Bed, bad en brood

Dus ik ben al een paar weken uit Nederland weg en heb daarmee misschien het laatste nieuws gemist. Hou dat in je achterhoofd als ik misschien heel achterhaalde dingen zeg…. 

Wat mij enorm heeft verbaasd in de laatste weken dat ik er nog wel was, is de bed, bad en brood-discussie. Weken sloten onze politici zich op om met een draak van een poldermodelakkoord naar buiten te komen. Ik heb werkelijk helemaal niemand gesproken die enthousiast was over de uitkomst. Waar is het misgegaan? Een mooi onderwerp om over weg te mijmeren in het wetenschappelijke hart van creatief probleem oplossen. Want het moge duidelijk zijn dat niet alleen de politiek, maar allerlei organisaties complexe uitdagingen te lijf moeten gaan. Op zoek naar de oplossing…

Onze politici zijn niet dom. Ze zijn allen naarstig op zoek naar een goede oplossing voor een serieus probleem. En ze hebben heel wat vlieguren onderhandelen gemaakt. Dus ook daar kan het niet aan liggen. Waarom dan toch een oplossing die zo aan elkaar hangt van compromissen dat werkelijk niemand er blij van kan worden? Daar kan ik vanuit het decennia-oude model voor creatief probleem oplossen een heel eenvoudig antwoord op geven. Omdat we allemaal vaak geneigd zijn om bij de oplossing van een probleem te dicht bij de huidige werkelijkheid te blijven. Dat is ons natuurlijke gedrag. We bekijken onze uitdagingen vanuit het voor ons bekende perspectief. En we kiezen vaak oplossingen waarvan we zelf in andere situaties hebben gezien of ervaren dat ze werken. Verstandige keuzes maken op basis van eerdere ervaringen kan in bepaalde situaties een slim besluit zijn. Maar er zijn situaties die vragen om een compleet nieuwe oplossing die niet eerder is uitgeprobeerd. 

Wanneer je de oplossing zoekt voor een complex probleem, raad ik je aan om je eerst zo ver mogelijk van het initiële probleem te verwijderen en anders over het probleem na te denken dan je eerder hebt gedaan. Einstein zei het al in zijn tijd: “We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die het heeft veroorzaakt.”  

Eén van de basisprincipes om tot baanbrekende oplossingen te komen is om de gedachten zo ver mogelijk bij het probleem weg te halen en oplossingen te zoeken die vernieuwend zijn en op bijzondere wijze uitnodigen tot oplossing van het probleem. Zet “vernieuwend” bovenaan je prioriteitenlijst en de kans dat je toewerkt naar een uitzonderlijk resultaat is groter dan wanneer je “bruikbaar” als belangrijkste criterium aanhoudt. 

Makkelijker gezegd dan gedaan, hoor ik je denken. Klopt, maar deze manier van denken en problemen oplossen is met een beetje oefening heel goed aan te leren! Hoe creëer je bijzondere ideeën voor de oplossing van problemen? Ten eerste door VEEL ideeën te genereren. Kwantiteit gaat letterlijk voor kwaliteit. Meer ideeën vergroot de kans dat er een goed idee bij zit. Ten tweede door je oordeel over je ideeën uit te stellen. We hebben allemaal de hele dag door veel goede ideeën. Maar we hebben ook de kracht ontwikkeld om onze eigen ideeën de kop in te drukken. We kijken meteen kritisch naar de werkelijkheid, waardoor bijzondere ideeën vaak niet eens op tafel komen. Gooi het eruit! Hoe bijzonderder hoe beter! En geen zorgen. Je kunt op een later moment de ideeën kritisch tegen het licht houden. Maar dat moet je wel iets tegen het licht te houden hebben. Dus genereer er eerst vooral lekker op los. En daag jezelf uit ook ideeën te bedenken die echt onmogelijk kunnen worden gerealiseerd. Denk daarvoor bijvoorbeeld aan andere sectoren. Hoe zou jouw probleem worden opgelost in de luchtvaart of in het onderwijs? Kijk door de ogen van een ander. Hoe zou een kind of een superheld het oplossen? En borduur voort op de ideeën van anderen. En neem vooral ook de tijd om bijzondere oplossingen te bedenken. Voor de sporters onder de lezers. Zie het als de derde helft. In de eerste helft creëer je ideeën die dicht bij het heden liggen. In de tweede helft worden ideeën al wat bijzonderder. En in de derde helft, als je er eigenlijk al wel weer klaar mee bent, moet je even doorzetten, want dan komen de ECHT bijzondere ideeën boven tafel!

Nou lieve leden van het parlement, andere ambtenaren en zakenlui. Op naar de bijzondere oplossingen voor de complexe problemen waar je elke dag mee te kampen krijgt. Ik zie er brood in! 

 

Door Anneke Veenendaal-de Kort 

 

Anneke Veenendaal-de Kort is gespecialiseerd in creatief leiderschap en communicatie. Ze helpt organisaties om creatief naar veranderprocessen te kijken om echt baanbrekende veranderingen door te voeren en zo hun organisatie bijzonder te maken. Anneke schrijft maandelijks een blog over het belang en de toegevoegde waarde van creativiteit, omdat ze in haar werk ervaart hoeveel energie en ideeën er vrij komen door het bieden van ruimte voor de creativiteit. En smaakt het naar meer? Lees dan Anneke’s boek: Verandering van Spijs.