Hoe tatoeage, portret of tekst instrumenten worden voor persoonlijke ontwikkeling

Door Jancees van Westering

Tijdens een aflevering van ‘First Dates’ (BNNVARA) vroeg een jongeman zijn tafeldame of ze óók een tatoeage had. ‘’Ja, ik heb een Feniks op mijn rug”, antwoordde ze openhartig. “Die heb ik laten zetten toen ik na een persoonlijke crisis een nieuw leven ben begonnen!”

“Zo krijg je het elke dag meerdere keren onder ogen en regel je je eigen wake-up call”

In vaste dienst of zelfstandig: iedereen functioneert tegenwoordig als een onderneming die wordt uitgedaagd om een eigen droom te volgen, een eigen ontwikkeling door te maken en een unieke bijdrage te leveren. Om dit alles uit te dragen en vorm te geven lenen wij technieken van commerciële communicatie. Daarbij spelen beelden een hoofdrol: bij je pitch op sociale media, op je T-shirt, je smartphone of… als tatoeage.

Nog aantrekkelijker

Je kunt er cultuurpessimisme op loslaten en vaststellen dat nu ook op individueel niveau onderlinge concurrentie troef is. Dat mensen als privéondernemingen alles uit de kast halen om elkaar op achterstand te zetten door nog beter, nog aantrekkelijker en nog succesvoller te zijn. Je kunt je ook verheugen op de kansen die je krijgt om jezelf te zijn en je eigen weg te volgen; en met bewondering kijken naar de creativiteit waarmee mensen zich manifesteren. Al die foto’s, filmpjes, teksten en tatoeages, waarmee identiteit tot uitdrukking wordt gebracht!

Je kunt ook gemengde gevoelens krijgen bij de mate waarin mensen zichzelf adverteren en de commercie nabootsen: Kijk mij! En zie eens hoe bijzonder ik ben! Aan de andere kant kan je stellen dat ieder mens bijzonder is en het recht heeft om gezien te worden. Technieken van commerciële communicatie hebben daarbij bewezen effectief te zijn: bij het (be)vestigen van identiteit, overdragen van een boodschap en inspireren tot gedrag.

Kracht van de herhaling

Over hoe commerciële communicatie precies werkt, zijn boeken volgeschreven. Ik volsta hier met de een aantal kernpunten. In de eerste plaats draait commerciële communicatie om beperking: de kunst om alle ruis weg te laten en de essentie over te houden. Daarbij gaat het om de herleiding van je boodschap tot een paar woorden en vooral: een beeld. Een beeld dat zo wordt ontworpen dat het een identiteit of ambitie symboliseert.

Vervolgens gaat het om herhaling: ‘frappez toujours’ om de boodschap levend te houden. Een beeld(merk) functioneert daarbij als een accu die steeds opnieuw wordt opgeladen met gedrag dat de gekozen identiteit of ambitie tot uitdrukking brengt. Het laatste kenmerk van commerciële communicatie ligt in een stelselmatig positieve invalshoek: je boodschap moet aantrekkelijk zijn en stimuleren om in actie te komen.

De getatoeëerde dame uit ‘First dates’ is een mooi voorbeeld van auto-motivatie. Een vuurvogel, die uit zijn eigen as herrijst, als symbool voor hoe je uit een crisis komt. Een kernachtige, visueel vormgegeven boodschap aan jezelf en anderen. Een beeld dat je bij herhaling tegenkomt en waar je kracht uit put om het door jou gekozen nieuwe leven inhoud te geven.

Kaartje in je portemonnee

Een ander –tekstueel- voorbeeld van auto-motivatie komt van Ben Tiggelaar, die regelmatig publiceert over de kunst van gedragsverandering. In een column in NRC raadt hij lezers aan om in één zinnetje samen te vatten welke gedragsverandering je nastreeft, die zin op een kaartje te zetten, en dat kaartje in je portemonnee te stoppen. Zo krijg je het elke dag meerdere keren onder ogen en regel je je eigen wake-up call.

Zelf sloot ik mijn coachingsessies regelmatig af met het ontwerp van een portret met de bedoeling mijn cliënt ‘in zijn -of haar- kracht te zetten’. Ik beschouwde het als een extraatje totdat ik – vaak jaren later – te horen kreeg: ‘Wat je allemaal tegen mij gezegd hebt ben ik vergeten, maar dat prentje staat nog steeds op mijn bureau en ik put er nog dagelijks energie uit!’ Tegenwoordig is het PurposePortret een onmisbaar onderdeel van mijn sessies.

Volhouden

Over de kunst van gedrag en –cultuurverandering gesproken: het is mooi om als individu of team het licht te zien en plannen te maken om dingen anders aan te pakken. Na een bijzondere ervaring, een trainingsprogramma of therapie. Maar het effect van doorleefde inzichten en bevlogen voornemens wordt uiteindelijk bepaald door maar één ding: de mate waarin je in staat blijkt om de gewenste gedragsverandering vol te houden. In de praktijk van alledag.

Daarbij kan een systematische auto-motivatie helpen: via een bondige boodschap die je regelmatig onder ogen krijgt. Een tekst dan wel visual die je telkens weer inspireert om door te gaan met de verandering die je je hebt voorgenomen. En die je bovendien in staat stelt om je verhaal met anderen te delen!