Leen Paape en Bea Aarnoutse, Leadership in HR: “Waardecreatie vanuit de medewerkers begint met meten”

Door: Hans Veltmeijer

Samen met Deepler hebben Leen Paape en Bea Aarnoutse een tool ontwikkeld waarmee de waarde van medewerkers in kaart gebracht kan worden. Aan de basis van deze tool ligt het employee journey model. “We gaan u helpen die businesspartner te worden die u wilt zijn voor uw bedrijf.”

“Er wordt vooral met de mond beleden dat medewerkers zo belangrijk zijn, in de praktijk worden ze vaak nog gezien als een pure kostenpost”

De uiteindelijke bedoeling is direct duidelijk van Leen Paape als hij de masterclass ‘Duurzame waardecreatie via innovatie vanuit de medewerkers’ aanvangt. Die gaf de professor corporate governance bij Nyenrode University op 20 april tijdens de summit Leadership in HR in Den Haag samen met Bea Aarnoutse. Zij is consultant en mede-eigenaar van PROOF.

De sleutel om die goede businesspartner te worden ligt volgens hen in het op juiste wijze ontginnen van het belangrijkste kapitaal van organisaties, de medewerkers.

Hier valt nog een wereld te winnen, betoogt Paape. “Er wordt vooral met de mond beleden dat medewerkers zo belangrijk zijn, in de praktijk worden ze vaak nog gezien als een pure kostenpost. Terwijl je medewerkers veel beter kunt zien als een factor die waarde kan creëren.”

Kernwaarden

De mooie kernwaarden die organisaties hanteren zijn haast onuitputtelijk: passie, eerlijkheid, respect, teamwork, integriteit, veiligheid, et cetera. “Niemand kan daartegen zijn. Maar wordt het ook gestaafd door daden?”

Nee, beantwoordt hij die vraag zelf. Hij geeft er een vrij recente case als voorbeeld bij, van een grote Nederlandse multinational. 71 procent van de medewerkers voelt zich hier niet veilig in een team. Een ander, algemener, teken aan de wand: “De opleidingspot bij organisaties is nooit leeg aan het einde van het jaar. Dat is een indicator van hoe met medewerkers wordt omgegaan.”

“Investeren in mensen loont, want het levert uiteindelijk ook gelukkige klanten op, en daarmee meer waarde”

Het ontbreekt over het algemeen aan een visie op medewerkers. Dat is de kernboodschap van Paape. Die visie is een belangrijk onderdeel van leiderschap, naast veiligheid, vertrouwen, verbinding en verantwoordelijkheid. “Deze vijf v’s zijn cruciaal in het functioneren van een bedrijf.”

Input en output

Bovendien hebben veel bedrijven volgens Paape en Aarnoutse ‘geen idee’ over de input en output van medewerkers. Wat is de werkelijke waarde van medewerkers? HR-leiders kunnen daarom van grote meerwaarde zijn door hun data en gegevens op orde te hebben wanneer ze meepraten in de directiekamer, stellen zij.

Het tweetal wil de HR-community daarmee op weg helpen met de ‘HR value creator’. “Het gaat daarbij niet alleen om engagement, maar vooral om alignment”, merkt Bea Aarnoutse op. “De juiste mensen horen de juiste dingen te doen. Dat zal de betrokkenheid sterk vergroten. De mate van betrokkenheid in veel organisaties kan nu flink beter. Slechts 10 procent is zeer betrokken, 10 procent is niet betrokken. 80 procent van de medewerkers hangt er tussenin.”

Een gelukkige medewerker is van onschatbare waarde voor een organisatie, stipt zij maar weer eens aan. “Investeren in mensen loont, want het levert uiteindelijk ook gelukkige klanten op, en daarmee meer waarde voor de organisatie.”

Binden en boeien met de optimale employee journey

De grootste uitdaging van de huidige arbeidsmarktproblematiek is niet het aantrekken van talent, maar het behouden ervan. Dus hoe zorg je dat je de juiste mensen kan binden en boeien, zodat zij bij je blijven? Een goed doordachte employee journey is de sleutel tot succes. In deze boostcamp leer je aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden hoe jij hiermee aan de slag kan.

Bekijk het programma

Heldere belofte

Het positioneren van HR als waardecreator begint volgens Paape en Aarnoutse met het employee journey model. Aarnoutse: “Dat staat op een stevig fundament, met in ieder geval een HR-visie en een heldere belofte die ook waargemaakt wordt.”

De luisterende HR-leiders in de zaal werd gevraagd wie er een hele heldere belofte heeft. De vingers gingen niet massaal in de lucht. “We vertellen in ieder geval wel het eerlijke verhaal”, verklaarde een van hen.

“Ik zou 80 procent van het budget investeren in leiderschap, in alle leiders”

“De employee value proposition moet iedereen kennen”, reageerde Aarnoutse. “Dat is de belofte en die staat in het hart van de employee journey.”

Ze gaf het voorbeeld van een medewerker van de gemeente Rotterdam die via sociale media consequent het mooie resultaat van zijn reinigingswerkzaamheden in de stad toont. “Hij maakt de belofte van de gemeente waar.”

Investeren in leiderschap

Zorg dat je weet wat er leeft binnen jouw organisatie, gaf ze ook mee. Zowel tijdens het oriënteren, als het welkom en het afscheid van de medewerker.

Van de zes vastgestelde beïnvloedingsfactoren tijdens de employee journey staat ‘leiderschap’ bovenaan, en is tevens een van de risicofactoren, naast sociale dynamiek, interne communicatie en empowering environment. “Slechts 13 procent van de medewerkers vindt dat de leidinggevende goed communiceert. Ik zou 80 procent van het budget investeren in leiderschap, in alle leiders”, aldus Aarnoutse.

“CFO’s hebben de neiging om de financiële data dichtbij zich te houden, maar we moeten ze wel meekrijgen”

Om erachter te komen aan welke knoppen je als HR-leider moet draaien, is goed meten noodzakelijk, benadrukt ze. “Waardecreatie begint met meten.” Die data behelst niet alleen resultaten van vragen aan de medewerker tijdens de medewerkersreis, maar ook financiële data, die aan de kwalitatieve data wordt gekoppeld.

CFO’s meekrijgen

Wat iemand in de zaal triggerde is de schijnbare tegenstrijdigheid als het gaat om medewerkerstevredenheid. “Op de vraag ‘heb je plezier in je werk’ komt een heel hoge respons. Maar de betrokkenheid scoorde nog nooit zo laag als nu.”

Paape, nog geïnspireerd door een masterclass daarvoor over de juiste vragen stellen en goed luisteren: “Dat nodigt uit tot een Socratische vraag. Zoals: wat is dan jouw werkgeluk?” Maar wellicht moeten we op zoek naar een betere indicator voor betrokkenheid, opperde hij ook.

“We willen inzicht krijgen in op welke manier we het leven van medewerkers aangenaam kunnen maken”

Aarnoutse signaleert dat veel CHRO’s de employee journey op eigen houtje met HR meten, om ‘gedoe’ met de CFO te vermijden. “CFO’s hebben inderdaad de neiging om de financiële data dichtbij zich te houden. Dat is een soort beroepsdeformatie. Maar we moeten de CFO’s wel degelijk meekrijgen. Er is nog geen onderzoek waarin dit soort relaties worden gelegd.”

Trial en error

Pulsemetingen zijn belangrijk bij het onderzoek om te achterhalen waar wel en geen waardecreatie plaatsvindt, en waarom dat zo is. “Je zoekt naar een trend, en naar de knelpunten. Welke afdeling doet het beter dan de andere? En het is een kwestie van trial en error. Het kost experimenteren om te achterhalen wat het beste is: een cursus leiderschap of een omscholing bijvoorbeeld.”

De toehoorders raakten steeds meer geboeid, en benieuwd. “Maar hoe voer je dit concreet uit als organisatie?”, vroeg een van de CHRO’s. Aarnoutse: “Per HR-onderdeel, bijvoorbeeld learning en development, stel je medewerkers 30 tot 50 vragen. De antwoorden koppel je later aan de financiële investeringen in die medewerkers om te achterhalen wat er terugkomt.”

Paape: “Zo kom je erachter aan welke knoppen je moet draaien om de meeste impact te hebben. We willen inzicht krijgen in op welke manier we het leven van medewerkers aangenaam kunnen maken.”

Lange reis

En nu maar eens zien hoe de medewerkers die lange vragenlijsten in te laten vullen. “Daar worden medewerkers meestal moe van, omdat ze er niets voor terug krijgen. Maar bij ons zien ze de resultaten direct.”

De interesse was duidelijk gewekt. Waar kunnen we ons melden om mee te doen? luidde de vraag vanuit de zaal. “Bij Bea en mij. Maar besef wel dat dit een reis is die een tijdje gaat duren.”

Binden en boeien met de optimale employee journey

De grootste uitdaging van de huidige arbeidsmarktproblematiek is niet het aantrekken van talent, maar het behouden ervan. Dus hoe zorg je dat je de juiste mensen kan binden en boeien, zodat zij bij je blijven? Een goed doordachte employee journey is de sleutel tot succes. In deze boostcamp leer je aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden hoe jij hiermee aan de slag kan.

Bekijk het programma