Sociale Zekerheid: zijn we onbewust onbekwaam?

De wereld verandert. Als gevolg van technologische en medische ontwikkelingen worden we steeds ouder. Mede hierdoor is Nederland aan het vergrijzen. De gevolgen hiervan zijn groot. Van zorgkosten die straks niet meer te financieren zijn tot aan een sociaal stelsel dat op de helling gaat. 

Grote risico’s dus voor werkgevers en werknemers. De overheid doet er dan ook alles aan om er voor te zorgen dat het tij wordt gekeerd en streeft naar maximale arbeidsparticipatie. 

Auteur: Joost de Vente RCMC is Manager Corporate Wellness bij Kröller Boom

Lees ook: Een topprestatie op pensioengebied

Het gevolg van dit streven is dat ons sociaal stelsel inmiddels zo complex is geworden dat werkgevers door de bomen het bos niet meer zien. Daardoor hebben de meeste werkgevers totaal geen overzicht meer over de kosten en betalen vaak te veel voor financiering van verzuim en arbeidsongeschiktheid. Percentages van 10 tot 12 procent over de loonsom zijn geen uitzondering – en dat is 5 procent meer dan strikt noodzakelijk.

Waar bestaan de totale kosten uit?

Dat werkgevers de eerste 2 jaar verantwoordelijk zijn voor de loondoorbetaling bij ziekte is inmiddels wel bekend. Ook weten we dat eventuele WGA en Ziektewetuitkeringen worden doorbelast aan de werkgever en dat het UWV een correctiefactor hanteert (lees: een malus toepast). Ook hebben werkgevers te maken met allerlei uitvoeringskosten. 

Je zou kunnen zeggen dat hoe ongezonder de organisatie is, hoe hoger de variabele kosten voor financiering en uitvoering van de Sociale Zekerheid binnen de organisatie. Maar een groot deel van de kosten is variabel en dus te beïnvloeden. 

Veel werkgevers zijn onbewust onbekwaam

Veel werkgevers weten niet hoe hoog hun totale kosten zijn en weten daardoor ook niet hoe deze kosten zich verhouden ten opzichte van branchegenoten. Op zich is dat niet vreemd: deze kosten maken onderdeel uit van de totale personeelskosten en zijn dus ‘verborgen’. Deze werkgevers weten dus ook niet dat er besparingsmogelijkheden zijn. Daardoor verdampt er een groot gedeelte van het personeelsbudget aan kosten voor sociale zekerheid. 

Natuurlijk is het niet zo dat werkgevers bewust budget laten verdampen, want de meeste organisaties hebben hun zaken ogenschijnlijk prima op orde. Het is het gebrek aan een integrale aanpak die ervoor zorgt dat er geen optimaal resultaat wordt behaald. 

Verantwoordelijkheid en uitvoering

Maar wat bedoelen we hier precies mee? De kosten van verzuim en arbeidsongeschiktheid bestaan uit een aantal componenten die zijn belegd bij de verschillende disciplines in de organisatie. Dit terwijl er een grote samenhang is tussen de onderwerpen onderling:

–    Verzuimkosten. Voor het verzuimbeleid is HR verantwoordelijk, veelal ondersteund door een externe arbodienst. 
–    Risicofinanciering. HR maakt over het algemeen geen vertaalslag van verzuim naar financiële gevolgen voor de werkgever. Finance is over het algemeen verantwoordelijk voor de wijze van risicofinanciering.
–    SV-regelingen. Payroll checkt of er mogelijkheden zijn om premiekortingen te realiseren, maar is geen specialist op dit gebied. Uit onderzoek blijkt dat gemiddeld 2 procent van de loonsom aan subsidies kan worden verworven, maar dat slechts 1,2 procent wordt benut.

Hoge kosten, groot risico

Doordat werkgevers de  specialistische kennis veelal niet hebben, komt een zorgvuldige en compliant uitvoering van de wettelijke verplichtingen onder druk te staan. Naast te hoge kosten brengt dit ook risico’s met zich mee. Denk aan sancties, boetes en het oplopen van imagoschade.

Toch hebben werkgevers direct invloed op de kosten van verzuim-, Ziektewet-, WGA en SV-regelingen. Voorwaarde is wel dat er voldoende kennis en focus is op het onderwerp. Door de vele uitdagingen waar HR voor staat, ontbreekt het vaak aan deze focus en kennis. Het gevolg hiervan is dat werkgevers meer betalen dan strikt noodzakelijk, terwijl een goede focus grote voordelen kan opleveren:
–    Volledig inzicht in de kosten en de risico’s;
–    Voldoen aan re-integratieverplichtingen;
–    Door correcte uitvoering van de SV-regelingen worden besparingen gerealiseerd;
–    Er is meer controle op verzuimkosten en WGA-instroom.

Wat zouden werkgevers moeten doen?

Gezien de complexiteit van het onderwerp is het voor een HR-afdeling haast onmogelijk om uitvoering van Sociale Zekerheid naast alle strategische thema’s ‘er even bij te doen’. Om deze kosten efficiënt te kunnen beheersen is voldoende kennis nodig. De vraag is of die kennis in huis moet zijn of dat deze moet worden ingekocht. 

Het ultieme doel

Een eigentijdse aanpak die aansluit op de huidige ontwikkelingen. Een werkgever die volledig ‘in control’ is op de kosten van verzuim en arbeidsongeschiktheid en ook nog eens het maximale resultaat bereikt met benutting van SV-regelingen. Een HR-afdeling die zich volledig kan focussen op de duurzame inzetbaarheid van de werknemers ‘at work’ en ‘at risk’.

De eerste stap naar volledige controle op uw kosten en compliance? 

De weg naar het bereiken van het ultieme doel start met het verkrijgen van inzicht. Een eerste benchmark van de eigen situatie kan zorgen voor inzicht en is een goede basis om de eigen situatie te analyseren. Een dergelijke analyse geeft antwoord op vragen die de organisatie zichzelf wellicht nog nooit gesteld. Uiteindelijk moet dit leiden tot structureel lagere kosten en de focus van HR op de medewerkers die wél bijdragen aan het resultaat. 

Een risicospecialist Sociale Zekerheid kan een dergelijk benchmarkonderzoek uitvoeren. Een eerste oriënterend onderzoek vergt een investering van enkele uren en geeft waardevolle informatie over de situatie van uw organisatie. Zeker in de periode dat de budgetten voor het komend jaar worden vastgesteld een ‘must have’ voor HR en Finance.