Onboarden voor managers: waarom data en analytics niet mogen ontbreken

Cijfers liegen niet – de kunst is ze op de juiste manier te interpreteren…
Toen ik jaren geleden bij het NIPO voor het eerst manager werd, moest ik veel nieuwe dingen leren. Zoals hoe ik mijn medewerkers moest ziekmelden en hoe ik een nieuwe vacature kon uitzetten. Van onboarding was er toen nog geen sprake – niet voor nieuwe medewerkers en al helemaal niet voor werknemers die doorstroomden naar een leidinggevende positie.

Dit laatste kom ik overigens nog steeds weinig tegen in organisaties, terwijl er toch heel wat nieuws bij komt kijken als je leidinggevende wordt, ook op het vlak van data. Bij de Gemeente Den Haag was wel een onboarding-traject voor leidinggevenden. We hebben daarin destijds een introductie in de personeelsdashboards opgenomen. Niet alleen waar deze dashboards te vinden zijn en hoe ze te bedienen, maar ook hoe je de cijfers moet interpreteren. Dat werd zeer gewaardeerd en verbeterde ook het gebruik ervan.

Om beslissingen te nemen is het echter ook belangrijk om kansen en risico’s te kunnen beoordelen

Belang van datakwaliteit

Maar er zijn nog veel meer data-gerelateerde zaken waar nieuwe leidinggevenden zich meer bewust van moeten worden. Bij het in gebruik nemen van nieuwe systemen (zoals voor verzuim en trainingen) bijvoorbeeld, is het handig dat leidinggevenden begrijpen wat het belang van datakwaliteit is, zodat de informatie die uit die systemen komt correct, volledig en tijdig is. In die systemen krijg je ook toegang tot nieuwe gegevens van je teamleden, zoals salarissen en het verzuimgedrag. Dit vraagt om een hernieuwde aandacht voor ethiek, dataprivacy en -beveiliging.

In deze collegereeks, georganiseerd door TIAS School for Business and Society en HR Academy, ligt de focus op de invloed van AI op de organisatie als geheel. Vooraanstaande experts koppelen academische inzichten aan praktijkvoorbeelden, zodat je AI effectief kunt inzetten binnen HR en de organisatie toekomstbestendig maakt.

Als (nieuwe) manager krijg je vaak automatisch rapporten, zoals de managementinformatie die finance deelt. Basiskennis van financiën kan helpen om deze rapporten te kunnen lezen en begrijpen. Het kunnen lezen en interpreteren van data, en het herkennen van trends en patronen, is sowieso handig. Om beslissingen te nemen is het echter ook belangrijk om kansen en risico’s te kunnen beoordelen. Hiervoor moet je analytisch kunnen denken en kunnen redeneren.

Strategische planning

Ik zie het vaak misgaan bij strategische planning. Als manager moet je leren verder vooruit te kijken. Hoe ziet de toekomst van mijn team, en het werk dat ze doen eruit? Hoeveel medewerkers heb ik straks nodig, en wat moeten die medewerkers vooral goed kunnen? Door dit in kaart te brengen, scenario’s door te rekenen, en hierop in te spelen, voorkom je dat je mensen tekortkomt of juist te veel mensen hebt. Ook kun je tijdig voorstellen uitbrengen aan je directie om ervoor te zorgen dat je straks ook het bijbehorende budget beschikbaar hebt.

Managers moeten vaak nog leren hoe ze data kunnen gebruiken om dergelijke voorstellen te onderbouwen en om een business case op te zetten. Daarvoor is het belangrijk dat managers begrijpen welke data relevant zijn en hoe ze daarmee kunnen rekenen. Maar ook hoe ze data op een begrijpelijke en visueel aantrekkelijke manier kunnen presenteren.

Nieuwe dimensie

Met de komst van kunstmatige intelligentie is er nog een nieuwe dimensie bijgekomen. Leidinggevenden moeten de waarde van data en analytics voor hun eigen afdeling leren begrijpen, zodat ze in staat zijn om kansen te spotten voor het gebruik van data om hun doelstellingen te ondersteunen.

Ik vind het jammer om te zien dat de rol van data en cijfers voor leidinggevenden vaak onderschat wordt. Door nieuwe leidinggevenden goed te onboarden, kunnen organisaties ervoor zorgen dat hun managers effectiever zijn in hun dagelijkse werk en bijdragen aan de toekomst van de afdeling en de organisatie. Het is een investering die zich op de lange termijn dubbel en dwars terugbetaalt.

Lees ook: Dataexpert: “AI-tools kunnen HR-analytics enorme boost geven – zeker met je eigen HR-data”

Irma Doze is data- en analytics-expert en co-auteur van het boek ‘Data-driven HR: Creating value with HR metrics & HR analytics’