Wegwijzer voor leiders bij cruciale strategische beslissingen onder hoge druk
Deze week moet je een beslissing nemen waarbij veel op het spel staat, terwijl geen enkele optie de juiste is. Een foute keuze kan schadelijk uitpakken voor de organisatie. De meeste leiders staan vaker voor zulke kritieke momenten die het lot van de organisatie lijken te bepalen. Op zulke momenten moeten leiders niet alleen vooruitziende blik hebben, maar ook kunnen omgaan met de tegenstrijdige belangen en de stress.
Hoe leiders hiermee omgaan wordt duidelijk uit een recent onderzoek vanuit de INSEAD Business School, waarin meer dan honderd CEO’s zijn bevraagd uit diverse continenten. Zij bestuurden bedrijven van ongeveer een miljoen tot meer dan een miljard aan omzet.
Bijna twee derde noemt het balanceren van concurrerende belangen een van de meest complexe aspecten van de besluitvorming
Veel van de ondervraagde CEO’s maakt zich zorgen over het vinden van de juiste balans tussen een intuïtief oordeel en analytisch denken. Psychologische druk en de impact van persoonlijke vooroordelen kwamen ook naar voren als veel voorkomende problemen. Veel leiders vrezen dat hun emoties hun oordeel vertroebelen.
Daarnaast worstelen de CEO’s met organisatorische uitdagingen. Bijna twee derde noemt het balanceren van concurrerende belangen een van de meest complexe aspecten van de besluitvorming. Onvoorspelbare marktomstandigheden en een gebrek aan betrouwbare gegevens bemoeilijken het proces van beslissen nog verder. Dan hebben de CEO’s ook nog te maken met interne weerstand tegen veranderingen, leden van het managementteam die niet op één lijn zitten en een verstoorde balans tussen risico’s en profijt.
Financiële verliezen, operationele uitglijders en zwakkere concurrentiekracht
Wat de gevolgen zijn van verkeerde beslissingen hebben de meeste CEO’s wel eens ervaren. Het gaat niet alleen om financiële verliezen, operationele uitglijders en een verlies aan concurrentiekracht, maar ook om een negatieve impact op het moreel van de werknemers en de relaties met belanghebbenden. Burn-out of beslissingsmoeheid in het leiderschapsteam zijn daarvan het gevolg.
Maar het goede nieuws is dat het onderzoek van INSEAD ook aanknopingspunten biedt om dergelijke uitdagingen het hoofd te bieden. Vooral door te kijken naar verschillen tussen doorgewinterde CEO’s en hun minder ervaren collega’s.
Ervaring en ondersteuning cruciaal
In de eerste plaats speelt ervaring een cruciale rol bij het verminderen van de druk bij belangrijke besluitvorming. Ervaren CEO’s zorgen dat ze voldoende vrije tijd hebben om hun hoofd leeg te maken. Ze doen veel aan lichaamsbeweging of aan meditatie. Ze bewaken een gezond evenwicht tussen werk en privéleven, inclusief tijd voor hun gezin en hobby’s. Zo blijven ze geestelijk gezondheid en houden de burn-out buiten de deur.
In de tweede plaats leunen ervaren CEO’s op een sterk netwerk van vertrouwde adviseurs die zij raadplegen bij moeilijke beslissingen. Het gaat om collega’s, mentoren, goede vrienden of familieleden en executive coaches, die niet alleen strategisch advies geven, maar ook mentale steun bieden, wat cruciaal is bij het nemen van belangrijke beslissingen.
Ervaren CEO’s bevorderen een cultuur van open feedback, heldere communicatie en het gezamenlijk zoeken naar oplossingen
Ook maken ze gebruik van teams die vanuit uiteenlopende gezichtspunten kijken naar vraagstukken. Ze bevorderen een cultuur van open feedback, heldere communicatie en het gezamenlijk zoeken naar oplossingen. Stress zien ze als een bijna vanzelfsprekend onderdeel van hun werk en ze laten zich niet opjutten.
Minder ervaren leiders hebben nog geen effectieve strategieën ontwikkeld om overeind te blijven als ze voor cruciale beslissingen staan. Ze worstelen met gevoelens van eenzaamheid en laten zich onder druk zetten. Een stapje terugdoen om een vraagstuk wat breder te bekijken, is er vaak niet bij.
Bewustwording van blinde vlekken
Wat kunnen de onervaren leiders leren van hun ervaren collega’s? Dat ze zich bewust moeten zijn van hun blinde vlekken en moeten werken aan hun persoonlijke groei. Het verbeteren van de kwaliteit van de besluitvorming van het team is ook een leerpunt.
In de tweede plaats kunnen de minder ervaren leiders leren van hun ervaren collega’s hoe ze emoties een plaats moeten geven bij de besluitvorming. Daardoor neemt het vermogen toe om de eigen vooroordelen te beheersen en emotionele reacties van anderen een plaats te geven. Zo komen beslissingen tot stand op basis van goede, evenwichtige informatie.
Ervaren CEO’s accepteren stress als een natuurlijk onderdeel van hun functie en ze zorgen ervoor dat ze belangrijke beslissingen niet overhaasten
In de derde plaats maken ervaren leiders gebruik van hun intuïtie. Ze luisteren naar hun gevoel, zonder dat die de overhand krijgt. Vooral als relevante informatie schaars is, wordt de intuïtie belangrijk, evenals het vragen van advies bij teamleden en experts.
Bovendien omringen ervaren leiders zich vaak met teams die uiteenlopende perspectieven bieden. Ze erkennen ook de waarde van het bevorderen van een cultuur van open feedback, dialoog, duidelijke en transparante communicatie en gezamenlijke probleemoplossing.
Ten slotte accepteren ervaren CEO’s stress als een natuurlijk onderdeel van hun functie en zorgen ze ervoor dat ze belangrijke beslissingen niet overhaasten. Minder ervaren CEO’s lijken zich meer te laten beheersen door stress en druk, in plaats van zichzelf toe te staan een stapje terug te doen om een breder bewustzijn en duidelijkheid te garanderen.
Zes strategieën voor betere beslisvaardigheid
Het onderzoek vanuit INSEAD heeft zes strategieën aan het licht gebracht die helpen om moeilijke beslissingen te nemen waarbij veel op het spel staat:
- Verbeter uw vaardigheden bij het nemen van beslissingen. Leer meer over verschillende besluitvormingskaders, benaderingen van data-analyse, scenarioplanning, risicobeoordeling en mitigatiestrategieën.
- Ontwikkel effectieve coping-strategieën voor stress en isolatie. Kalm en evenwichtig blijven bij moeilijke beslissingen is cruciaal voor het maken van de beste keuzes.
- Ontwikkel een netwerk van vertrouwelingen voor het uitwisselen van ideeën. Zo’n persoonlijke groep adviseurs biedt steun en waardevolle inzichten die een tegenwicht bieden aan vooroordelen en emoties.
- Verbeter zelfbewustzijn en emotionele intelligentie. Wie de emoties van anderen begrijpt, heeft meer kans op het nemen van een goede beslissing.
- Bevorder een inclusieve cultuur. Het bevorderen van een omgeving die diverse perspectieven verwelkomt en psychologische veiligheid, constructieve feedback en een open dialoog bevordert, kan innovatievere en effectievere besluitvorming in het team stimuleren.
- Integreer intuïtie verstandig in de besluitvorming. Herken de momenten waarop de onderbuik moet meedoen in het beslisproces.