Hoe de opleidingsmarkt volwassen wordt

Tijdens de crisisjaren hielden talloze werkgevers de hand op de knip als het ging om het opleiden van personeel. Organisaties investeren tegenwoordig weer flink in opleidingen, maar er is sindsdien veel veranderd in de markt. Hoe kijkt een certificeringorganisatie als Cedeo daar tegenaan?

Bedrijven zijn de afgelopen jaren weifelender geworden, zegt Ruud Wink, manager van Cedeo. ‘Sinds de crisis gaan werkgevers veel bewuster om met hun investeringen. Omdat ze niet altijd de nut en noodzaak hebben ervaren, letten ze beter op de kwaliteit.’

Cedeo heeft de opleidingsmarkt sinds haar oprichting in 1980 volwassen zien worden. ‘Dit was aanvankelijk een heel nieuwe markt’, zegt directeur Paul Esveld. ‘Medewerkers gingen voor het eerst op training. Dat was nieuw en spannend, maar het geleerde bleek gedurende de jaren toch lastiger toe te passen dan verwacht.’

In een stroomversnelling

Door de crisis kwam de volwassenwording van de markt weer in een stroomversnelling. De post ‘opleidingen’ sneuvelt nou eenmaal als één van de eerste tijdens economisch slechtere tijden. Dit bewuste uitgavenpatroon blijken werkgevers ook in de economische groei van vandaag de dag te handhaven, merkt Wink.

‘Er is veel vraag naar kortdurende opleidingen. Omdat er krapte heerst op de arbeidsmarkt en het bespaart op de gemiste werkuren, de inzet van vervanging en de reis- en verblijfskosten die met het volgen van een opleiding gepaard gaan.'

Geboorterecht

Het geboorterecht van Cedeo als organisatie is het onderscheiden en certificeren van kwaliteit. Een groep HR-managers van de grootste bedrijven en instellingen van Nederland had met de opkomst van het opleidingslandschap moeite om door de bomen het bos te blijven zien. In 1980 richtten zij met steun van het Ministerie van Economische Zaken de Stichting Cedeo op om het kaf van het koren te kunnen scheiden. Cedeo is een kind van de HR-markt zelf, zou je kunnen zeggen.

Sinds 2006 is het onderzoeksbureau Cedeo onderdeel van de wereldwijde certificerende instelling Lloyd’s Register en is het in Nederland uitgegroeid tot een kenniscentrum voor HR. Met de stichting als toezichthouder is de onafhankelijkheid van Cedeo geborgd.

Maar het onderzoeken en onderscheiden van de kwaliteit van opleiders blijft hyperactueel. ‘De markt voor opleidingen blijft groeien. Een aantal grote spelers hebben de afgelopen jaren veel overnames gedaan, maar daarnaast betreden veel kleinere bureaus en zelfstandigen ook de markt. Zolang dat doorgaat, blijft er vanuit werkgevers behoefte aan transparantie.’

Leerlandschap wordt diffuser

De markt groeit niet alleen, maar wordt inhoudelijk ook diffuser. E-learning verdringt al jaren een groot deel van de klassikale opleidingen – ook al blijven deze voor het leren sommige vaardigheden onontbeerlijk – en blended learning, microlearning, gamification en leerplatformen betreden het leerlandschap.

‘Veel opleiders passen zich bijvoorbeeld nadrukkelijk aan op e-learning, sommigen zijn zelfs helemaal van de klassikale opleidingen afgestapt. Ook zij willen laten zien dat ze kwaliteit bieden.’ Cedeo paste haar evaluatiemethode hier de laatste jaren op aan door de onderzoeken te digitaliseren. Met deze data zijn bijvoorbeeld ook sectorspecifieke vergelijkingen mogelijk.

Toch blijft Cedeo hoofdzakelijk werken met telefonische interviews. Wink: ‘Dat is natuurlijk niet meer hetzelfde gesprek als in 1980. Maar je moet een sfeer kunnen scheppen van openheid om de kritische noot te laten vallen. Die kritische noot is de meerwaarde in het hele traject en de toegevoegde waarde voor het opleidingsinstituut.’

Informeel leerplatform

Niet overal is een rol voor Cedeo weggelegd. Zo is het informeel leren via leerplatformen met door medewerkers gemaakte eigen content bij bedrijven in zwang. Dat juicht Esveld alleen maar toe. ‘Voor de betreffende medewerkers is zo’n platform een heel herkenbare omgeving, dat kan juist heel nuttig zijn in het leren.’

Wel is het onderhouden en redigeren van zo’n platform vaak nog wel een punt, merkt hij. Bijvoorbeeld wanneer een platform geboren is uit bezuinigingen. ‘Veel bedrijven beginnen heel enthousiast en hebben een leergoeroe die de kar trekt. Maar zodra de crisis opspeelt of de kartrekker de organisatie verlaat, lijken bedrijven dit los te laten.’

Founding fathers

Met de jaren is Cedeo uitgegroeid tot een kenniscentrum voor HR. Kwaliteitserkenning van opleiders is nog steeds een belangrijk onderdeel van de business, maar daarnaast past het bedrijf de evaluatiemethodiek ook toe op onder andere assessments, coaching, outplacement en loopbaanbegeleiding en werving- en selectiebureaus.

Ook specifieke branches weten Cedeo te vinden, zoals onderwijsadviesbureaus. Maar uiteindelijk werkt Cedeo nog steeds in opdracht van haar founding fathers: de (internationale) top van HR. Een nauw contact met top-HRD’ers bij grote bedrijven is onontbeerlijk om de vraagstukken van het vakgebied in kaart te brengen.

‘Rondom het thema lerende organisaties merken we in ontbijtsessies bijvoorbeeld dat er veel vragen zijn over hoe leren in de organisaties te verankeren. Ook worstelen werkgevers met de snelheid van veranderingen. Een goed opleidingsprogramma neerzetten, maar wat als je die tijd niet hebt?’ De dienstverlening verandert dus altijd mee met de markt. Wink: ‘Wij moeten zelf ook blijven leren en goed luisteren wat er speelt. Waar liggen de behoeftes rondom transparantie? Welke criteria vinden werkgevers vandaag de dag belangrijk? Alleen zo blijven we relevant.’