Breed Australisch onderzoek onder vrouwen bevestigt de klassieke M/V-rolverdeling. Waarom?

Het zijn niet zo zeer de ambities die zorgen baren: 36% van de vrouwen wil meer verdienen in de komende twee jaren, 26% wil een andere baan en 25% van de vrouwen richt zich op een promotie. Dit zijn percentages wat we kunnen verwachten van een onderzoek onder (ambitieuze) vrouwen.

“Ondanks de vele feministische golven lijkt het nog steeds dat vrouwen kinderen hebben en mannen werk”

Wat verontrustend is, is dat 42% van deze vrouwen aangeeft dat een burnout in de weg kan staan in het verwezenlijken van deze ambities. Dit is bijna de helft van de vrouwen in dit onderzoek. Gegeven dat 77% – ofwel ruim driekwart van de vrouwen – aangeeft in het afgelopen jaar burnout-verschijnselen te hebben ervaren, lijkt het dat deze vrouwen weten waar ze het over hebben.

Ook het percentage vrouwen (41%) dat aangeeft niet voldoende zelfvertrouwen te hebben om hun dromen waar te maken, is hoog. Zijn we niet verder dan dit, en zijn dit de gevolgen van de pandemie?

In samenwerking met AGSM, de MBA-tak van de UNSW Business in Sydney, heeft de Women’s Agenda voor de vierde keer onderzoek gedaan onder haar lezers. Women’s Agenda is een onafhankelijk dagelijkse nieuws publicatie, gerund door vrouwen en deze vrouwelijke journalisten bieden nieuws over vrouwen. Dat kan gaan over vrouwen in Sydney, maar gaat vaak ook over zaken die belangrijk zijn voor vrouwen wereldwijd.

Hoe kwamen vrouwen uit de pandemie-crisis?

Dat Women’s Agenda dit onderzoek nu voor de vierde keer heeft uitgevoerd, maakt de resultaten waardevol. Hun eerste onderzoek was in 2017, gevolgd door het onderzoek net voor de pandemie (2019), de daaropvolgende was in de tijd dat niemand in en uit Australië mocht (2021) en dan nu het vierde onderzoek (2023).

Dit onderzoek is met name interessant om te kijken hoe vrouwen uit de pandemie-crisis zijn gekomen. Het onderzoek vertelt ook het verhaal van een 75-jarige vrouw: “I am looking forward to getting engaged in more protests”, en van vrouwen die een eigen business willen beginnen. Naar aanleiding van dit rapport was ik uitgenodigd om deel te nemen aan een panel.

Ook in 2021 gaven al veel vrouwen de angst van een burnout aan (39%). Dit jaar is het echter voor het eerst dat dit de meest belangrijke hindernis voor het verwezenlijken van hun ambities wordt genoemd. Ook onderzoeken onder leerkrachten en onder verpleegkundigen geven soortgelijke percentages. De combinatie van ambities en het hebben van zorgtaken blijkt veel vrouwen op te breken.

“Al met al stemt het mij droevig dat we na alle jaren van inspanningen, zowel van de overheid als van de werkgevers en van de vrouwen zelf, nog niet verder zijn”

De voor met name vrouwen negatieve ervaringen van de pandemie en het lage zelfvertrouwen (41%) lijkt niet mee te helpen aan het verminderen van deze burn-outervaringen en verwachtingen. Tijdens de paneldiscussie vertelde een jonge indiginous journaliste dat ze weinig of geen voorbeelden heeft. Haar moeder kwam na een lange tijd van het verzorgen van de kinderen terug op de arbeidsmarkt. De meeste vrouwen in haar community bleven thuis. Ze vroeg zich geregeld af of ze was aangenomen vanwege haar capaciteiten of vanwege haar achtergrond.

Overigens in de studie van 2021 was het gebrek aan zelfvertrouwen 50%, de helft van de vrouwen. Ook discriminatie wegens geslacht (25%), leeftijd (24%) en ras (4%) worden genoemd als hindernissen in het waarmaken van de ambities. Helaas worden ook zaken als huiselijk en partnergeweld genoemd. Nog altijd sterven gemiddeld twee vrouwen per week in Australië als gevolg van huiselijk geweld.

Gebrek aan ‘visibility’

Samen met het gebrek van zelfvertrouwen noemen vrouwen het gebrek aan ‘visibility’. Dit is met name het geval voor vrouwen die hybride of veel thuiswerken: 27% van de vrouwen geeft aan dat het gebrek aan zichtbaarheid binnen hun team hun ambities in de weg staat. Voor 37% gaat het om het ontbreken van het zichtbaar zijn voor het senior management.

Het onderzoek geeft aan dat 42% van de vrouwen elke week zowel thuis als op kantoor werkt, voor 15% geldt dat ze zo nu en dan op kantoor zijn en 11% geeft aan dat ze met name op kantoor zijn ook al hebben ze de mogelijkheid om thuis te werken. Aan de andere kant geeft 12% van deze vrouwen aan enkel thuis te werken.

Natuurlijk zijn er op- en aanmerkingen te maken op het onderzoek. Het zijn percepties, ervaringen en belevingen van vrouwen, en we weten niet in hoeverre deze reëel zijn. Het gevoel gediscrimineerd te worden is misschien terecht maar moet in een context worden gezien als het om een bedrijf gaat waar iedere medewerker niet goed wordt behandeld.

Ontbrekende informatie

Ook het meenemen van mannen in het onderzoek zou aardig zijn geweest, alsook het verder analyseren van de resultaten. Zijn het bijvoorbeeld met name de vrouwen die geen mogelijkheid hebben om enkele dagen thuis te werken die de hoge percentages van burnout vertonen, of zijn het met name de vrouwen met veel zorgtaken? Ook ontbreekt de informatie in hoeverre de resultaten gegeneraliseerd kunnen worden naar andere landen.

Vooralsnog heb ik geen reden om aan te nemen dat het in andere westerse landen anders is. Ondanks deze aantekeningen geldt dat de situatie voor vrouwen ook na de pandemie niet rooskleurig is en, afgaande op de resultaten van dit onderzoek, er niet rooskleuriger op is geworden. Al met al stemt het mij droevig dat we na alle jaren van inspanningen, zowel van de overheid als van de werkgevers en van de vrouwen zelf, nog niet verder zijn.

De belangrijkste vraag voor mij, zeker na de paneldiscussie, is wanneer mannen opstaan en hun verantwoordelijk nemen. Ondanks de vele feministische golven lijkt het nog steeds dat vrouwen kinderen hebben en mannen werk. Zoveel ‘missed opportunities’: mannen die het wonder van opgroeiende kinderen missen, en kinderen, met name jongens, die rol voorbeelden missen en zien dat mannen ook zorgtaken kunnen verrichten.