CHRO Randstad Global: ‘War on talent blijft’

INTERVIEW - De war on talent blijft, ook bij een toekomstige recessie. Daarvan is Jos Schut overtuigd als CHRO Randstad Global.

Een arbeidsmarkt die voortdurend verandert; daar opereert Randstad Global. Waar liever wordt gesproken van freelancers dan van zzp’ers. En één ding zeker is: door de krimp van de beroepsbevolking zal de krapte ook bij een toekomstige recessie niet verdwijnen. “Die war on talent blijft,” zegt CHRO Jos Schut. “We zien die tekorten nu ook in de gezondheidszorg en in het onderwijs verder toenemen.”

Als de uitzendbranche nog steeds de graadmeter voor de economie is, belooft de toekomst weinig goeds. Vlak na de jaarwisseling noteerde het aandeel Randstad het grootste verlies sinds 2016. En de uitzendbranche geldt als zeer cyclisch, bijna een-op-een meebewegend met de ontwikkeling van de economie. Maar Jos Schut, CHRO van ’s werelds grootste uitzender, nuanceert die vrije val op de beurs.

“Wij zijn dé voorloper in de economie, merken als eerste internationale ontwikkelingen als de Brexit,” zegt Schut. Het waardeverlies van aandelen kwam na een rapport van Credit Suisse waarin de bank waarschuwt voor de vertragende economie.

Jos Schut: “Maar met Randstad gaat het goed, we groeien nog steeds. Al is die groei minder sterk dan afgelopen jaren. En we zijn in het derde kwartaal van 2018 branchegenoot Adecco als wereldleider voorbij gestreefd. Zowel qua omzet als capital market value en winstgevendheid. Ja, dat was wel aanleiding voor enige vrolijkheid hier op het hoofdkantoor in Diemen, het maakt trots. Er zijn niet zoveel Nederlandse bedrijven marktleider in hun sector.”

Jos Schut, CHRO Randstad Global
Woonplaats: Amsterdam. “Om de hoek bij Artis”
Partner: Aart, interieurarchitect
Muziek: “Van het Nederlands Philharmonisch Orkest tot Armin van Buuren”
Laatste boek: Hotel Grand Europa van Ilja Leonard Pfeiffer
Favoriete film: Dead Poets Society en Call Me By Your Name
Auto: BMW 5-serie
Laatste vakantie: Cambodja

Strategische overname

In één adem vraagt hij hardop of die traditionele collega’s als Adecco ook de concurrenten van de toekomst zijn. Wijzend op bijvoorbeeld LinkedIn. “Als LinkedIn met een traditionele partij fuseert, kan het plotseling wél die concurrent worden.”

Big data, analytics, artificial intelligence, robotisering. Randstad is druk met de digitale transformatie. Om stappen te maken, werd voor ruim 400 miljoen dollar branchegenoot Monster gekocht. De vorig jaar afgezwaaide CFO Robert Jan van de Kraats wimpelde in CFO Magazine kritiek dat die overname tot nog toe meer heeft gekost dan opgeleverd weg en gaf aan dat het een strategische keuze was.

Zoals Robert Jan van de Kraats geen typische CFO was (“Ik zei onlangs nog tegen het Corporate Accountancy Team dat ik misschien één uur per maand aan cijfers besteed…”), zo is Jos Schut geen typische CHRO. De 50-jarige Schut voltooide HEAO Economy and Logistics. Via inkoop, logistiek en sales – onder meer bij Cebeco Handelsraad en Pon Holding – kwam hij bij Randstad in een functie in de business op de Eindhovense vestiging van Yacht.

Organisatieontwikkeling

“Maar omdat mensen en organisatieontwikkeling mij heel erg boeien, werd dat in 2005 dus HR bij Yacht,” vertelt Schut. Daarna volgden soortgelijke functies bij moederbedrijf Randstad. Director Leadership and Talent Management, HR Director Randstad UK, HR Director Randstad Australia, CHRO Asia Pacific en sinds september 2016 CHRO Randstad Global.

Jos Schut: “Dat is tekenend voor dit bedrijf; ook al heb je een heel andere achtergrond, als je een duidelijke ambitie hebt en goede resultaten laat zien, dan krijg je ook mogelijkheden. Randstad haalt het maximale uit mensen, kijkt naar de ambitie. Dat is de kracht van ons bedrijf.

Is er een match? Ja! Bij mij bleek dat HR, ook al kom ik dus uit de business. En bij Randstad is alles HR. Na de acquisitie van Vedior in 2008 startte ik in de functie Director Leadership and Talent Management. Het was natuurlijk een enorme overname. Met voor Vedior in dat laatste jaar een omzet van 8,5 miljard euro en voor Randstad destijds 9,3 miljard waren we bijna even groot.”

Geïntegreerd team

Zijn jaren in Londen stonden in het teken van het integreren van de diverse bedrijven en de (HR) backoffices. In het Verenigd Koninkrijk telde Randstad na de acquisitie 36 bedrijven. Na zijn drie jaren in Engeland waren dat nog twaalf Randstad-divisies. “Heel leerzaam die tijd, Britten gebruiken hun taal om finesse te geven. We bereikten mooie resultaten, met een geïntegreerd team.”

Na zijn Australische jaren, Schut werkte vanuit Sydney, verliet de toenmalige Global HR Leader Randstad en er werd besloten de vacature intern in te vullen middels een nieuwe constructie. Schut kreeg de rol van CHRO Randstad Global en rapporteert direct aan CEO Jacques van den Broek. “We kennen elkaar al lang en hebben vaak aan een paar woorden genoeg.”

Schut vervolgt: “Vanwege de omvang van de organisatie – 39.000 eigen medewerkers en meer dan 600.000 flexwerkers – én de aanwezigheid in 39 landen hebben we een global CHRO-team ingericht, waarbij CHRO’s rapporteren aan hun eigen executive boardmember en in lijn met hen verantwoordelijk zijn voor de betreffende regio’s.”

Schaap met vijf poten

De war on talent speelt ook Randstad parten. “Hoe kun je anders kijken naar talenten? Het schaap met de vijf poten bestaat niet. Dus komt het neer op opleiding en training. En ook op arbeidsmigratie. In de technologie zie je al dat mensen uit de Filippijnen naar andere delen van Azië gaan voor werk. Het verhaal van Indiërs met een uitstekende opleiding is bekend. In Europa halen we ze daar weg, maar Australië en Canada doen dat ook. Waar we vroeger mensen in Polen vonden, zoeken we nu al verder weg, onder meer in Oekraïne.”

En de digitalisering zorgt voor grote veranderingen. Nu is er bijvoorbeeld een schrijnend gebrek aan vrachtwagenchauffeurs. Maar als de zelfrijdende truck straks op grote schaal zijn intrede doet, wie heeft er dan nog behoefte aan die chauffeurs? “Hoe school je ze om, en naar wat voor job? Daar moet je nu eigenlijk al aan denken, aan werken. Op het huidige tekort aan mensen in de gezondheidszorg en in het onderwijs is ook veel te laat geanticipeerd.”

Aan de wanden van het Randstad-hoofdkantoor hangen levensgrote foto’s van monteurs, schilders en chauffeurs op hun verschillende werkplekken. Opvallend veel mannen en vrouwen in overall, erg weinig stropdassen en grijze pakken. Het zijn de beelden van de campagne die Randstad recent heeft gelanceerd in Nederland en België die gaat over de beroepen van de toekomst.

Maar die ook refereert aan het gebrek aan aandacht in de huidige maatschappij voor vakmanschap. Ouders zien hun kinderen het liefst aan een hogeschool of universiteit studeren. “Terwijl een goede mts-opleiding zeer waardevol is,” beaamt de CHRO van Randstad. “Die boodschap moet je met de samenleving communiceren. Dat doen wij bijvoorbeeld met onze campagnes.”

Zeven korte vragen

Beslissingen door iedereen gedragen of snelle besluitvorming? “Breed gedragen is noodzaak, maar snel beslissen soms ook.”

Jonge mensen met nieuwe ideeën of gaat werken zonder seniors niet? “Senioren hebben we nu en in de toekomst hard nodig. Verwaarloos ze niet.”

Wendbaar en agile of aantoonbaar voldoen aan regelgeving? “Wendbaar en agile.”

Bedrijfscultuur wijzigen of sleutelfiguren met specifieke kennis behouden? “Je zit altijd in een verandering. En zonder sleutelfiguren gaat het niet.”

Maatschappelijke waarde creëren of sturen op financiële ratio’s? “Maatschappelijke waarde creëren is essentieel. En dan krijg je ook positieve financiële ratio’s.”

Ondernemerschap op pole position of wereldwijd strategie uitrollen? “Ondernemerschap, daar draait het om.”

Innoveren met de nieuwste technologie of niet die early adopter zijn? “Wij doen veel aan innovatie, maar vaak met start-ups en op kleine schaal.”

Delen van visie

HR-beleid bij Randstad staat voor openheid, op het betrekken van mensen, op diversiteit en inclusiviteit. “Wij communiceren uiterst helder, ook over strategische keuzes die we maken. Van dat traditionele, jaarlijkse functioneringsgesprek zijn we afgestapt. Nu beoordelen we hoogfrequent middels great conversations. Wat gaat goed, wat kan beter, wat is de ambitie, wat halen we uit je, waar gaan we naartoe?” Over zijn manier van leiderschap: “Inclusief, iedereen een kans geven, delen van visie, samenwerken.”

En soms reorganiseren en afscheid nemen. “Herstructureringen van onze businesses hebben plaats op land-niveau, in de uitvoering is global daar niet altijd direct bij betrokken. Echter, onze strategie is altijd om medewerkers mee te nemen in de strategische ontwikkelingen en de besluitvorming. Zodat helderheid en begrip aanwezig zijn voor mogelijke aanpassingen die gemaakt moeten worden.

Als HR-service provider begeleiden wij onze mensen in dit soort herstructureringen ook door onze eigen dienstverlening. Dat kan door directe permanent placement bij klanten, staffing/uitzenden en/of outplacement-begeleiding. Dat dit proces goed gebeurt, is essentieel. Zowel voor de betreffende medewerkers als voor degenen die niet direct betrokken zijn. In lijn met onze cultuur en core values.”

Globaal vertrek

Bij Randstad is altijd sprake van verloop, hoger dan in vergelijking met het ‘normale’ bedrijfsleven. Afgezet tegen andere uitzenders, is een global vertrek van personeel met 23 procent op jaarbasis een goed resultaat. Dit heeft vooral betrekking op de intercedenten.

“We zijn een platte organisatie en mensen die weggaan, kiezen gelukkig zelden voor de concurrentie. Heel vaak gaan ze werken bij bedrijven waar ze jaren mee samengewerkt hebben, onze klanten dus. Voor de anderen geldt: niet iedereen wil verhuizen, niet iedereen is geschikt om iemand op te volgen en dus verder te groeien.

Anderen kiezen juist bewust voor een baan over de grens, vaak buiten Europa. Nederlanders zijn goed in Engels en taal is toch leidend. Al geldt dat weer niet voor bijvoorbeeld Spanje en Duitsland. Wij gaan die extra mile om ze daarbij te helpen.”

Bij Randstad spreekt HR graag over de Human Forward-stijl. Het gaat om de human touch in een steeds digitaler wordende wereld. “Het echte spel gaat om de mens, de human touch, dat is onze promise, daarom gaat het, technologie maakt alles gemakkelijker,” is de overtuiging van Jos Schut. Waarbij hij het belang van digitalisering benadrukt.

“Randstad heeft een innovatiefonds, een digitale strategie en participeert in start-ups. Wie past waar, wat past bij wie? Als je de human touch er buiten laat, word je een soort LinkedIn. Alleen door goede gesprekken te voeren, breng je partijen bij elkaar. Ook door te zeggen wanneer het tijd is voor een nieuwe stap.”