CHRO Day panelgesprek generatieconflicten op het werk: “Er zijn meer overeenkomsten dan verschillen”

Het panel en de deelnemers waren er al snel over uit: je kunt het beter niet over generaties hebben. Binnen de diverse leeftijdsgroepen bestaan er namelijk zo veel persoonlijke verschillen. Van belang is dat we elkaar begrijpen. En vooroordelen wegnemen. Door met elkaar in plaats van over elkaar te praten.

“Praat met elkaar in plaats van over elkaar”

Zo heeft Simone das Dores van OpenUp in de praktijk in een ziekenhuis ervaren dat oudere werknemers het vervelend vonden dat jongere werknemers al direct bij het begin van hun dienstverband bepaalde voorrechten kregen waar zij destijds veel langer over deden of zelfs helemaal niet kregen.

Ze refereerde daarbij aan de bekende video van bioloog Frans de Waal waarin aapjes oneerlijk worden beloond. Het ene aapje is in eerste instantie heel tevreden met zijn komkommerpartjes. Maar als de het andere aapje vervolgens druiven krijgt, wil het eerste aapje de komkommer niet meer en protesteert.

Meer overeenkomsten dan verschillen

Van belang is dus om open met elkaar de dialoog aan te gaan. Hoe kijkt men naar elkaar? Wat zijn de vooroordelen. En wat kun je doen om nader tot elkaar te komen? Dan zul je zien dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn. Om op de aapjes en de druiven terug te komen: laat ze de druiven delen maar stel wel grenzen.

Dat laatste is zeker van belang beaamde ook Margriet. Zo hebben de meeste leiders het over werken aan vitaliteit, minder stress en een goede werk-privébalans. Maar in werkelijkheid stellen ze geen grenzen om dat te bewaken. In de praktijk is het dan lastig voor medewerkers om daar ook daadwerkelijk gehoor aan te geven.

“We zeggen wel dat we je zien en horen maar ondertussen blijven we je pushen om zo efficiënt en productief mogelijk te zijn”

Margriet: “We zeggen wel dat we je zien en horen maar ondertussen blijven we je pushen om zo efficiënt en productief mogelijk te zijn.” Practice what you preach dus en een cultuurverandering teweegbrengen die dergelijke waarden ondersteunt.

Vanuit het publiek kwam daarop de vraag wat je kunt doen om een conservatieve leider die niet zo open staat voor de andere behoeften van de jongere generatie zover te krijgen er anders tegenaan te kijken. Als voorbeeld noemde ze de 9-tot-5-mentaliteit die de betreffende leider in de jongere generatie zag.

“Voorheen was dat wel anders. Men had een ander werkethos. Toen kwam men vroeg en bleef tot laat.” Dat de jongeren thuis eventueel nog verder werken of gewoon een goede werk-privébalans nastreven ging er niet in.

Vooral geen ja-knikkers

Volgens Margriet is dat nog niet zo gemakkelijk, een leider van gedachten te laten veranderen. Als leider zijn je hersenen anders ‘bedraad’. Als je leider bent, dan heb je macht. En dan hoef je je niet meer zo druk te maken of mensen het met je eens zijn. Je gaat voor wat jij wil en wat jij nodig hebt. Je hoeft je niet meer in een ander te verplaatsen om iets gedaan te krijgen.

Dan heb je vooral mensen in je omgeving nodig die je tegenspreken. Geen ja-knikkers. Ga dus vooral tegen de conservatieve leider in. Laat hem of haar de andere kant zien. En laat anderen ook tegen degene zeggen wat zij ervan vinden. Rouleer dus als ‘nee-knikkers’.

Ga het ongemak aan

Simone voegde daar nog aan toe dat het goed is om de groepen die samenwerken zo nu en dan te laten wisselen. En het onderwerp diversiteit aan te kaarten. Want in een aantrekkelijke werkplek gaat het niet zozeer om de verschillende generaties, maar over diversiteit, in ideeën en zienswijzen. Wees open naar elkaar. Wellicht is dat in eerste instantie ongemakkelijk, maar ‘zonder wrijving geen glans’.

“Het begrijpen van generatieverschillen is waardevol, maar slechts een stukje van de puzzel”

Dat is ook wat de deelnemers aan het panelgesprek in de vooraf toegestuurde vragenlijst hadden aangegeven: andere invloeden, zoals persoonlijkheid, functieniveau en achtergrond, spelen een even belangrijke rol. Het begrijpen van generatieverschillen, zo die er al zijn, is waardevol, maar slechts een stukje van de puzzel. Geslacht, cultuur en andere factoren spelen ook een rol bij het creëren van diverse en inclusieve teams en een aantrekkelijke werkplek.