HR in de boardroom: waarom de waarde van human capital pas telt als ze in euro’s zichtbaar wordt

AI versnelt alles, maar betekenis geven en samenhang creëren blijven mensenwerk. Terwijl algoritmen processen domineren, geven mensen richting aan strategie, inhoud aan cultuur, bouwen vertrouwen bij stakeholders en bewaken het moreel kompas van de organisatie. De vraag voor elke CEO en CFO is dan ook simpel: als mensen de grootste bron van waarde zijn, waarom staan ze niet, als ‘asset’, op de balans?

“Door inzichtelijk te maken wat elke maatregel of investering oplevert in termen van waarde, groeit HR in de rol van strategisch gesprekspartner voor de CEO en CFO”

Dit klemt des te meer omdat private equity de laatste jaren juist met diezelfde blik naar organisaties kijkt. Hun invloed op de markt groeit en tegelijk groeit hun aandacht voor immateriële waarde. Vooral de manier waarop menselijk kapitaal daadwerkelijk waarde creëert, staat daarbij centraal.

Human resources vormen de belangrijkste motor van waardecreatie binnen elke organisatie, maar staan zelden zichtbaar, laat staan nadrukkelijk, op de balans. We tellen fte’s, maar niet de waarde die ze creëren. Zolang HR blijft rapporteren over activiteiten in plaats van over rendement en over personeelsuitgaven in plaats van over investeringen, blijft het gesprek in de boardroom steken bij kosten in plaats van waarde.

De opgave voor de CHRO en zijn team is helder: aantonen dat alles wat zij doen, van leiderschap en learning & development tot cultuur, welzijn en engagement, geen doelen op zich zijn maar investeringen die meetbare en duurzame waarde opleveren. Pas wanneer HR die vertaalslag maakt, wordt duidelijk dat investeren in mensen geen kostenpost is, maar een bron van rendement.

De taal van de board: geld en waardecreatie

De realiteit is duidelijk: de taal van de board is die van rendement, investeringen & ‘assets’, waardecreatie en kasstromen. Money talks. Alles wat we doen in HR, van initiatieven op het gebied van welzijn, leren en ontwikkelen tot leiderschap, cultuur en het terugdringen van verzuim, draait uiteindelijk om één ding: kasstroombeheersing en waardecreatie. Niet omdat mensen cijfers moeten worden, maar omdat waarde pas telt als die zichtbaar, meetbaar, tastbaar is. HR gaat niet over intenties of idealen, maar over impact die zich uitdrukt in meetbare resultaten op het vlak van prestaties, innovatie, betrokkenheid en kasstromen.

Bewijs dat investeren in mensen loont

Cijfers laten weinig ruimte voor twijfel. Volgens McKinsey’s wereldwijde studie Performance Through People presteren bedrijven die substantieel investeren in human capital vier keer vaker financieel beter dan hun concurrenten. Ze realiseren een 33 procent hogere productiviteit, minder verloop en een stabielere winstgroei. Gallup becijferde dat teams met hoge betrokkenheid 21 procent winstgevender en 17 procent productiever zijn. McKinsey stelt bovendien dat human capital gemiddeld twee derde van het totale vermogen van organisaties vertegenwoordigt; een waarde die organisaties nog zelden zichtbaar weten te maken in hun financiële rapportage.

Die cijfers zijn overtuigend, maar ze vormen slechts het begin van een bredere realiteit: achter elke procentpunt winst, elke productiviteitsstijging en elke stabiliteitsschroef staat uiteindelijk de mens als bepalende bron van waarde.

De mens als bron van waarde

We hebben de morele plicht om optimistisch te zijn, mogelijkheden te zien, verbeteringen aan te brengen en vernieuwingen te realiseren, gevoed door verlangen en vooral intrinsieke motivatie. Uiteindelijk draait het om de belangrijkste bron van waarde: mensen. De context waarin we ons bevinden nodigt ons als nooit tevoren uit om opnieuw na te denken over leiderschap en energie, en over de mogelijkheden, verantwoordelijkheden en voldoening die met die rol samenhangen.

Het vraagt om een andere manier van kijken naar economische waarde, niet gedreven door de terreur van de kwartaalcijfers en evenmin door het utopische land van ooit, maar door het optimaal benutten van waarde op de middellange termijn en het zorgvuldig navigeren in het complexe veld van stakeholders. In die werkelijkheid spelen human resources steeds vaker een doorslaggevende rol.

Van activiteit naar waarde

De essentie: alles wat HR doet, moet bijdragen aan waardecreatie. Minder verzuim levert directe kostenbesparing op. Betere leiders versterken betrokkenheid en verhogen productiviteit. Een lerende organisatie ontwikkelt sneller nieuwe competenties en vergroot daarmee haar vermogen om nieuwe markten te betreden.

Leiderschap, cultuur, leren en ontwikkelen, gedeelde waarden en gedrag zijn geen einddoelen, maar middelen om een organisatie te bouwen die talent aantrekt, bindt en laat excelleren. Dat levert rendement op: tevreden medewerkers die beter presteren, loyale en terugkerende klanten en uiteindelijk financiële winst. Mensen, klanten, kasstroom.

De kunst is dat HR de taal van de board leert spreken. Niet over interventies of verzuimreductieprojecten, maar over waarde-impact. Niet over systemen en programma’s, maar over resultaat. Door inzichtelijk te maken wat elke maatregel of investering oplevert in termen van waarde, groeit HR in de rol van strategisch gesprekspartner voor de CEO en CFO.

De mens als randvoorwaarde voor rendement

Echter, de taal van CEO en CFO spreken volstaat niet, HR moet ook leveren. Ook daarin zijn nog stappen te maken om hiaten op te vullen. Probleem is niet het gebrek aan kennis, maar het wijdverbreide onvermogen om die kennis om te zetten in productief en veranderingsgezind gedrag. In veel organisaties leidt dat tot een verontrustend beeld.

Er wordt driftig lippendienst bewezen aan termen als empowerment, agile, zelfsturing, holacracy, scenarioplanning en scrum, terwijl die begrippen nauwelijks aansluiten op de hiërarchische werkelijkheid zoals medewerkers die dagelijks ervaren. Het voelt niet authentiek en wordt ook zo herkend, met wantrouwen, afhaken en frustratie tot gevolg. Het resultaat is stagnatie, doelloos voortbewegen en een taal die meer verhult dan verheldert, en bovenal het uitblijven van echte waardecreatie.

Zakelijkheid en menselijkheid zijn daarbij geen tegenpolen. Purpose, vertrouwen en de mens achter de professional vormen de basis voor duurzame prestaties. Waar mensen zich gezien en betekenisvol voelen, ontstaat energie, eigenaarschap en klantgerichtheid. Of, eenvoudiger gezegd: happy people = happy customers.

De winst van morgen

Organisaties zijn schatkamers van materieel en immaterieel potentieel. Het is aan leiders om dat potentieel volledig te ontsluiten door een omgevingsklimaat te creëren waarin mensen begrijpen waar het voor de organisatie ten diepste om gaat. Ze hebben behoefte aan helderheid over gewenst en ongewenst gedrag en over de gevolgen daarvan, zodat ze het beste van zichzelf kunnen geven.

Dat vraagt van leiders dat zij beschikken over zelfkennis, ruimte maken voor hun eigen authenticiteit en begrijpen vanuit welk wereldbeeld en welke waarden zij handelen. Zonder die bewustwording raken zij gemakkelijk verstrikt in oude patronen. Dat heeft grote gevolgen, want het zet henzelf op slot en beperkt de ruimte voor de mensen die met hen werken. Daarom kan er geen tolerantie bestaan voor leidinggevenden die niet het juiste gedrag laten zien.

Human capital is de motor van waardecreatie en HR is in de positie om die motor optimaal te laten presteren. Investeren in HR is geen kostenpost maar de basis voor duurzaam rendement. Organisaties die dat begrijpen sturen niet langer uitsluitend op financieel kapitaal maar evenzeer op menselijk vermogen. Uiteindelijk draait alles om mensen en om het lef om hun waarde zichtbaar te maken. Money talks.

Bronvermelding

• McKinsey Global Institute (2023) Performance Through People: Transforming Human Capital into a Competitive Advantage
• McKinsey & Company (2023): The Value of Human Capital Represents Two-Thirds of Total Wealth
• Gallup (20200): Employee Engagement and Performance: The Business Case for Investment
• Harvard Business Review (2022): HR’s New Role: Measuring the ROI of People Investments

LEES OOK: Belangrijk(st)e investering: human resources moet in 2025 op de balans