Amerikaanse melting pot een voorbeeld?

“Ik heb tijdens CHRO Summit de hele ochtend zitten luisteren en me afgevraagd hoe koppel ik het thema van de dag ‘Diversity in a complex world’ nou toch aan mijn werk in Amerika. En toen kwam ik al snel op Donald Trump. The most white president we ever had. Na 43 blanken, een zwarte. En toen deze…”

Vos noemt Michelle Obama, die naar aanleiding van haar boek wereldwijd in zo ongeveer alle tv-studio’s werd ontvangen. “Ze haalde steeds die zin aan. ‘Wij wisten altijd dat we een provocatie waren in het Witte Huis.’ Kijk, Obama is een Harvard educated gentleman. Maar zij, afkomstig uit Zuid-Chicago, regeert veel directer, eerlijker ook. A proud African-American woman.”

Van een zwarte president naar een heeeel blanke. Die uitstraalt: Ik ben blank, mijn kinderen zijn blank. Diversiteiten gooien we overboord. Vos, al vijftien jaar in New York levend, heeft het allemaal met eigen ogen gezien, het tijdperk Trump. “Hij is opgestaan voor een groep”, aldus de correspondent. “Voor die gewone, ietsje lager opgeleide blanke man. De Trump stemmer uit staten als Ohio en Pennsylvania. Die Washington zat is. Die groep was een beetje onder het tapijt geveegd. Rechts laten liggen, zeg maar. Gezinnen van vier, die van 50.000 dollar per jaar moeten rondkomen. En kijk nou, die populistische superman van hen won! Als het om Trump gaat, moet je met een zaklamp zoeken naar iets positiefs. Maar hij heeft economische diversiteit teruggebracht.”

Mijn favoriete president

Om Trump te kenschetsen noemt Vos de affaire rond quarterback American Football speler Colin Kaepernick van de San Francisco 49-ers. De gekleurde sporter knielde bij het volkslied en de vlag. Om blank politiegeweld tegen zwarten aan de kaak te stellen. Waarna een nationale knielprotestbeweging ontstond.

“En mijn favoriete president…. Bemoeide zich er enorm mee”, zegt Michiel Vos cynisch. “Hij is anders dan die 44 anderen. Hij is namelijk ook nog eens hoofd cultuur, hoofd tv, hoofd schandaal, hoofd ruziemaken, hij zet de toon. Het staatshoofd heeft het vermogen om zich overal mee te bemoeien. De toon bij dit soort diversiteitsdiscussies. Hij zei tegen zijn achterban: Son of a bitch. Ontsla hem. En de zaal vol aanhangers scandeerde USA, USA, USA… Trump heeft alles politiek gemaakt.”

Grote bek

Trump laat het andere Amerika zien. “ Van The great silent majority. Richard Nixon gaf ons dat eerder al mee. De blanke saaie man. Die dingen op een truck legt en daarmee rondrijdt en kip met appelmoes eet. Hij, Trump dus, neemt wraak op het Amerika van mij, van die west- en oostkust. Zo denkt die blanke saaie man. Eindelijk een aanval tegen politieke correctheid. Een man met een grote bek die namens hen dwars door de elite kudde banjert. Want uitgerekend die silent majority voelt zich verraden. Let nu op alles in Amerika, kijk niet alleen naar de gekheid. De economie draait heel goed en dus komt Trump ermee weg. Amerika is niet alleen een land, het is ‘just een business’, Brad Pitt zei het al eens in een film. De bandbreedte is veel groter dan hier. NL is net de NS. Het rijdt. En Amerika is een rijk Derde Wereldland. Met in bepaalde wijken sterk vervuild drinkwater, maandenlang. Want het zijn toch maar zwarten, die daar wonen. En Trump is als The Gladiator in de gelijknamige film. Hij slaat een paar mensen dood en schreeuwt naar het publiek: ‘Are you not entertained’?”

Vos voelt zich Amerikaan, al is hij Amerika tegelijkertijd dagelijks beu. “Ze vinden zichzelf het beste, met dat kinderlijke enthousiasme over zichzelf. Kijk naar hun internationale telefooncode: +1 en niet +31, zoals in Nederland. ‘We zijn nummer 1. Wat is er verder nou nog?’ Tegelijkertijd zijn de tegenstellingen hier zo groot dat de verhalen op straat liggen.”

Over diversiteit in de Verenigde Staten: “Die is veel ingewikkelder dan in Nederland. Zij, de Amerikanen, komen uit 180 landen. En al heel lang. Er is hier geen nivellerende overheid. Overheid? Daar is in Amerika zelfs geen woord voor. De polarisatie is enorm. Trump heeft dat naar een hoger plan getild. Ben je anti-abortus? Dan ben je ook pro-guns. En rij je in een pick up truck, niet in een Volvo.”

Ook Michiel Vos heeft geen idee wat er komende tijd onder Trump allemaal nog gaat gebeuren. “Ik weet niet eens wat de dag van morgen brengt. Gaat hij het Supreme Court afschaffen? Kijk, Obama was nog wel eens een paar dagen uit beeld, gewoon weg. Maar deze man niet. Altijd staat hij daar voor die camera, met achter zich die draaiende helikopter. En dan komt hij een paar uur later terug en heeft weer wat te zeggen.”

Slotwoord van Vos met sarcastische ondergrond: “Maar k denk dat het systeem hem uiteindelijk overleeft. Want America is the best…”