Preventie is de sleutel tot goede inzetbaarheid medewerker, en de werkgever is aan zet

Verzuim is meer dan alleen een kostenpost. Het heeft directe impact op de productiviteit, continuïteit en bedrijfscultuur. Volgens Robert Wondaal, directeur van Robidus, vraagt duurzame inzetbaarheid om een andere kijk op het personeelsbeleid. “Veel organisaties zien verzuimbeheer als een verplichting, terwijl het eigenlijk een kans biedt om langdurige inzetbaarheid te waarborgen”, zegt hij.

“We moeten van een reactieve naar een proactieve aanpak. Preventie moet een integraal onderdeel worden van het HR-beleid.”

“Als je als werkgever investeert in preventie, voorkom je niet alleen uitval, maar versterk je ook het vertrouwen en de betrokkenheid van je medewerkers.” Met ruim 400 professionals ondersteunt Robidus dagelijks meer dan 600 klanten bij de uitvoering van sociale zekerheid. Gemiddeld ligt het verzuimpercentage rond de 5 procent, maar in sectoren zoals zorg en onderwijs ligt dit aanmerkelijk hoger.

In Nederland hebben werkgevers een belangrijke verantwoordelijkheid bij het begeleiden van werknemers die uitvallen. De Wet verbetering poortwachter legt strikte verplichtingen op, maar de focus ligt vaak op het ‘genezen’ van verzuim, in plaats van het voorkomen ervan. “We moeten van een reactieve naar een proactieve aanpak”, benadrukt Wondaal. “Preventie moet een integraal onderdeel worden van het HR-beleid.”

Wat preventie kan opleveren

Het belang van preventie is evident, zowel op menselijk als financieel vlak. Werknemers die vitaal en betrokken blijven, verzuimen minder en zijn productiever. Maar hoe kunnen werkgevers preventie effectief inzetten? Wondaal licht toe: “Preventie begint bij inzicht. Begrijp waar de risico’s in je organisatie liggen. Dat kan variëren van fysieke belasting op de werkvloer tot psychosociale druk bij leidinggevenden.”

Hij vervolgt: “Zodra je weet waar de knelpunten zitten, kun je gericht beleid maken en passende interventies inzetten.” Volgens Wondaal moet preventie een cultuurverandering teweegbrengen. “Het gaat erom dat je als werkgever een omgeving creëert waarin werknemers zich veilig voelen om problemen aan te kaarten, voordat ze onoverkomelijk worden. Dit vraagt om goed leiderschap en een open dialoog.”

De weg naar duurzame inzetbaarheid

Een belangrijk concept dat Wondaal introduceert, is arbeidsperspectief. “Het gaat om het vermogen van een werknemer om nu en in de toekomst zelfstandig inkomen te kunnen genereren. Dit perspectief is niet statisch; het verandert continu door persoonlijke en professionele omstandigheden.”

Werkgevers kunnen arbeidsperspectief ondersteunen door te investeren in de ontwikkeling en weerbaarheid van hun medewerkers. “Een werknemer heeft zijn eigen weg, vol obstakels en kansen. Als werkgever kun je tools en begeleiding bieden om die weg begaanbaar te houden. Denk aan trainingen, vitaliteitsprogramma’s en periodieke checks die inzicht geven in de gezondheid en mentale fitheid van medewerkers.”

“Als een werkgever duidelijk laat zien dat het welzijn van medewerkers prioriteit heeft, straalt dat door naar de hele organisatie”

Robidus werkt met een holistische aanpak om werkgevers te ondersteunen bij duurzame inzetbaarheid. “We begeleiden bedrijven bij het opstellen van een strategie die preventie centraal stelt. Dit omvat alles, van inzicht in verzuimdata tot het opzetten van interventieprogramma’s en beleid rondom werk-privébalans”, legt Wondaal uit.

Een goed voorbeeld is het gebruik van data om trends te signaleren. “Vaak ligt er een kloof tussen het aanbod van interventies en de daadwerkelijke behoefte van werknemers. Door data te verzamelen en te analyseren, kunnen bedrijven gericht inspelen op specifieke risico’s. Bijvoorbeeld, als blijkt dat onregelmatige werktijden leiden tot verhoogd uitvalrisico, kun je daar actie op ondernemen”, aldus Wondaal.

De rol van leiderschap

Duurzame inzetbaarheid begint bij de top van een organisatie. Wondaal benadrukt dat directies en leidinggevenden een cruciale rol spelen. “Het management moet de toon zetten. Als een werkgever duidelijk laat zien dat het welzijn van medewerkers prioriteit heeft, straalt dat door naar de hele organisatie. Een leidinggevende die luistert en ondersteunt, kan veel verzuim voorkomen.”

Een voorbeeld dat Wondaal noemt, is het belang van flexibele werktijden en een aangepaste werkdruk voor werknemers met specifieke uitdagingen. “Een open gesprek kan vaak al veel betekenen. Denk aan een jonge ouder die worstelt met de balans tussen werk en gezin. Door flexibiliteit te bieden, kun je deze werknemer ondersteunen en langdurig behoud binnen je organisatie realiseren.”

Obstakels op weg naar preventie

Hoewel het belang van preventie breed wordt erkend, zijn er ook obstakels. Wondaal noemt onder andere het gebrek aan duidelijke wet- en regelgeving. “Werkgevers hebben vaak niet het gevoel dat ze genoeg ruimte krijgen om echt te investeren in preventie. Er is behoefte aan meer helderheid en ondersteuning vanuit de overheid.”

Daarnaast speelt financiering een rol. “Preventie vraagt om een lange adem. Je ziet niet altijd direct resultaat. Toch is het cruciaal om vol te houden, want op de lange termijn wegen de voordelen altijd op tegen de kosten. Het sociale zekerheidsstelsel in Nederland legt veel verantwoordelijkheden bij werkgevers, maar biedt tegelijkertijd kansen om inzetbaarheid echt te verbeteren”, zegt Wondaal.

“Steeds meer werkgevers zien de waarde van een integrale aanpak, waarin de werknemer centraal staat”

Ondanks de uitdagingen is Wondaal optimistisch over de toekomst. “De beweging naar meer preventie is al ingezet. Steeds meer werkgevers zien de waarde van een integrale aanpak, waarin de werknemer centraal staat.”

Hij sluit af met een oproep: “Als werkgevers de moed hebben om verder te kijken dan verplichtingen en echt inzetten op arbeidsperspectief, kunnen we samen een gezondere en productievere arbeidsmarkt creëren. Het is een investering in mensen, en dat betaalt zich altijd terug.”