Streven naar winstmaximalisatie beperkt slagkracht HR: maar bij ‘klantenkapitalisme’ verandert dat

Hiërarchische, bureaucratische bedrijven met werknemers die rapporteren aan bazen vormen nog altijd de norm, zeker in de VS. Ook al zijn werknemers gelukkiger in plattere organisaties waarbij ze grote bewegingsvrijheid hebben. Dat komt doordat het streven naar winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde zo belangrijk is, betoogt Steve Denning, redacteur van zakenblad Forbes en auteur van het boek Reinventing Capitalism in the Digital Age.

Top-down bureaucratie

“Als het doel van het bedrijf is geld te verdienen voor de aandeelhouders, ontwikkelt het processen en systemen die gezamenlijk leiden tot het bereiken van dat doel”, schrijft hij. En: “Toen het doel van het bedrijf het maximaliseren van de aandeelhouderswaarde werd, moest het worden opgelegd door middel van top-down bureaucratie, ondanks de negatieve impact op teams en psychologische veiligheid. In feite overtroefde het maximaliseren van de aandeelhouderswaarde een eeuw van geschriften van deskundigen die uitleggen hoe menselijke voldoening op de werkplek kan worden bereikt.”

Dat betekent ook dat ‘de problemen van HR niet binnen HR kunnen worden opgelost’. En dat het weinig zin heeft om te pleiten voor werken in teams en het belang van psychologische veiligheid te benadrukken: dat zal weinig effect hebben tenzij het doel van de onderneming wordt aangepakt.

Klantenkapitalisme

Ondernemingen zouden zich wat Denning betreft een ‘reis van top-down bureaucratie naar klantenkapitalisme’ moeten maken, waarbij bedrijven de werknemers veelal laten werken in teams die zich naar eigen inzicht kunnen richten op hun klanten. Het werk kan dan leuker worden én doordat klanten beter worden bediend op termijn ook winstgevender.