Zo zorg je dat HR meebeslist over AI in de organisatie

1. Oriëntatie en bewustwording: ontwikkel je eigen visie op AI

Voordat je met AI aan de slag gaat, is het belangrijk dat je begrijpt wat de technologie inhoudt, wat de mogelijkheden zijn en hoe het werkt. Alleen dan kun je een goede gesprekspartner zijn voor collega’s en leidinggevenden.

• Verken de basis van AI en generatieve AI: wat zijn de belangrijkste termen, wat is de technische werking (zoals transformerarchitectuur) en waar wordt het nu al toegepast?
• Ervaar de technologie zelf door te experimenteren met tools zoals ChatGPT of Gemini. Kijk wat ze kunnen, maar ook wat hun beperkingen zijn.
• Onderzoek de geschiedenis van AI om beter te begrijpen waar we nu staan.
• Ga in gesprek met technische collega’s om bruggen te slaan tussen HR en IT. Stel vragen, deel inzichten en werk aan een gezamenlijke taal.
• Betrek mensen met verschillende achtergronden (andere afdelingen, leeftijden, functies of opleidingen) om je beeld te verbreden en je oordeel te nuanceren.

2. Neem als HR een strategische positie in

AI raakt de kern van werk. HR speelt een sleutelrol in het begeleiden van deze veranderingen, zowel richting de organisatie als in contact met medewerkers.

• Neem actief deel aan gesprekken over AI-implementatie en positioneer HR als sparringpartner, niet als uitvoerder.
• Breng onder de aandacht dat AI niet alleen procesoptimalisatie is, maar ook grote gevolgen heeft voor mensen, hun rollen en de organisatiecultuur.
• Benoem en bewaak het belang van menselijke waarden bij de inzet van technologie: vertrouwen, betrokkenheid, welzijn en rechtvaardigheid.
• Wees alert op onrealistische verwachtingen van het management: AI is geen wondermiddel, maar vraagt om een zorgvuldig implementatieproces met duidelijke doelen.

3. Verken waar en hoe AI van waarde kan zijn binnen HR

AI heeft potentie op verschillende niveaus binnen HR. Denk hierbij niet alleen aan automatisering, maar ook aan besluitvorming, employee experience en organisatieontwikkeling.

• Onderzoek interne processen die geautomatiseerd kunnen worden, zoals administratieve taken, rapportages, HR-analytics en personeelsplanning.
• Bekijk hoe AI externe processen ondersteunt, bijvoorbeeld bij werving en selectie (via slimme chatbots, screeningtools en taalmodellen voor vacatureteksten).
• Kijk waar AI waarde toevoegt aan strategisch HR-beleid. Denk aan inzichten op het gebied van diversiteit en inclusie, verloop, verzuim of talentontwikkeling.
• Maak keuzes: waar wil je experimenteren, waar wil je vertragen en waar moet je vooral de menselijke maat bewaken?

4. Onderken en begeleid de impact van AI op mensen

AI verandert werk en daarmee ook de ervaring van werknemers. HR moet zorgen voor een veilige en transparante overgang waarin mensen niet overvraagd worden, maar ondersteund.

• Breng in kaart wat de mogelijke gevolgen van AI zijn voor verschillende functies en medewerkersgroepen binnen de organisatie.
• Voer gesprekken over zorgen, weerstand of enthousiasme die leven onder medewerkers.
• Benoem expliciet dat angst voor AI normaal is en dat onbekendheid met technologie vaak bijdraagt aan dat gevoel.
• Creëer ruimte voor dialoog, ook met medewerkers die zich onzeker voelen of kritisch zijn.
• Zorg dat de invoering van AI geen eenzijdige top-downbeweging wordt, maar een gedeeld en begeleid proces.

5. Zorg voor training, kaders en begeleiding

Voor een succesvolle inzet van AI is het nodig dat medewerkers weten wat het is, hoe ze ermee om kunnen gaan en waar ze terechtkunnen met vragen of zorgen.

• Ontwikkel een leerstrategie rondom AI: van basiskennis tot toepassing in het dagelijks werk.
• Bied verschillende vormen van training aan (e-learning, workshops, coaching) afgestemd op rollen en leerstijlen.
• Stel samen met andere afdelingen gedragsregels op voor het gebruik van AI binnen HR-processen (bijvoorbeeld: wie mag AI gebruiken, waarvoor, en hoe borgen we de kwaliteit?).
• Leg vast wanneer menselijk oordeel leidend blijft, bijvoorbeeld in sollicitatieprocessen of bij loopbaanbesluiten.
• Evalueer regelmatig het gebruik van AI en pas kaders aan op basis van ervaringen en feedback van medewerkers.

6. Wees kritisch en alert op risico’s

AI is krachtig, maar niet neutraal. Het kan bestaande ongelijkheden versterken, fouten maken of tot ongewenste uitkomsten leiden als het niet goed wordt toegepast.

• Toets AI-toepassingen op ethische en juridische aspecten (denk aan AVG, bias, transparantie).
• Zorg dat je begrijpt op welke data de modellen zijn getraind en hoe dat de uitkomsten beïnvloedt.
• Laat algoritmen en AI-tools toetsen door een multidisciplinair team: HR, IT, juridische zaken en externe experts indien nodig.
• Evalueer regelmatig of het gebruik van AI nog aansluit bij de waarden en strategie van de organisatie.

7. Bouw aan een cultuur waarin mensen met en over AI leren

AI gaat niet alleen over technologie, maar ook over cultuurverandering. HR kan de aanjager zijn van een leercultuur waarin ruimte is voor groei, vragen stellen en experimenteren.

• Stimuleer dat teams samenwerken aan AI-initiatieven en leerexperimenten.
• Organiseer sessies waarin HR en andere afdelingen samen verkennen wat AI betekent voor hun werk.
• Creëer een veilige setting waarin het oké is om fouten te maken, vragen te stellen en twijfels te uiten.
• Geef zelf het goede voorbeeld door je actief te verdiepen in AI en je eigen leerproces zichtbaar te maken.

Gebruik AI om HR-informatie op te zoeken en je werkproces te optimaliseren

Als je als HR-team wil meebeslissen over AI kun je zelf niet achterblijven met het optimaliseren van je werkproces met slimme AI-tools. Toch moet je met een aantal kaders en risico’s rekening houden. Tools als ChatGPT zijn niet altijd up-to-date volgens de nieuwste informatie en wetgeving en maken gebruik van verschillende internetbronnen die niet altijd even betrouwbaar zijn.

Wanneer je gebruik maakt van AI voor het zoeken naar HR-informatie is het dan ook belangrijk de informatie die je eruit haalt altijd te controleren. Met een abonnement op Brightmine HR & Compliance Center weet je zeker dat je het juiste antwoord hebt op ál je HR-vragen. De HR-informatie en tools worden dagelijks bijgewerkt door een team van ervaren juristen. Ook vind je in Brightmine allerlei praktijkvoorbeelden, jurisprudentie, webinars en handige voorbeelddocumenten die je zo kunt overnemen. Wel zo fijn in een vakgebied dat continu verandert.

HR kan veel tijd besparen met AI. Maar zomaar klakkeloos de antwoorden van ChatGPT overnemen is niet wenselijk en brengt grote risico’s met zich mee. Binnenkort lanceert Brightmine AI Assist (Bèta) – een slimme AI-oplossing die je helpt nóg sneller het juiste antwoord op je HR-vraag te vinden. De antwoorden die AI Assist geeft zijn volledig betrouwbaar, want alles wordt juridisch geverifieerd door de arbeidsrechtspecialisten achter Brightmine. Alle bronnen worden vermeld en je kunt, indien nodig, direct dieper in het onderwerp achter het antwoord duiken. Als eerste AI Assist uitproberen? Meld je aan voor updates rondom AI Assist en blijft op de hoogte van alle ontwikkelingen.

Meld je aan