenschappen aan University College London, interviewde dictators, oorlogsmisdadigers, corrupte ceo’s en vele anderen in posities van autoriteit, die vaak op ronduit misdadige wijze veroverd waren. Op basis daarvan heeft hij geprobeerd een algemene theorie van macht te formuleren.

Volgens hem blijkt het er vier oorzaken zijn die verklaren waarom er zoveel slechte leiders zijn: macht corrumpeert, macht trekt corrupte mensen aan, we zetten zelf corrupte mensen aan de top, en het systeem waarin veel leiders moeten werken maakt hen corrupt.

Zorg voor systemen die goede mensen aantrekken

Die laatste verklaring is het belangrijkste, zegt hij in een interview met het dagblad Trouw: “We moeten vooral naar de systemen kijken, want die bepalen zowel wie er aan de macht komt, als hoe het die mensen verandert. Als er een schandaal is, richten we onze aandacht op het individu: dat is een slecht mens, een corrupte schurk. We zeggen zelden: waarom gebeurt dit steeds?”

Zorg voor systemen die goede mensen in plaats van machtswellustelingen aantrekken, is zijn advies. “Dat kan door betere kansen te scheppen voor gewone mensen, die geen psychopathische hang naar macht hebben. En beter te kijken naar wat iemand moet doen om leider te worden. Zijn daar trainingsmogelijkheden voor, psychologische tests? Je moet door meer hoepels springen om een middenmanager te worden in een bedrijf dan om een land te leiden.”

Interview met Brian Klaas in Trouw

Macht (Corruptible) van Brian Klaas is verschenen in een vertaling van Irene Paridaans bij Nieuw Amsterdam (€ 25,99)