Beslis-moeheid leidt in de loop van de dag tot slechtere besluiten – pauzeren is essentieel

Welke leidinggevende heeft het niet meegemaakt: het enthousiasme van de morgen dat later op de dag plaatsmaakt voor lusteloosheid. Het nemen van beslissingen is mentaal belastend, ook de meest basale beslissingen zoals het kiezen van de avondmaaltijd. Alle beslissingen stapelen zich echter op en vervuilen de geest, betoogt Kriti Jain, associate professor Human Resources and Organisational Behaviour aan de IE Business School in Madrid.

Managers moeten extra opletten

Vooral voor leidinggevenden kunnen de gevolgen groot zijn, omdat zij beslissingen nemen waar hun teams en organisaties door wordt beïnvloed. Daarom moeten managers extra letten op hun biologische ritmes, slaap en glucosespiegels. Pauzes zijn voor een betere kwaliteit van beslissingen, zo betoogt Jain.

Nieuw is dat niet, opzienbarend evenmin. Zeven jaar geleden hadden Maryam Kouchaki van de Kellogg School of Management en Isaac Smith van de Brigham Young University het al over het ‘morning morality-effect’. Mensen hebben de neiging om tijdens de ochtenduren minder te liegen, bedriegen, stelen en ander onethisch gedrag te vertonen. De reden: naarmate de dag vordert raken we uitgeput, zodat we niet in staat zijn de kosten-batenanalyse te maken die nodig is om wilskracht en zelfbeheersing op te brengen. Na urenlang alert te zijn geweest, voelt elke volgende beslissing moeilijker om te nemen. We hebben last van ‘beslissingsmoeheid’.

Ingrijpende gevolgen van decision fatique

Kriti Jain spreekt over ‘decision fatigue’. Het zijn niet alleen ongetrainde of onervaren mensen die bezwijken aan deze aandoening, maar vooral de mensen die veel en zware beslissingen nemen, dus vooral mensen in een leidinggevende positie. De gevolgen zijn een stuk zwaarder dan alleen een slecht humeur van de manager.

Om aan te tonen hoe ingrijpend de gevolgen van decision fatigue kunnen zijn, bestudeerde Shai Danziger van de Universiteit van Tel Aviv de besluitvormingspatronen van rechters. Hij volgde meer dan duizend voorwaardelijke vrijlatingsbeslissingen van acht rechters gedurende een periode van tien maanden. Aanvragen waren van gevangenen die een verzoek tot voorwaardelijk vrijgelaten of strafvermindering hadden ingediend. Een werkdag van de rechters was verdeeld in drie sessies: ’s ochtends tot de snackpauze, de snackpauze tot de lunch en na de lunch tot het einde van de dag.

De resultaten waren verbluffend. De kans op een voorwaardelijke vrijlating werd niet beïnvloed door de etnische achtergrond van gevangenen of de misdaden die ze hadden begaan. Een factor die er wel toe deed was het tijdstip waarop rechters hun beslissingen namen. Twee derde van de aanvragers ontving met succes gunstige beslissingen aan het begin van de dag. Aan het eind van de dag was dit percentage echter gedaald tot ongeveer tien procent. Na elk van de twee eetpauzes (tussendoortje en lunch) schoot het aantal gunstige beslissingen weer omhoog naar het oorspronkelijke niveau.

De strijd tegen werkdruk, doorbreek de routine

Het verbaast Kriti niet, want de symptomen van decision fatigue liegen er niet om: miscommunicatie, slecht geheugen, concentratietekort en slechte oplossingen. Deze verschijnselen verergeren door werk onder tijdsdruk, grote reistijden, saai en repetitief werk, stressvolle persoonlijke problemen, frequente veranderingen in het werkschema of een chronisch gebrek aan slaap.

Het goede nieuws is dat de aandoening te verhelpen is. Begin met het ontdekken van je eigen besluitvormingspatronen. Merk je dat je minder tijd neemt voor beslissingen die op bepaalde momenten van de dag worden genomen? Zoek dan naar manieren om de routine op het werk te doorbreken. Neem regelmatig pauzes, trek tijd uit voor een dutje overdag. Ben je manager, let dan op of teamleden fit zijn en ontspannen. Neem je stress waar, achterhaal of dit komt door werkdruk of door persoonlijke omstandigheden thuis. De strijd tegen werkdruk gaat om meer dan alleen de zorg voor medewerkers. Het gaat ook om de besliskwaliteit in de organisatie.