Opinie: verander de jacht op sociale status en snelle promoties in persoonlijke groei

Tijd, we lijken er altijd te weinig van te hebben als we jongleren met onze verlangens en verplichtingen. En voor werk hebben we daarin naar verhouding best veel tijd gereserveerd. In Nederland besteden we gemiddeld 42 jaar van ons leven behoorlijk intensief aan werk. We ontlenen er voor een deel onze identiteit aan en niet in de laatste plaats onze sociale status.

“Functietitels lijken de materiële pronkstukken te vervangen – even oppoetsen en ermee showen”

Persoonlijk vind ik – sociale – status een complex begrip. Het is een vloeibaar concept, waarvan de de­finitie per cultuur en samenleving varieert en dat onderhevig is aan trends en ontwikkelingen. Hoewel die status iets subjectiefs is, kan het aanzienlijke invloed uitoefenen op de kansen die je in de maatschappij krijgt. Waarschijnlijk door de kansen die aan die status verbonden zijn, creëert het bij velen een extra stem in het hoofd.

We kennen allemaal die mensen die de keuze voor hun auto laten beïnvloeden door deze stem. Een herkenbaar voorbeeld, naast talloze andere levenskeuzes, die daardoor worden beïnvloed. Terwijl die stem niet per se het beste met ons voorheeft, al wekt het de schijn van wel.

Ware zelf

De drang naar sociale status begint al op jonge leeftijd. Op school streven de meeste kinderen ernaar om tot de populaire groep te behoren, niet zelden ten koste van hun ware zelf. Als ze de sociale druk op het schoolplein niet voelen, dan hebben ze misschien ouders die er alles aan doen om ze, koste wat het kost, naar het vwo te krijgen. Want stel je voor… Terwijl die kinderen wellicht veel beter tot hun recht komen in een meer praktische leeromgeving. Beslissingen die worden beïnvloed door de drang naar sociale status kunnen van grote invloed zijn op iemands geluk, ontwikkeling en (mentale) gezondheid.

Dat brengt me op het volgende punt. Om mij heen zie ik een onstilbare haast onder mensen om zo snel mogelijk promotie te maken, met de nadruk op snelheid boven persoonlijke ontwikkeling of leerdoelen. Liefs wil men zo snel mogelijk een mooie functietitel die indruk maakt op verjaardagsfeestjes. Functietitels lijken daarin de materiële pronkstukken te vervangen. Even oppoetsen en ermee showen.

Ik zie werkgevers in deze competitieve arbeidsmarkt hierop inspelen, met functietitels die te zwaar zijn voor de daadwerkelijke functie-inhoud, ook wel titelinflatie genoemd. Een mismatch die zorgt voor teleurstelling of medewerkers die te snel doorgroeien en daardoor verantwoordelijkheden krijgen waar ze nog niet aan toe zijn. Ze waren er wellicht meer bij gebaat als ze eerst de ruimte en de tijd hadden genomen of gekregen voor leren, ontwikkelen en zelfontplooiing. En daarmee de tijd hadden genomen om de waarde te vergroten die zij als individu kunnen toevoegen aan de organisatie.

Actieve rol werkgevers

Zou het niet geweldig zijn als de stem van de sociale status meer samenvalt met ons persoonlijke belang? Als je sociale status niet verbonden is aan je titel maar staat voor de mogelijkheid die je krijgt tot persoonlijke groei en ontwikkeling? Door medewerkers vooral te helpen bij hun persoonlijke groei en daar belang aan te hechten, kunnen werkgevers hierin een actieve rol innemen. Op die manier halen we meer waarde uit de tijd die we aan werk besteden en komen we dichter bij de beste variant van onszelf.