“Er komt géén Great Resignation in Nederland”

Wereldwijd neemt het personeelstekort alsmaar toe, voorspellen onderzoekers. Maar in Nederland heeft die een geheel andere oorzaak dan in het buitenland. De arbeidsmarkt is in ons land juist zeer inactief.

Dat stelt Geert-Jan Waasdorp van arbeidsmarktonderzoeker Intelligence Group. “Volgens de nieuwste cijfers bereikte de arbeidsmarktactiviteit het laagste punt vorig kwartaal: 10,6 punten. Dat is nog geen record, maar wel zeer laag. Inmiddels is die iets omhooggegaan, naar 11 procent, maar laag blijft het.”

De inactieve arbeidsmarkt wakkert volgens Waasdorp het hoge aantal openstaande vacatures aan. “Iedereen blijft zitten waar hij zit.” Dat heeft volgens Waasdorp geleid tot een ander record. “Nog nooit zijn er zoveel mensen benaderd door werkgevers: 35,6 procent. Dat is het percentage werkenden dat door recruiters is benaderd om van baan te veranderen. Dat is de sterkste stijging ooit.”

Great Inactivity

Deze ‘Great Inactivity’, zoals Waasdorp dit verschijnsel noemt, staat in schril contrast met de oververhitte arbeidsmarkten elders in de wereld. In Amerika heeft dit al geleid tot de zogenoemde Great Resignation, mensen die massaal hun baan opzeggen om hun heil elders te zoeken.

Recruiter Robert Half presenteerde onlangs een internationaal onderzoek waaruit blijkt dat bedrijven zich steeds sterker moeten inzetten om hun personeel te behouden. Werknemers profiteren volgens Robert Half van de grote vraag naar personeel. Vorig jaar nam het aantal vacatures wereldwijd toe met 44 procent. Met name in de tweede helft van vorig jaar steeg het aantal vacatures sterk. Robert Half verwacht dat deze trend de komende maanden doortrekt.

Ook het internationale onderzoeksbureau Gartner concludeerde onlangs dat het personeelsverloop wereldwijd sterk toeneemt. De onderzoekers schrijven dat toe aan de opkomst van het hybride werken. “Geografie is voor werknemers minder een barrière geworden om van baan te veranderen, gezien de mogelijkheid om thuis te werken”, schrijft Gartner. “Dat betekent dat ze veel meer kansen hebben op de arbeidsmarkt.”

Aanpassen aan competitieve arbeidsmarkt

“Hybride werken biedt minder kansen voor werknemers om de sociale connecties op te bouwen die essentieel zijn om hen bij een organisatie te behouden”, vervolgt Gartner. “Werkgevers zullen hun werving moeten aanpassen en de waardepropositie van werknemers moeten verbeteren om zich aan te passen aan deze competitieve arbeidsmarkt.”

Verder concludeert Gartner dat werkgevers meer moeten doen om hun beste medewerkers aan zich te binden, . “Ze moeten over de grenzen heen vechten voor toptalent. Daarnaast zullen ze meer kosteneffectieve leer- en ontwikkelingsmethoden moeten vinden, gezien het lagere potentieel voor return on investment.”

Maar Geert-Jan Waasdorp constateert dat de ontwikkelingen in West-Europa totaal anders zijn, ook al is de betekenis voor  het personeelstekort grotendeels hetzelfde. “Er zijn meerdere redenen voor dat medewerkers in West-Europa, vooral in Nederland, niet in beweging komen”, zegt hij. “Ten eerste komt dat door het sociale stelsel in deze landen. Er zijn betere arbeidscontracten. In landen als Engeland en Amerika kun je zomaar weglopen en ontslagen worden. Dat is bij ons niet mogelijk.”

Hybride werken dempt personeelsverloop

In de tweede plaats heeft het hybride werken een dempende werking op het verloop, vervolgt Waasdorp. “De belangrijkste reden van verloop is de werksfeer of het leiderschap, maar door het vele thuiswerken hebben beide minder invloed op verloop. Je hebt immers minder last van collega’s of leidinggevende als je thuis werkt, waardoor de kans kleiner is dat je gedemotiveerd raakt.”
De derde factor die de arbeidsmarkt inactief is de onzekerheid rond de covid pandemie. Mensen wachten af en kiezen volgens Waasdorp eieren voor hun geld. Daarnaast is de stagnerende huizenmarkt volgens hem een beperkende factor. “Die zorgt ook voor minder beweeglijkheid. Een levendige huizemarkt daarentegen leidt juist tot een levendige arbeidsmarkt.”

Verder wijst Waasdorp op een psychologisch effect van een gespannen arbeidsmarkt: mensen bewegen minder en moeten vaker verleid worden. “Op een arbeidsmarkt die veel kansen biedt komen vooral gelukszoekers in beweging. Als zij bewogen hebben, wordt het weer rustig, want de rest wacht af en daardoor daalt het gemiddeld personeelsverloop. De anderen willen wel bewegen, maar moeten daarvoor actief benaderd worden.”

Transitievergoeding remt verloop

Als laatste beperkende factor wijst Waasdorp op de transitievergoeding. “Die wordt ook wel de ontslagbonus genoemd, omdat je die alleen krijgt als je wordt ontslagen. Neem je ontslag, dan vervalt die. Het kan dus dat de transitievergoeding dempend werkt op het personeelsverloop.”

Waasdorp denkt niet dat de arbeidsmarkt dit jaar weer van het slot zal gaan. “Meer beweging verwacht ik wel,  dat komt door de inflatie. Mensen komen in de knel omdat de prijzen oplopen. Daarvoor zoeken ze compensatie in de vorm van een hoger salaris elders. Maar dat dit zal leiden tot een groot personeelsverloop, daar geloof ik niet in. Daarvoor wijken de sociale omstandigheden te veel af van de rest van de wereld.”