25 jaar HR: lessen in vakmanschap, menselijkheid en waarde creëren

Begin deze maand kreeg ik felicitaties van mijn baas.  Ik was het zelf eerlijk gezegd even vergeten, maar het bleek mijn tienjarig jubileum bij ING.  Jaren geleden had ik zelf de jubileumgratificaties uit de cao laten schrappen, omdat ik niet geloof in financiële waardering om ergens lang te blijven. Toch markeren onze HR-systemen dit soort momenten feilloos, waardoor een digitale schouderklop en een vriendelijk bedankje snel zijn gegeven. En eerlijk is eerlijk: dat voelde goed.

“HR is geen administratieve bijzaak. Het is een moreel en strategisch en economisch kompas”

Tegelijk markeert september 2025 ook mijn vijfentwintigste jaar in HR. Het zijn geen kale cijfers, maar bakens. Geen eindpunten, eerder tussenstations. Zoals wanneer je in de trein naar buiten kijkt en pas na vele kilometers beseft hoe ver je eigenlijk al bent gekomen.

Mijn HR-reis  begon na de nazomer van 2000, in Unilevers iconische margarinefabriek. De geur van olie, het ritme van de machines. Veiligheidsschoenen, een helm, maar vooral: open oren.
Ik dacht dat ik er HR zou ‘toepassen’. Wat ik leerde, was dat HR begint met luisteren. Niet naar modellen of schema’s, maar naar mensen. Het leren lezen van mensen, de werkomgeving, het team en de organisatie.
Daar begreep ik dat ons vak een ambacht is. En ik mag gerust zeggen: Unilever was een van de beste HR-leerscholen die er bestaat. Een omgeving waar je het vak niet alleen leert kennen, maar ook leert doorleven.

Echt leren begint bij niet weten

Dat ambacht droeg ik verder mee, van Europa naar China naar New York. Van Brazilië naar Singapore. Vijfentwintig jaar, vijf continenten, verschillende industrieën, telkens weer andere gewoonten en waarden. Ze leerden me dat vanzelfsprekendheden niet bestaan. En dat echt leren begint wanneer je jezelf toestaat om niet te weten.

Vertalen naar waarde

Bij Mölnlycke, met private equity als eigenaar, ontdekte ik een nieuwe dimensie van ons vak. Daar moest elke HR-activiteit worden vertaald naar waarde: wat levert het op, welke kosten vermijden we?
Het bracht focus en duidelijke keuzes. En het maakte tastbaar wat ik altijd voelde: HR kan waarde scheppen – of vernietigen. Met feiten, en data, data en data.

Learning agility

Gaandeweg werd ook mijn eigen wendbaarheid telkens op de proef gesteld. Nieuwe landen, nieuwe culturen, nieuwe organisaties – het vroeg niet alleen kennis, maar ook het vermogen om oude zekerheden los te laten en mezelf opnieuw uit te vinden.
Learning agility is geen modewoord, ik heb het aan den lijve ervaren. Soms in de harde leerschool van een fabriekshal, soms in de complexiteit van een boardroom. Soms door de impact van overstromingen op onze mensen in Mexico, soms door ideologische tegenstellingen bij CAO-onderhandelingen.
Juist die momenten van onzekerheid bleken de voedingsbodem voor creativiteit en leren. Niet de glanzende PowerPoint, maar de onverwachte inval. Niet de zekerheid, maar de twijfel die ruimte laat ontstaan.

Focus

Maar leren is meer dan ervaring opstapelen. Het vraagt ook focus. In een tijdperk van eindeloze vergaderingen, berichtjes en notificaties is dat een schaars goed.
Ik herinner me een reis met de Transsiberie Express naar Vladiwostok. Urenlang, dagenlang  keek ik uit het raam naar berkenbossen, toendra’s en mossen. Geen telefoon, geen agenda. In die stilte ontstonden meer ideeën dan in weken vol vergaderingen. Minder doen, maar beter.

Relativeren

En dan het ego. Ik ontdekte dat het vaak de grootste saboteur is. Ik zag het bij leiders, en ook bij mezelf.  Jaren geleden gaf ik een presentatie die ik tot in de puntjes had voorbereid, vastbesloten indruk te maken. Na afloop zei een oudere collega zacht: “Rustig jongeman, ze luisteren beter als je jezelf relativeert.” Het was een keerpunt.  Sindsdien probeer ik mezelf minder serieus te nemen, met een vleugje humor en openheid. Het maakt je menselijker. En menselijkheid is de grond waarop HR moet rusten.

Herstel als voorwaarde

Menselijkheid vraagt ook zorg voor jezelf. Te vaak dacht ik dat gezondheid iets voor later was. Dat ik altijd kon blijven doorduwen. Maar herstel is geen luxe, het is een voorwaarde. Een korte wandeling kan een conflict oplossen waar uren praten niets brengen. Het lichaam fluistert, en wie niet luistert, krijgt vroeg of laat een schreeuw te horen. En het mooie is: je kunt bijna altijd opnieuw beginnen.

Met meditatie, wandelen, zwemmen en yoga richt ik mijn dag, week en maanden nu anders in. Tijd voor recovery. Tijd voor reflectie en rituele voorbereidingen voor belangrijke momenten.

Trots

Terugkijkend op die vijfentwintig jaar voel ik me trots. Trots op organisaties die durfden te veranderen, en op de thema’s waar ik aan mocht werken: talentontwikkeling, inclusie, vernieuwende arbeidsvoorwaarden, vakmanschap, leiderschap, duurzaamheid. Niet als toeschouwer, maar als speler midden op het veld.
Trots ook op de mensen, de debatten, de keuzes die soms tegen de stroom in gingen. Trots op collega’s in mijn teams die nu ook prachtige eindverantwoordelijke HR-rollen hebben. Collega’s die hun dromen waar gemaakt hebben, door actief keuzes te maken, en HR-beleid voor zichzelf in praktijk brachten.

HR-impact

Mijn overtuigingen en learnings heb ik proberen te vangen in mijn boek ‘HR Impact – De kracht van vakmanschap’. Ik schreef het niet alleen voor mijn generatie, maar vooral voor de jonge professionals die dit vak verder zullen dragen. Helaas zijn er weinig fabrieken meer in Nederland waar jonge HR-trainees het vak kunnen leren. HR is geen administratieve bijzaak. Het is een moreel en strategisch en economisch kompas. Een ambacht waarin luisteren even waardevol is als besluiten, waarin relativering net zo nodig is als ambitie. Waarin waarde kan worden toegevoegd of vernietigd.

HR als levenshouding

Vijfentwintig jaar HR met vele tussenstations. Wat ik meeneem? Dat HR geen carrière is, maar een levenshouding. Een vak. Mijn vak.
Een voortdurende oefening in menselijkheid. In waarde toevoegen en impact maken. Soms luid, soms stil. Soms in vergaderzalen, soms bij de koffiemachine.
Vaak niet spectaculair, maar gewoon, alledaags. En juist daarin schuilt de kracht van ons vak. Dáárom ben ik trots.