Kabinet: meer zekerheid voor werkenden en werkgevers – doorgeslagen flexibilisering aanpakken

Als iemand langere tijd hetzelfde werk doet, wordt een contract het uitgangspunt: het nulurencontract wordt verboden en oproepkrachten krijgen een vast aantal uren in de week. Ook worden de regels voor tijdelijke contracten strenger. Na drie aaneengesloten tijdelijke contracten, mag pas na vijf jaar weer een contract worden gegeven. Nu is dat nog zes maanden. Ook moeten zelfstandigen verplicht een verzekering voor arbeidsongeschiktheid afsluiten.

Handhaving schijnzelfstandigheid verbeteren

Voor ondernemers worden de regels ook aangepast. Zo kunnen zij na een jaar ziekte van een werknemer duidelijkheid krijgen of ze structurele vervanging kunnen regelen. Ook komt er een regeling waarmee personeel behouden kan worden in het geval van crisis dat buiten het ondernemersrisico valt, zoals met corona. Werknemers kunnen dan maximaal een half jaar op een andere plek werken, of minder werken. Wel behouden zij hun WW-rechten.

Om tegen te gaan dat werkgevers hun toevlucht nemen tot zzp-constructies, om te voorkomen dat zij mensen in vaste dienst moeten nemen, wil minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) “op korte termijn” de handhaving op zogeheten schijnzelfstandigheid verbeteren. Nu worden alleen schrijnende gevallen aangepakt, straks moet de Belastingdienst bij alle opdrachtgevers controleren of zij terecht mensen als zzp’er inzetten.

Van Gennip wil de voorstellen deze zomer uitwerken zodat ze voorjaar 2024 naar de Tweede Kamer kunnen. Op z’n vroegst wordt nieuwe wetgeving dan in 2025 van kracht.

In de geest van Commissie Borstlap

Met de aanpassingen wil het kabinet zorgen voor meer zekerheid op de arbeidsmarkt. Eerder gaf onder meer de commissie-Borstlap hier al een advies toe. De commissie waarschuwde voor de doorgeslagen flexibilisering van de Nederlandse arbeidsmarkt.

Volgens Van Gennip had Borstlap “zware en gewichtige woorden, en die waren terecht”. De minister zegt op een persconferentie dan ook dat ze blij is “de doorgeschoten flexibilisering aan te kunnen pakken”.

Goed evenwicht

Ingrid Thijssen, VNO-NCW-voorzitter: “De polder levert, ook in deze moeilijke tijd. De afspraken van anderhalf jaar geleden zijn gestand gedaan en samen met het kabinet hebben we laten zien dat we tot oplossingen voor lastige vragen kunnen komen.

Het SER-advies dat nu is uitgewerkt kent een goed evenwicht tussen de belangen van enerzijds vaste dienstverbanden voor werknemers en anderzijds wendbaarheid voor werkgevers. Zo komt er bijvoorbeeld een einde aan contracten die het karakter hebben van ‘beschikbaar voor alles, maar recht op niets’ en een goede crisisregeling voor werkgevers om mensen toch in dienst te kunnen houden bij zeer onvoorziene omstandigheden.”

Positieve reacties vakbonden

De vakbonden reageren positief op de plannen van het kabinet. Volgens vakbond CNV borgt het kabinet met de voorgestelde maatregelen voor de zekerheid waar de bond al jaren voor strijdt.

“Twee miljoen mensen werken momenteel onder een onzeker contract. Een aantal dat de afgelopen 10 jaar is geëxplodeerd. Zij weten niet of ze morgen nog werk hebben en rond kunnen komen. Deze aankondiging stelt paal en perk aan de ongebreidelde flexuitwassen”, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin in een eerste reactie. Hij wijst er wel op dat Nederland er na deze “mijlpaal” nog niet is.

“We zijn er nog niet. Alles draait straks om de daadwerkelijke handhaving. We zullen erop toezien dat het aantal flexwerkers inderdaad drastisch daalt.”