“Dubbele mindset helpt leiders medewerkers in staat stellen te vertrouwen op AI én hun intuïtie”

AI-technologie biedt krachtige voordelen, maar incidenten laten zien dat de menselijke factor onmisbaar blijft. Nieuwe managementconcepten kunnen leiders helpen AI zodanig in te zetten dat medewerkers de balans vinden tussen vertrouwen op technologie én de eigen intuïtie.

In 2018 reed een zelfrijdende auto van Uber een voetganger omver. In 2020 verwijderde de AI van Instagram ten onrechte berichten over de Black Lives Matter-beweging, vanuit de misvatting dat ze een schending waren van de richtlijnen. Voorbeelden die laten zien dat de mens broodnodig is om beslissingen van AI soms te overrulen en in goede banen te leiden. De voorbeelden laten zien dat de ravage die AI kan aanrichten aanzienlijk kan zijn.

Laat medewerkers zien waar AI voordelen biedt, maar laat ook zien hoe medewerkers voorkomen dat AI de mens overschaduwt

Dat stelt de nodige eisen aan leiderschap. Leiders moeten het evenwicht bewaren tussen het vernuft van de technologie en het gezond verstand van de medewerkers. AI denkt, redeneert of rationaliseert niet als een mens en kan niet worden gebruikt als vervanging voor de menselijke rationaliteit. Dit is waar de menselijke factor onmisbaar is in het technologietijdperk.

Dus is het aan leiders om de output van AI kalibreren om verstoringen en schade te minimaliseren. Ze moeten kunnen begrijpen en uitleggen wanneer mensen een aanbeveling van AI moeten accepteren en wanneer de beslissing van AI juist genegeerd moet worden.

Deze benadering van AI vraagt van leiders een dubbele mindset en Graham Ward geeft handvatten hoe dat moet. Ward is hoogleraar Organisational Behaviour aan de Business School Insead en programmadirecteur van The Challenge of Leadership voor senior leiders.

Beteugel de angst voor nieuwe technologie

Een van de belangrijkste opdrachten is om angst voor AI te beteugelen. Laat medewerkers zien waar AI voordelen biedt en een aanvulling is voor de mens, maar laat ook zien hoe medewerkers voorkomen dat AI de mens overschaduwt, zo adviseert Ward.

Organiseer daarvoor een open dialoog om samenwerking met AI te stimuleren, bedoeld om een cultuur te creëren waarin AI wordt gezien als een bondgenoot in plaats van een bedreiging.

Kies bijvoorbeeld voor interdisciplinaire hackathons waaraan teams deelnemen met leden met diverse achtergronden, waaronder technische, creatieve en zakelijke rollen. Door samen te werken, kunnen deelnemers uit de eerste hand inzicht krijgen in de waarde van AI in plaats van AI als een bedreiging te zien.

Organiseer debatten over de implicaties van AI

Organiseer ook regelmatig debatten of paneldiscussies over de ethische implicaties en maatschappelijke impact van AI. Stel medewerkers daar in staat om hun mening en zorgen te uiten. Het bespreken daarvan helpt om angsten over AI te temperen. Er ontstaat een breed gedeeld begrip van het potentieel en de beperkingen ervan. Dit inzicht helpt om AI te zien als een hulpmiddel waar je als medewerker je voordeel mee kan doen.

Daarnaast is het aan de leider om mensen te leren hoe ze hun mindset kunnen verschuiven. Vooral als de specialist van vandaag het qua kennis verliest van de robot van morgen. Wat is bijvoorbeeld de rol nog van een advocaat of een bankier, als elk afzonderlijk precedent van wetgeving of fusie- en overnametransactie onmiddellijk beschikbaar is voor een cliënt?

Leren om nieuwe grenzen te verkennen

Dit soort kenniswerkers moeten hun waarde niet meer ontlenen aan het oplossen van problemen, maar in het verkennen van nieuwe grenzen en het zoeken van oplossingen daarvoor, zo stelt hoogleraar Ward. Het menselijke element blijft cruciaal bij het verfijnen van de richting waarin een organisatie zich ontwikkelt en te zorgen dat die aansluit bij de strategische, emotionele en contextuele nuances van elke situatie.

Belangrijk is dat leiders prioriteit geven aan de menselijke interactie, zo geeft Ward aan. Verliezen ze dat uit het oog, dan verdwijnt ook het empathisch vermogen van de organisatie. Dat kan leiden tot hardvochtige beslissingen die niet overeenkomen met maatschappelijke normen.

Fysieke contactmomenten voor strategisch overleg

Leiders moeten maatschappelijke en menselijke prioriteiten in het oog houden en een omgeving creëren waarin AI menselijke connecties versterkt in plaats van vermindert. Organiseer daarvoor menselijke contactmomenten nu thuiswerken niet meer weg te denken is en machine learning alledaagse taken automatiseert, zoals het schrijven van e-mails. Fysieke contactmomenten voor strategisch overleg, ideesessies en onderlinge samenwerking worden steeds belangrijker.

Schenk ook meer aandacht aan gedecentraliseerde besluitvorming, zo vervolgt Ward. Wees bereid om managementmethoden opzij te zetten die zich in het verleden hebben bewezen. Traditionele hiërarchie werkt steeds minder, macht en invloed worden fluïde. Accepteer nieuwe managementmethoden en wees bereid tot organisch leren in plaats van te wachten op nieuwe theoretische modellen.

Hoe weten leiders of ze op de goede weg zijn bij het balanceren tussen menselijke waarde en het benutten van AI? Ook daar heeft Ward een antwoord op: houd de vinger aan de pols via betrokkenheidsonderzoek. Dat geeft een cruciale richting aan voor het verbeteren van welzijn en het verbeteren van de productiviteit.