Door Tjahny Bercx, Chief People & Performance Officer LeasePlan 

Sinds de lockdown als gevolg van het coronavirus, kan je geen blad meer openslaan of we worden geïndoctrineerd door het begrip “het nieuwe normaal”. “Social distancing”: het nieuwe normaal, 1.5 meter economie: het nieuw normaal, mondkapjes: het nieuw normaal. Maar mogen wij überhaupt spreken over het nieuwe normaal of is er sprake van een “tijdelijk” normaal? 

Dr. Erwin Kompanje, associate professor aan de Erasmus universiteit van Rotterdam beschreef in een van zijn blogs: “de anderhalve-meter samenleving is een tijdelijk abnormaal”. Voor de mensen die mij goed kennen is het ook “abnormaal” dat wij elkaar niet meer een hand of omarming kunnen en mogen geven. Maar waarom dan het veelvuldig gebruik van het begrip het nieuwe normaal?

Welkom in de 21ste eeuw; dit is niet nieuw, dit is normaal

Het nieuwe normaal blijkt een vondst te zijn van Dr. Mohamed A. El-Erian, Chief Economic Adviser van Allianz en voormalig CEO van PIMCO. Hij heeft op 10 Oktober 2010 een lezing gehouden over “navigating the new normal in industrial countries” op de Per Jacobsson Foundation. Deze stichting is in 1964 opgericht ter nagedachtenis van Per Jacobsson (1984 – 1963), de derde Managing Director van het IMF. 

Sindsdien wordt het begrip “the new normal” veelvuldig gebruikt in de financiële wereld en vooral in de Angelsaksische pers. Bijvoorbeeld na de kredietcrisis (2008) werd het begrip het nieuwe normaal gebruikt voor vragen of veronderstellingen over wat het te zijner tijd als normaal geldende peil van welvaart zou kunnen zijn, of van de economische groei. Het nieuwe normaal wordt nu ook veelvuldig in de Nederlandse taal te pas en te onpas gebruikt. 

Connectivity-tijdperk

Met Churchill’s quote “never let a good crisis go to waste”, lijkt door de lockdown binnen ons vakgebied opeens alles te kunnen of lijken versnellingen op te treden. Thuiswerken: het nieuwe normaal, minder zakelijk reizen: het nieuwe normaal, HR digitaal: het nieuwe normaal, E-learning: het nieuwe normaal. Feit is wel dat de “industrie 4.0” of het “connectivity-tijdperk”  inderdaad werken. Vrijwel alle bedrijven hebben hun “Business Continuity Programma’s” uit de kast gehaald en er werken miljoenen medewerkers thuis. 

Dit maakt dat velen het thuiswerken mogelijk als het nieuwe normaal beleven. Onze tweeling (jonge vrouw en jonge man) van 18 zeiden: “welkom in de 21ste eeuw, dit is niet nieuw dit is normaal”. Onze zoon zei vervolgens: “Ik kan voor bedrijven overal in de wereld op mijn kamer in Amstelveen programmeren”. En dat dit normaal is blijkt uit het feit dat in onze eigen organisatie via een door ons zelf ontwikkelde applicatie programmeurs uit de hele wereld worden gerekruteerd om ons te ondersteunen bij (complexe) digitale vraagstukken. 

Generatie X

Waarom spreken we dan toch steeds weer over het nieuwe normaal? Kan het een generatie-ding zijn? De grootste arbeidsparticipatie wordt gevormd door generatie X (1955- 1970), de pragmatische generatie (1970 – 1985) en generatie Einstein (1985 – 2000). Allen zijn van het “computing” tijdperk (derde industriële revolutie, 20e eeuw). De overgang naar het connectivity-tijdperk kan door deze generaties als het nieuwe normaal worden gezien of beleefd.

Ik ben geboren in 1963 en stam uit het tijdperk van de telex en ben als morse-specialist opgeleid bij de Koninklijke Marine. Daarna kwamen de eerste computers zoals de Olivetti en werden de draaischijf-telefoons vervangen door Motorola’s en BlackBerry ‘s. Persoonlijk heb ik deze ontwikkelingen nooit als het nieuwe normaal ervaren. Ah, misschien omdat het begrip het nieuwe normaal pas in 2010 door Dr. Mohamed A. El-Erian is geïntroduceerd? 

Als ik de generatie Z voorleg dat cloud-computing of AI het nieuwe normaal zijn, lachen zij mij uit

Maar als ik nu aan de generatie Z (2000 – 2010) voorleg dat cloud-computing, internet of things (IoT), Artificial Intelligence (AI), Blockchain, Quantum Computing, Virtual reality (VR) en Robotica het nieuwe normaal zijn, dan lachen zij mij uit. In hun beleving zijn deze technologieën normaal. Het “nieuwe” voor het woord normaal lijkt te verwijzen naar een aanpassing of meebewegen op een verandering. 

Een soort door Herbert Spencer bedachte en later door Charles Darwin gebruikte begrip “survival of the fittest”. Binnen ons vakgebied of discipline is dit te vertalen naar “employagility”. Employagility is het bewustzijn en vermogen van zowel organisaties als medewerkers om snel te kunnen reageren op veranderingen en daardoor waarde te kunnen blijven toevoegen (PWC, 2015).     

Waarschuwing

Het nieuwe normaal is als het ware het al dan niet individueel, sociaal, maatschappelijk, industrieel en politiek meebewegen met of aanpassen aan de (technologische) ontwikkelingen. Het begrip ‘het nieuwe normaal’ is dus een vooraankondiging of waarschuwing om ons aan te passen of meebewegen met de – of een – nieuwe (ontstane) situatie. 

Nu begrijp ik het. 

Tjahny Bercx draagt op frequente basis bij aan CHRO.nl met persoonlijke columns over HR-onderwerpen. Als Chief People & Performance Officer is hij werkzaam bij LeasePlan, waar hij in 2005 begon als SVP HR Legal & Compliance. Daarna was hij onder meer CEO bij LeasePlan Mexico en LeasePlan Brazilië. Eerder werkte hij als VP HR bij ING Barings en bij KLM. Tjahny begon zijn loopbaan als marineofficier, heeft onder meer een master in psychologie, voltooide een MBA aan Keele University en schreef verschillende HRM-boeken.