‘Authentiek’ zijn blijkt lang niet altijd verstandig

Het wordt vaak gezegd: wees vooral jezelf, zowel op het werk als in je persoonlijke leven. “De achterliggende suggestie is dat de rest dan vanzelf goed komt,” zegt Dr. Hannes Leroy van Rotterdam School of Management (RSM).

Authenticiteit complex

Hij is co-auteur van een artikel getiteld: Being your true self at work: integrating the fragmented research on authenticity in organizations. “Jezelf zijn en authentiek zijn heeft veel positieve effecten, maar de realiteit is ingewikkelder. Authenticiteit kan zelfs rampzalige gevolgen hebben, omdat het een complex verschijnsel is.” 

Leroy en zijn co-auteurs concluderen dat authenticiteit niet voor iedereen in alle situaties even voordelig is. In verschillende onderzoeken hebben de auteurs vastgesteld dat de mate waarin mensen zich authentiek voelen, negatief samenhangt met de mate waarin anderen hen als authentiek ervaren. Een ander probleem is dat er een mismatch kan zijn tussen je ware zelf en de heersende normen op het werk.

Authenticiteit als de heilige graal

De auteurs analyseerden honderden psychologische en management-onderzoeksartikelen over authenticiteit uit de afgelopen twintig jaar. Onderzoek toont aan dat authenticiteit kan leiden tot bijvoorbeeld het versterken van het zelfrespect. Daardoor voelen mensen zich gelukkiger en energieker op het werk.

Ondanks de recente 'toename van publieke belangstelling voor authenticiteit', bestaat het geloof dat mensen authentiek moeten zijn al duizenden jaren. Het is onder meer gepromoot door Socrates, Sartre en Maslow.

Mensen die ‘echt’ lijken

Volgens sommigen kan authenticiteit ook het professionele imago, de carrièrekansen en de effectiviteit van leiders verbeteren. “Mensen worden opgewonden wanneer ze mensen ontmoeten die ‘echt’ lijken. Of wanneer hun leiders authentiek en duidelijk overkomen. 

“We verwachten in toenemende mate van mensen dat ze ook authentiek zijn op het werk en authenticiteit gebruiken als norm om mensen aan te beoordelen,” legt Leroy uit. De onderzoekers vroegen zich af authenticiteit alleen maar positief uitpakt.

Mogelijk negatieve gevolgen

Wanneer er een discrepantie bestaat tussen je ware zelf en de geldende normen, kan het moeilijk zijn om je volledige zelf in het werk te leggen en mogelijk zelfs negatieve gevolgen hebben voor je imago en je carrière.

De gevoelde en de waargenomen authenticiteit zijn twee verschillende dingen en dat verschil levert een probleem op. Vooral op de werkplek waar het juist draait om percepties. Leroy: “Veel trainingen over leiderschap gaan over het vinden van je ware zelf: wie ben jij, wat zijn je waarden, wees trouw aan jezelf.”

Authentiek zijn of authentiek overkomen?

Dat kan in sommige gevallen tot een rampscenario leiden. “Je kunt zelf het gevoel hebben authentiek te zijn, terwijl anderen je juist als minder authentiek ervaren, met alle negatieve gevolgen van dien.” Met andere woorden, authentiek zijn is iets anders dan authentiek overkomen.

“Trainingen over authenticiteit kunnen helpen om de aandacht te verleggen van ‘het verduidelijken van je eigen waarden’ naar een beter begrip van ‘hoe worden mijn woorden en mijn gedrag door anderen geïnterpreteerd’ en hoe je de door anderen ervaren authenticiteit kunt beïnvloeden. Ons onderzoek laat zien dat mensen met een talent voor politiek hier beter in zijn.”