Door Mischa Selis en Maarten van Beek

Sinds Descartes begin zeventiende eeuw de woorden ‘Ik denk, dus ik ben’ schreef, is in het Westen de menselijke geest dominant geworden. Van alle zoogdieren hebben wij de grootste denkhersenen. Toch blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat ondanks die grote hersenen, ook wij onbewust bestuurd worden door onze emoties en behoefte aan veiligheid. 

Mensen kunnen zoveel meer dan hun diploma’s en certificaten vertellen

En iedereen weet dat succes is gerelateerd aan onze emotionele intelligentie en sociale vaardigheden. Maar gewaardeerd worden vooralsnog in de eerste plaats onze intelligentie, onze ratio, ons vermogen tot excelleren. Gelukkig is er een toenemend besef dat voor succes van het collectief de hele mens nodig is.

Daarbij leiden vele wegen naar Rome. Maarten leerde als junior HR-manager in een fabriek dat ondanks het tekort aan technische scholing op papier, de benodigde vaardigheden ruimschoots aanwezig waren. Het betrof monteurs die ze zichzelf al doende hadden aangeleerd, geoefend hadden in hun hobby’s, of door problemen met de traditionele opleidingen de weg van informeel leren als vanzelf hadden gevonden.

Hoogbegaafde mensen 

Mischa had als cum-laudestudent maximaal geïnvesteerd in haar cognitieve ontwikkeling, maar veranderde door haar zwangerschapsverloven en moederschap. Zij werd daardoor een betere psychiater. Dat een hoge intelligentie geen recept is voor succes, werd ook in de spreekkamer duidelijk, gezien de hoge mate waarin hoogbegaafde mensen in de problemen blijken te komen. Met name de afwezigheid van balans tussen de verschillende delen van één mens, wat we een disharmonisch profiel noemen, maken kwetsbaar. Bijvoorbeeld bovengemiddelde intelligentie, maar benedengemiddeld ontwikkelde emotionele vaardigheden. Maar ook de afwezigheid van balans tussen een mens en zijn omgeving.

Mensen kunnen zoveel meer dan hun diploma’s en certificaten vertellen. Maar ondanks de wetenschap dat mensen 70% op de werkvloer, 20% door coaching en van collega’s, en slechts 10% via trainingen leren, blijft de waarde die we aan formele trainingen en opleidingen hechten bijzonder groot. Functieomschrijvingen hebben vaak dezelfde beperking. De waarde die we eraan toekennen is onzes inziens te groot. 

Harmonieuze relatie mens/werkgever

Een leven lang leren zou dan ook niet beperkt moeten zijn tot opleidingen en diploma’s alleen. We leren ook buiten de werkomgeving, tijdens vrijwilligerswerk, nevenactiviteiten of als ouder of mantelzorger. Deze ervaring, kennis en kunde zouden ook meegenomen moeten worden. De waardering zou daar flexibel op afgestemd horen te worden. Waardering kortom, voor de hele mens en zijn groei versus waardering voor een gefixeerd deel van de mens. In organisaties betekent dat: sturen op balans in de mens en een harmonieuze relatie tussen de mens en zijn werkgever.
 
Het inzichtelijk maken van skills en competenties in de breedst denkbare zin en deze valideren, kan de flexibiliteit van mensen op de arbeidsmarkt vergroten. Bijvoorbeeld in de vorm van een ‘skills paspoort’ of ‘badgesrapport’. Die kunnen steeds aangepast worden, zijn breder en kunnen medewerkers helpen hun kennis en kunde breed inzichtelijk te maken en helpen hun meanderende carrières vorm te geven. Dit zet de mens centraal in haar of zijn carrière en leven. 

Fotografie: Anko Stoffels

Mischa Selis en Maarten van Beek schrijven regelmatig op persoonlijke titel columns voor CHRO Magazine en CHRO.nl. Een psychiater en een HR-directeur die op hun eigen wijze hun visie geven op leiding geven aan mensen in tijden van globalisering, neoliberale economie en digitalisering.

 

Lees de complete CHRO Magazine 1-2021