Coaching leiders – hoe halen zij het beste uit een coachingtraject?

Coaching draait in de kern om het bieden van emotionele en intellectuele steun. Het gaat erom een omgeving te creëren waarin de leidinggevende zich verder kan ontwikkelen en zijn manier van denken over de wereld kan verbreden. Coaches bieden deze ondersteuning door middel van de vragen die zij stellen, waarmee ze de leidinggevende aansporen om naar zichzelf en naar contexten te kijken die anders wellicht over het hoofd zouden worden gezien.

Effectieve communicatie gebeurt wanneer beide partijen afgestemd zijn: het bericht dat gegeven wordt, is het bericht dat ontvangen wordt

Een misverstand is dat de coach het gesprek zal “leiden” of een wonderbaarlijke oplossing zal bieden voor de uitdagingen van de leider. In werkelijkheid moeten beide partijen investeren in de relatie om deze effectief te laten zijn, volgens een artikel van INSEAD.

De leider moet helder zijn over de eigen verwachtingen en van zichzelf weten of de motivatie, middelen en steun er zijn om de gewenste verandering te realiseren. Zonder echte bereidheid tot gedragsverandering kan zelfs de beste coaching een uitdaging zijn.

Succes herdefiniëren

Voor veel ambitieuze leiders kan hun gevoel van eigenwaarde en ambitie hun vermogen om te reflecteren en te veranderen belemmeren. Dit geldt bijvoorbeeld voor MBA-studenten van INSEAD. Ze worden vaak verteld dat ze bijzonder zijn omdat ze zijn toegelaten, maar voelen zich misschien niet zo, wat kan leiden tot het imposter-syndroom.

Het is belangrijk om hen de ruimte te bieden deze aannames te heroverwegen. In het artikel van INSEAD wordt leiderschapsontwikkeling opgesplitst in drie dimensies: (1) jezelf begrijpen, (2) je relatie met anderen en (3) de invloed van de cultuur van de groep.

Om succesvol te zijn, moet je je bewust zijn van deze dynamieken en ze integreren in de je besluitvorming als leider. Effectief leiderschap hangt af van het goed begrijpen van de relatie tussen jezelf, anderen en de context. Dit wordt niet verkregen via een Excel-spreadsheet; het vereist ervaring, reflectie en de bereidheid om te leren en te ontdekken. Als leidinggevenden niet bereid zijn, zal coaching saai en misschien zelfs frustrerend zijn.

Afstemming is essentieel

Effectieve communicatie gebeurt wanneer beide partijen afgestemd zijn: het bericht dat gegeven wordt, is het bericht dat ontvangen wordt. Afstemming is het proces waarbij beide partijen in de coachingsrelatie hun verwachtingen en zorgen delen, zodat ze tot een wederzijds begrip komen.

Voor de leidinggevende betekent afstemming: “Hoe weet ik of deze relatie mijn ontwikkeling ondersteunt?” Ze moeten duidelijk zijn over hun doelen en evaluatiecriteria en deze met de coach delen. Als de relatie niet effectief is, moeten ze dit bespreekbaar maken en aangeven wat ze nodig hebben.

Kies de coach die je uitdaagt en je verantwoordelijk houdt voor jouw ontwikkelingsdoelen, in plaats van degene die je alleen maar een goed gevoel geeft

Voor de coach betekent afstemming: “Hoe kan ik de voorkeuren van mijn cliënt begrijpen en me daarop aanpassen?” Coaches moeten leiders aanmoedigen om zelfs de kleinste zorgen over de coaching te uiten. Ze stellen vragen zoals: “Wat doe ik wel of niet dat minder effectief voor jou is?” Het doel is niet om het eigenwaarde van de coach te bevestigen, maar om af te stemmen op de ontwikkelingsdoelen van de leidinggevende.

In gevallen waar leiders hun coach niet zelf kiezen, bijvoorbeeld in leiderschapsprogramma’s, is dit afstemmingsgesprek des te belangrijker. Coaches moeten dit gesprek expliciet aanmoedigen en het regelmatig herzien. Verwachtingen stellen en bereid zijn om te veranderen is slechts de basis. Afstemming tussen de leider en coach is essentieel om coaching effectief te maken.

Een coach kiezen

Het vinden van de juiste coach is een belangrijke eerste stap. INSEAD raadt aan om ten minste drie coaches te ontmoeten, hun benaderingen te begrijpen en te bespreken hoe zij te werk gaan. Kies de coach die je uitdaagt en je verantwoordelijk houdt voor jouw ontwikkelingsdoelen, in plaats van degene die je alleen maar een goed gevoel geeft.

Ontwikkeling, verandering en leren kosten tijd. Geen enkele coach kan onmiddellijke oplossingen bieden. Om het meeste uit coaching te halen, moet je nieuwsgierig zijn, vragen stellen en eerlijk zijn over je verlangens en voorkeuren.

Voor een leider die zich wil ontwikkelen, kan een coach waardevol zijn. Maar zonder de motivatie en middelen om de relatie aan te gaan, kan zelfs de beste coach geen verandering teweegbrengen.