Welk type besluitvorming bepaalt uw leiderschap?
Door Dr. Margarita Mayo, IE University, Madrid
Veel managers staan voor het dilemma om rationele beslissingen te nemen op basis van gegevens die zijn verzameld met digitale tools, zoals big data. Of juist het tegenovergestelde: geleid door hun intuïtie, ontwikkeld door jarenlange ervaring in hun sector. Volgens de Bandenoch + Clark-barometer erkent 83,9% van de leidinggevenden en middle-managers – gebaseerd op reacties van meer dan 400 managers – dat hun beslissingen gebaseerd zijn op het verzamelen van gegevens, hoewel 48,2% van hen ook beweert soms het instinct als criterium te gebruiken.
Besluitvorming is nauw verbonden met het uitoefenen van leiderschap, hoewel slechts de helft van de managers, namelijk 52%, zich in de positie voelt om beslissingen te nemen. Managers nemen beslissingen over strategische plannen, bijvoorbeeld welke producten of diensten ze verkopen, wie ze inhuren of welke trainingsprogramma's ze moeten ten uitvoer brengen. Beslissingen nemen is niet alleen een onderdeel van het management – we doen het elke dag van ons leven.
Uitgaan met vrienden
Bedenk eens hoeveel energie en tijd u elke dag besteedt aan het nemen van besluiten. Een studie laat zien dat we ongeveer 100 echte beslissingen per dag nemen. Van zoiets eenvoudigs als kip of salade eten, naar de sportschool gaan of uitgaan met vrienden, tot belangrijkere beslissingen zoals het veranderen van baan. Weten hoe u beslissingen moet nemen en uw werknemers moet motiveren om deze beslissingen uit te voeren, is de kerntaak van een leider. En leider zijn we allemaal in een of ander opzicht.
Wanneer we complexe beslissingen moeten nemen, kunnen we twee soorten informatiebronnen gebruiken: gegevens of data en intuïtie. De eerste kunnen komen uit statistische data-analyse, de tweede komt voort uit ervaring en instinct. Zoals u kunt verwachten, gebruiken niet alle managers gegevens en intuïtie op dezelfde manier. We kunnen leiders naar hun besluitvormingsstijl in grofweg vier categorieën verdelen.
1. Analytische beslissers
Deze leiders zijn vooral rationeel én gewiekst, maar zij zijn niet in staat om werknemers bij elkaar te brengen. In het huidige informatietijdperk verzamelen leiders gegevens over het bedrijf, human resources, klanten, leveranciers en zelfs interpersoonlijke relaties door de organisatie in kaart te brengen. Deze (big) data kunnen helpen bij het nemen van strategische beslissingen. Maar dit proces van het verzamelen van gegevens vereist tevens een menselijk oordeel. Gegevens verzameld zonder het voorafgaand benutten van de intuïtie resulteren doorgaans in middelmatige beslissingen.
2. Intuïtieve beslissers
Dit zijn de managers die beslissingen nemen op basis van hun ervaring, gevoelens en waarden, waardoor ze soms bijna onbewust algemene patronen kunnen zien. Echter, zoals Peter Drucker, de vader van de managementtheorie, zegt: “Ik geloof in intuïtie zolang het gedisciplineerd is… Intuïtie die niet gerelateerd wordt aan gegevens doodt het bedrijfsleven.” Tomas Chamorro, een professor aan de Harvard University is het daarmee eens en zegt dat wanneer managers intuïtie belangrijker vinden dan gegevens, ze belangrijke fouten maken, bijvoorbeeld bij het aannemen van nieuwe werknemers. Managers hebben cognitieve vooroordelen, waarvan ze niet op de hoogte zijn en die hen ertoe aanzetten nieuwe werknemers in te huren op basis van persoonlijke gelijkenissen in plaats van bekwaamheid.
3. Pragmatische beslissers
Dit zijn managers die beslissingen proberen te vermijden óf politieke belangen volgen, maar die geen gegevens gebruiken en niet voldoende ervaring hebben om een intuïtie over het probleem te ontwikkelen. Doorgaans werken zij voor kortere perioden in organisaties, maar hebben wel goede vaardigheden om te beïnvloeden. Ze lijken erg zelfverzekerd en zijn politiek vaardig in het vermijden van complexe beslissingen. Hoewel hun voorstellen op korte termijn lijken te kloppen, verarmt hun stijl na verloop van tijd de organisatie, omdat ze niet reageren op basis van objectieve criteria of uitgebreide professionele ervaring.
4. Creatieve beslissers
Deze leiders passen intuïtie toe om de data zelf beter te begrijpen. Ze nemen beslissingen rekening houdend met zowel data als intuïtie. Deze intuïtie is gebaseerd op ervaring en persoonlijke contacten. Hoe groter de ervaring van dit soort managers, hoe groter de kans is dat zij patronen in de data zien die een beginner over het hoofd ziet. Intuïtie wordt ook gevoed door contact met andere managers waarmee formele of informele gesprekken plaatsvinden waar informatie en kennis wordt gedeeld. Deze managers zijn meestal nieuwsgierig en staan open voor het herzien van hun ideeën in het licht van nieuwe gegevens. Deze stijl garandeert de beste besluitvorming.
Bovenstaande beschrijving is een praktisch hulpmiddel om onze plaats in de besluitvormingsmatrix te definiëren. Deze stijlen kunnen worden geëvalueerd in verschillende contexten. Succes in besluitvorming kan door gerichte communicatie- en coachingprogramma's verder worden verbeterd.
Wat is uw besluitvormingsstijl in werk en leven?
Dr. Margarita Mayo is als professor Organizational Behaviour verbonden aan de IE University in Madrid en auteur van het boek “Yours Truly: Staying Authentic in Leadership and Life”