Anne-Barbara Lemmens, de Jong & Laan: “Integratie van culturen is de sleutel tot succesvolle overnames”

“Noem me geen CHRO”, zegt Anne-Barbara Lemmens, Head of People & Culture bij de Jong & Laan. “Ik vind human resources niet een juist woord voor mensen. Mensen zijn geen robots, we zijn meer dan ‘resources’.” Dit geldt zeker in de accountancysector, voegt ze toe.
De People & Culture-filosofie rust op drie pijlers: behouden, ontwikkelen en werven van mensen
Al kenmerkt het werk zich deels door repetitieve – om niet te zeggen ‘roboteske’ taken – het is een ‘mensenbusiness’, zoals Lemmens het uitdrukt. Het interpreteren van financiële informatie, adviseren van klanten en opbouwen van vertrouwensrelaties vereist een menselijke IQ, EQ en SQ die geen algoritme kan repliceren.
De People & Culture-filosofie van de Jong onderstreept het belang dat het kantoor hecht aan z’n mensen. “Die filosofie rust op drie pijlers: behouden, ontwikkelen en werven van mensen. Zodat zij hun volle potentie en energie willen en kunnen inzetten voor onze organisatie,” legt Lemmens uit.
De derde pijler – werven – wordt steeds problematischer, gezien de ‘war for talent’ waarmee de hele sector te kampen heeft. Deze krapte draagt bij tot de huidige fusie en overnamegolf die de accountancysector overspoelt. “Natuurlijk moet je ook zelf blijven werven en mensen opleiden en zorgen dat ze het naar hun zin hebben. Maar hoe goed je dat ook doet, je hebt als ambitieus accountantskantoor dan nog onvoldoende mensen om alle groeidoelstellingen te behalen.”
Gekochte groei
Groei kopen is dan een redmiddel. Andere partijen overnemen. De Jong & Laan kan erover meepraten. Het kantoor volgt sinds de participatie van private-equity investeerder Waterland in 2022 een groeistrategie waarin het ‘aansluiten’ van andere organisaties een belangrijke rol speelt.
In korte tijd werden zes kantoren onderdeel van de Jong & Laan: Marshoek (april 2023, retailspecialist), 5BAR Assurance (juni 2023, Utrecht, internationale ondernemingen), Horlings (september 2023, Amsterdam, 100 medewerkers), Good Growth Collective (december 2024, duurzaamheidsadvies), Less Grey (maart 2025, btw-expertise) en TIC Advisory (april 2025, due diligence). Het droeg bij tot de geografische expansie van de Jong & Laan, dat vooral sterk was in Noord- en Oost-Nederland: er kwamen vestigingen in Utrecht & Amsterdam bij. En het kantoor versterkte haar deskundigheid in controleactiviteiten, fiscaal advies en duurzaamheids- en M&A-advies.
JAN© Accountants en Adviseurs is de nieuwste aansluiting bij de Jong & Laan. Met 160 medewerkers en vier vestigingen in Noordwest Nederland is JAN een paar maten kleiner dan de Jong & Laan (1000 medewerker), maar het versterkt de positie van het grotere kantoor als aanbieder van landelijke accountants- en adviesdiensten. Voor medewerkers van JAN© levert de overname tastbare voordelen op: sterke business support, marketing, communicatie en recruiting – functies die bij kleinere kantoren vaak onderontwikkeld zijn. Technologische vooruitgang vormt een ander voordeel, vooral op het gebied van digitalisering en AI-ontwikkeling – zaken die investeringen vereisen die kleinere kantoren moeilijk kunnen opbrengen.
Culturele ‘fit’
Groei door aansluitingen kan echter alleen succesvol uitpakken als de culturen van de betrokken kantoren met elkaar overeenkomen, is de overtuiging van Lemmens. Dat is ook de reden dat de Jong & Laan altijd kijkt of er een culturele ‘fit’ is tussen beoogde partners. Lees: of ze vergelijkbare culturen hebben. “Daar selecteren we echt op.” Met volledige steun van Waterland, voegt ze toe. “Anders dan het stereotype beeld wil, onderkent Waterland het belang van de People & Culture-aspecten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de mijn rol: ik word in een heel vroeg stadium al betrokken bij het dealproces, en heb ook een grote stem in het verdere verloop.”
“Zoveel mogelijk communiceren. Zo weinig mogelijk onbekend laten voor de collega’s”
In het geval van JAN© werden de eerste gesprekken over een mogelijk samengaan zeker een jaar geleden al gestart. Toen al constateerde de Jong & Laan dat de cultuur van het kantoor goed aansloot op die van de Jong & Laan: “Het is ook een hele menselijke platte organisatie. Net als wij. En met een sterk streven naar kwaliteit en een grote mate van lokale betrokkenheid.” En JAN© is, en dat vinden wij ook zeer belangrijk, een kantoor dat transparantie en communicatie hoog in het vaandel heeft, zegt Lemmens. “Zoveel mogelijk communiceren. Zo weinig mogelijk onbekend laten voor de collega’s.”
Operationeel draaiboek
Om het samengaan ook werkelijk tot een succes te laten uitgroeien, hanteert de Jong & Laan een vast draaiboek, ‘een enorm projectplan waarin alle relevante stappen zijn opgenomen.’ Het tempo waarin deze stappen worden genomen is daarentegen onzeker. Bewust, want het is van tevoren niet te zeggen hoe lang alle onderdelen van het integratieproces zullen duren. “Dat gaan we met elkaar bekijken.”
Het integratieplan bestaat deels uit zaken als IT-integratie, procesharmonisatie en juridische aspecten. Stappen die op basis van integratieworkshops met functionele experts worden genomen.
In deze masterclass leer je wat erbij komt kijken om een fusie of overname succesvol te begeleiden. We bekijken fusies en overnames vanuit systemisch, organisatie, HR en juridisch perspectief. Vervolgens gaan we deze met elkaar verbinden. Wat ontstaat is een helder stappenplan waarmee je direct aan de slag kan.
Daarnaast is de menselijke kant cruciaal. De ‘onboarding’ van medewerkers van JAN© is gestart. Er komen kennismakingsdagen waarbij JAN©-medewerkers kennismaken met de Jong & Laan-collega’s. Sociale activiteiten zoals voetbaltoernooien staan ook op stapel. Opleidingen zullen voortaan aan medewerkers van beide kantoren worden aangeboden. Wel zal de naam JAN© worden gehandhaafd, zij het met de toevoeging ‘Powered by de Jong & Laan’ op het logo, om geen afbreuk te doen aan de herkenbaarheid richting klanten.
Het belangrijkste voor het welslagen van de integratie en daarmee van de ‘aansluiting’ van JAN© bij de Jong & Laan? “Effectieve communicatie”, zegt Lemmens. “Mensen informeren zodat er zo weinig mogelijk onbekend blijft, waardoor geen onrust of ‘conspiracy theories’ ontstaan. Dat is alleen maar verloren energie. Zeker aan het begin kun je dat niet gebruiken.”
Anne-Barbara Lemmens is sinds februari 2025 Head of People & Culture bij de Jong & Laan. Parallel daaraan richtte zij in oktober 2024 The Institute for Human Connection op, waar zij mensen begeleidt om op hun innerlijke wijsheid te vertrouwen.
Van november 2022 tot februari 2025 was Lemmens Diversity, Equity and Inclusion Lead bij Deloitte Nederland, binnen het Sustainable Work-team van Deloitte Human Capital Consulting.
Tegelijkertijd voerde zij van december 2020 tot februari 2025 haar eigen praktijk Judge Softly, gericht op zelfreflectie en bewustwording. Ze schreef toen ook het boek ‘Oordeel Zacht’.
Eerder was zij mede-oprichter van Vermilion Talent (2015-2018) en vervulde verschillende rollen bij Deloitte (2003-2016), waaronder als M&A consultant en Senior Manager Global Clients and Industries in New York. Tussendoor werkte zij als Transformation en Integration Program Manager bij TNT Global Express en Philips Television. Zij startte haar carrière als International Tax Lawyer.
Lees ook: Succesvolle integratie na fusie of overname: “Cultuurvragen worden te vaak vermeden”