Werknemers die zich uitspreken zijn goud voor de organisatie

Door: Zahra Runderkamp, onderzoeker gender en politiek

De Amerikaanse professor leiderschap en management Amy Edmondson heeft op een inzichtelijke manier over zwijgen én spreken, geschreven binnen organisaties. Wanneer kiest een werknemer ervoor om een idee te delen met de baas of bredere organisatie? En wanneer juist niet?

Iets niet zeggen, je niet uitspreken, je twijfels niet delen. Herkenbaar? We hebben toch allemaal wel eens onze tong ingeslikt?

In de theorie die ze ontwikkelde na jaren onderzoek naar succesvolle en veilige teams en organisaties wist ze het verschil in de keuze tussen je uitspreken en zwijgen in een simpele tabel te vatten. Ze noemde die de ‘asymmetrie van stem en stilte’, zoals beschreven in haar boek ‘The fearless organisation’, over psychologische veiligheid binnen organisaties (het boek is ook in het Nederlands vertaald als ‘De onbevreesde organisatie’).

Aan de ene kant van de tabel vinden we zwijgen. Het brengt één individu onmiddellijk voordelen. Namelijk: geen risico’s, geen problemen, geen gezichtsverlies. De zekerheid van een goede afloop is dus hoog. Aan de andere kant van de tabel vinden we je wél uitspreken… dat kost moeite, en of je ermee enig verschil zal maken moet nog maar blijken. En je moet nog zien of, en hoe, het wordt gewaardeerd. De risico’s zijn dus hoog, en mogelijk voordeel betaalt zich pas uit in de toekomst.

Sommige mensen praten misschien te veel, maar vaker nog spreken we te weinig

En dat terwijl het wél uitspreken van ideeën (of twijfels en verbeterpunten) op de lange termijn allerlei voordelen heeft voor de gehele organisatie, haar klanten, en/of de werknemer zelf. Meer innovatie, inzichten, nieuw elan, zullen we maar zeggen – direct vanaf de werkvloer. Maar voor de keuze gesteld om te spreken of te zwijgen maken we elke keer opnieuw een risico-afweging. Je hebt geen garantie dat je idee een goed idee is. En daarom kiezen we er allemaal wel eens voor om ons idee niet te delen.

In haar boek onderscheidt Edmondson ook verschillende impliciete en vaak genoemde redenen waarom medewerkers zwijgen. Bijvoorbeeld: kiezen om te zwijgen omdat je geen commentaar wilt geven op iets wat je baas heeft bedacht, of het gebrek aan gedegen data om je idee te onderbouwen, of omdat je denkt dat het je nu uitspreken slecht zal zijn voor je verdere carrière. Beter op veilig spelen dus. Dit voert allemaal terug op het doel van Edmondson’s boek: het helpen bouwen van onbevreesde organisaties voor al haar medewerkers, ten behoeve van innovatie en groei.

Better safe than sorry

Iets niet zeggen, je niet uitspreken, je twijfels niet delen. Herkenbaar? We hebben toch allemaal wel eens onze tong ingeslikt? Bedenk maar eens wanneer het voor jezelf de laatste keer was. Ik weet het meteen, het was nog heel recent. Better safe than sorry, dacht ik.

Sommige mensen praten misschien te veel, maar vaker nog spreken we te weinig. Juist het blijvend faciliteren van werknemers in het steeds opnieuw kiezen voor de niet-stilte is de kracht van een onbevreesde en uitgesproken organisatie. De voordelen kunnen enorm zijn!