HR TRENDS 2019: mensgericht ondernemen

Ondernemen voor het geld begint twijfelachtig te worden. Het sociale aspect van uw bedrijf wordt cruciaal. Ook de mens daarin.

De ‘social enterprise’ 

Al een tijdje ‘on the rise’, maar steeds sterker voelbaar volgens Deloitte: ‘the social enterprise’. Het adviesbureau vernoemde het jaarlijkse en bekende trendrapport er zelfs naar. 

Maar wat is het? Een organisatie die winst en groei combineert met de behoeften van diens stakeholders, diens omgeving en de maatschappij. Denk aan de chocolademaker Tony’s Chocolonely die eerlijke en slaafvrije chocolade nastreeft en onlangs aankondigde te gaan samenwerken met Albert Heijn om de impact van de sociale onderneming te vergroten. Of de Vegetarische Slager, de nepvleesproducent die consument duurzamer wil laten eten door een goed alternatief te bieden voor vlees – en deze week werd overgenomen door Unilever.

Deze bedrijven hébben geen MVO-beleid, maar zíjn hun MVO-beleid. Prachtige initiatieven, zeer vatbaar voor zowel de interesse van consument als de kandidaat en medewerker.

Pas op voor 'greenwashing' – ook in uw employer brand

Maar voor bestaande bedrijven ligt hier wel een gevaar op de loer. Greenwashing. Denk aan een bedrijf als Nespresso dat duurzaamheid nastreeft, maar ondertussen hun koffie in miljoenen kilo’s aluminium verpakt. Of bedrijven als Shell en ABN Amro die investeren in groenere alternatieven. Ja: voor corporates die al jarenlang voornamelijk ondernemen voor de winst, is zo’n omslag niet makkelijk te maken voor de kritische consument en werknemer. Pas dus goed op dat uw employer brand geloofwaardig blijft, en geen ‘groene spoeling’ is. Overeenkomst met de realiteit binnen uw bedrijf is cruciaal.

Een ander aspect hierin binnen bedrijven, is dat we steeds vaker 'de purpose' zien ontstaan. Niet zelden een bij elkaar geschraapte 'betekenis' of 'doel' dat niet helder of conreet geformuleerd is. Of erger: veel te ver afstaat bij de beleving van de eigen medewerkers. In dat geval schiet het compleet zijn doel voorbij en wordt het een lege huls. Realiteitszin is dus cruciaal.

Een belangrijk aspect hierin, stelt voorspelt Deloitte, is luisteren. Luisteren naar wat zowel de buiten- als de binnenwereld wil. Voor HR dus het geval: de medewerkers. Het gebruik van data, analytics enzovoorts is hierin cruciaal. Maar niet alleen de interne medewerkersdata, ook de data die medewerkers verbindt met de buitenwereld. Denk social media. 

Mensgericht ondernemen

Gaan we dieper in op ‘de binnenwereld’ van organisaties, dan krijgt dat sociale aspect ook steeds meer vorm mensgericht ondernemen. Dat de HR-directeur al jarenlang het nut én de winst kent weet van meer aandacht voor de mens in de organisatie, weten we. Maar steeds vaker zien de CFO en de CEO dat ook. Natuurlijk hangt dit deels samen met de krappe arbeidsmarkt, maar het lijkt structureler te zijn dan dat. 

Want steeds meer zien andere directieleden het nut van ‘gelukkige medewerkers = gelukkige klanten’. Ook in de drang naar digitalisering erkent de CTO steeds meer de rol van HR. Want het technische deel spreekt voor zich, maar de cultuuromslag, daar staat of valt het proces mee. 

En daar laat Mercer harde cijfers van zien in haar trendrapport 2018. 18 procent van de C-suite in het onderzoek geeft aan hun organisatie ‘agile genoeg’ te vinden voor verandering (4 procent in 2017), Twee vijfde van hen heeft metrics rondom de prestaties van veranderingen. Maar ze realiseren zich terdege dat de mens in de organisatie de belangrijkste factor is in duurzame verandering. Want het respect voor de HR-afdeling groeide flink: van 42 procent in 2017, naar 67 procent in 2018. En de meerderheid vindt dat HR een sleutelfiguur is in strategische planning. 

Zo krijgt u een mensgerichte organisatie

Mooi. Maar hoe maakt u dit ook waar? Wie werkelijk de mensen centraal wil stellen, geeft ze vrijheid en verantwoordelijkheid: maak ze (mede)regisseur van het veranderproces. ‘Bring the power to the people’, zoals consultant Anke Migchels van Kirkman Company eerder schreef in het artikel Mensgericht ondernemen: zo doet u dat

Dit vraagt ook om een ander soort leiderschap. Niet sturend en controlerend, maar coachend en inspirerend: medewerkers vertrouwen geven, stimuleren om verantwoordelijkheid te nemen en hen ondersteunen in hun persoonlijke ontwikkeling. De kunst is om de balans te vinden tussen verantwoordelijkheid en vertrouwen geven enerzijds en voldoende kaders rondom doelstellingen anderzijds. Zeker bij gevestigde organisaties is dit een uitdaging. Patronen, mindset en gedrag zijn hardnekkig en lastig te veranderen. 

Zeker als medewerkers jarenlang ‘geconditioneerd’ zijn om binnen de lijntjes te kleuren, zul je ze moeten ondersteunen en laten wennen aan het nemen van die verantwoordelijkheid. Ook voor veel leidinggevenden is dat spannend: gevoelsmatig raken ze de controle kwijt of − misschien wel erger – worden ze ‘ingehaald’ door medewerkers die betere ideeën hebben dan zij.