Investeer in vertrouwen, niet in loyaliteit

Wie wel eens een middeleeuwse dramaserie kijkt, weet dat 16^e-eeuwse leiders soms zonder twijfel een van hun adviseurs elimineerden wegens een ‘gebrek aan loyaliteit’. Vaak in de vorm van een verschil in opvatting. We zijn een paar eeuwen verder. Toch plaatsen veel organisatieleiders de loyaliteit van hun medewerkers nog steeds op nummer één.

Niets mis met loyaliteit. Toch kunnen deze managers beter investeren in vertrouwen van hun medewerkers. Dat bepleit Nan S. Russell, auteur van het boek Trust, Inc op Psychology Today.

Vertrouwen versterkt innovatie

Werken aan vertrouwen draagt namelijk meer bij aan een cultuur die duurzame resultaten mogelijk maakt dan loyaliteit. Russell geeft tien redenen om meer te investeren in vertrouwen:

1.Vertrouwen versterkt innovatie en creativiteit.

2.Het stimuleert een oprechte dialoog, dat de besluitvorming kan verbeteren.

3.Het creëert een veilige omgeving waarin betekenisvolle conflicten kunnen plaatsvinden en waarin risico’s genomen kunnen worden – die nodig zijn voor groei.

4.Het stimuleert engagement, waardoor medewerkers hun talenten op het werk kunnen benutten.

5.Het creëert een omgeving van verantwoordelijkheid en probleemoplossing.

6.Het verhoogt het welbevinden, motivatie en team-denken bij medewerkers.

7.Het verhoogt productiviteit van medewerkers en hun bijdrage in het werk.

8.Vertrouwen is een magneet voor topperformers: een cultuur waarin hun werk echt tot wasdom kan komen.

9.Het bouwt aan een duurzame organisatie en substantiële resultaten onder aan de streep.

10.Het verhoogt de betrokkenheid. En, als gunstig bijproduct, dus ook de loyaliteit van medewerkers.

In tegenstelling tot vertrouwen brengt loyaliteit sneller vervelend gedrag met zich mee, stelt Russell. Ze vergelijkt het zoeken naar loyaliteit met het sprookje De kleren van de keizer, waarin het personeel van de keizer niet tegen zijn dwaze beslissing in durft te gaan. Bij loyaliteit zullen mensen sneller gedrag vertonen waarin zij gespeeld – nep – vertrouwen hebben in elkaar, met hun vinger naar de ander wijzen en zich van elkaar afsluiten.

Voedingsbodem voor wantrouwen

Effectieve leiders snappen dat vertrouwen een sterkere basis heeft dan loyaliteit, maar weten ook dat dit moeilijker te bereiken is. Zeker in een turbulente omgeving waarin reorganisaties aan de orde van de dag zijn en nieuwe businessmodellen worden doorgevoerd: een voedingsbodem voor wantrouwen.

Leiders in zo’n soort omgeving doen er goed aan hun medewerkers heldere redenen te verschaffen om hen te vertrouwen. De tijd van onvoorwaardelijke loyaliteit is voorbij, schetst Russell.

Eerder onderzoek naar loyaliteit van Jeffrey Pfeffer van Stanford Graduate School of Business toonde ook al aan dat loyale medewerkers weinig waard zijn, wanneer de organisatie deze loyaliteit niet beantwoordt.

Loyaliteit is namelijk gestoeld op het sociale principe van wederkerigheid. Wanneer werkgevers geen ‘tegendienst’ verlenen aan de medewerker – omdat er geen direct voordeel aan zit – of het op een andere manier niet zo nauw nemen met deze wederkerigheid – contracten worden niet verlengd of pensioenen niet uitbetaald – kan dat vervelende gevolgen hebben.

Werknemers die niet krijgen wat ze is beloofd, zijn eerder geneigd ontslag te nemen, zijn minder engaged, minder tevreden, minder productief en minder betrokken bij het werk.