Opinie: Na de zoveelste Week van de Werkstress verandert er nog altijd niets, er is actie nodig!

Zucht, we hebben weer wat verzonnen. Na de Week van de Werkstress in november, is het in april de Week van de Overgang en in september de Week van het Werkgeluk. En hoewel ik begrijp dat dit soort initiatieven goed bedoeld zijn, voelt het vooral als een nieuwe pleister op dezelfde wond, zonder de echte pijn te verhelpen.

We moeten niet denken dat bewustwording alleen genoeg is: awareness creëren is niet hetzelfde is als het probleem aanpakken

Uit onderzoek van Driessen Groep is gebleken dat de gemiddelde Nederlander een schamele 5,3 op 10 geeft voor werkgeluk, terwijl dit in 2018 nog een 6,9 was. We kunnen ons dus afvragen of zulke ‘weken van…’ en ‘dagen van…’ werkelijk de kern van het probleem aanpakken. Wie houden we eigenlijk voor de gek?

Te veel stress en druk halen productiviteit en werkgeluk naar beneden

Begrijp me niet verkeerd, werkdruk en stress zijn serieuze problemen. Daar moet aandacht voor zijn. Want te veel stress en druk halen de productiviteit en het werkgeluk naar beneden. Maar het idee dat we dit kunnen oplossen met een week vol workshops en LinkedIn-posts? Dat voelt net zo hol als een bosje bloemen op Nationale Secretaressedag; want waarom alleen op deze dag? Als we er rest van het jaar niet naar omkijken, wordt dat niet verzacht met één dag waardering in het jaar. Dat zult u toch met me eens zijn.

Zo voelt het ook voor de “week van…”. Alsof we er op deze manier toch even aandacht voor hebben, om vervolgens weer terug te gaan naar de orde van de dag. En dat terwijl het hele jaar door duizenden werkenden kampen met structurele problemen en/of te weinig motivatie. Ik durf te wedden dat medewerkers zelf weinig geven om de Week van de Werkstress, zij hebben vooral last van stress van de werkweek, demotivatie en/of te weinig veerkracht. Ondertussen nemen de initiatieven toe, maar gaat het werkgelukcijfer steeds verder omlaag en worden de wachtlijsten in de zorg alsmaar langer. Dus er gaat iets mis.

Structurele verandering is waar het om draait

We moeten niet denken dat bewustwording alleen genoeg is, en beseffen dat awareness creëren niet hetzelfde is als het probleem aanpakken. We lijken vooral bezig met het verhogen van het aantal (tijdelijke) initiatieven, zonder dat we een daadwerkelijke cultuurverandering in gang zetten. En juist dát, die structurele verandering, is waar het om draait. Er is geen enkele workshop die in één week het werkplezier verhoogt, vooral niet als er de rest van het jaar geen aandacht aan wordt besteed.

Bedrijven voelen vaak de druk om ‘iets’ te doen rondom werkstress en werkgeluk. Het proces: er worden initiatieven bedacht, managers geven een knikje, en daarmee lijkt het klaar. Maar ondertussen wordt de angel er niet uitgehaald: het creëren van een gezonde, stimulerende werkcultuur waarin zowel werkgever als werknemer structureel en gemotiveerd verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen rol daarin. Dat vraagt om eerlijkheid op het niveau van directie en management: waar zijn de processen die stress veroorzaken? Op welke manier geven wij leiding? Waar zijn werknemers over- of juist onderprikkeld? Hoe staat het met het management en past u de cultuur die u graag bij uw werknemers ziet, ook toe met uw MT?

Cultuurverandering vraagt om de moed om dingen anders te doen

Denk aan zaken als open en eerlijke communicatie, empathie, integriteit, betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Een cultuurverandering vraagt om de moed om dingen anders te doen en echt te kijken naar wat er gaande is in de organisatie. Let wel: dit pleit de medewerkers zelf niet vrij van verantwoordelijkheid op dit vlak. Ook zij moeten geregeld in de spiegel blijven kijken en onderzoeken wat zij bijdragen aan cultuur en werkgeluk.

Kortom, stop met vinkjes zetten en start eens met het in gang zetten van een blijvende verandering. Stop met doen wat niet werkt. Want een wijs persoon zei het ooit al: “waanzin is steeds opnieuw hetzelfde doen, en dan verschillende uitkomsten verwachten”.