Bob Zeegers, auteur van HR met Ballen: “De gemiddelde HR-strijder is te lief”

Door: Peter Boerman

“HR-mensen zijn te bang dat ze afgeblaft worden”, aldus Zeegers. Doei personeelskosten, hallo menselijk kapitaal! De ondertitel van zijn recente boek maakt volgens hem veel duidelijk. Te lang is HR namelijk als kostenpost gezien, zegt hij, terwijl je mensen veruit de belangrijkste bron van toegevoegde waarde zijn. In élke organisatie. “Zelfs in een productieomgeving.”

“Laat zien wat de impact is van een investering. Dan snappen managers het best”

Alleen: HR-professionals slagen er vaak zo moeilijk in om dat aan de directie duidelijk te maken. Ze weten zelden een sluitende businesscase voor te rekenen, en dat al helemaal zelden overtuigend voor te leggen. “De gemiddelde HR-strijder is gewoon te lief”, aldus de marketeer-van-huis-uit, die min of meer per ongeluk in de HR-wereld belandde, en daar onder meer HR Navigator oprichtte, de grootste HR-vergelijkingssite van Nederland.

“Als je duidelijk kunt maken wat de impact is van een investering dan is het vaak niet zo moeilijk. Je kunt wel zeggen: ik wil goed voor onze mensen zorgen, maar dan schiet het vaak niet op. Maar als je het financieel maakt, en kunt laten zien wat een bepaalde investering oplevert, inclusief de terugverdientijd, dan snappen managers het best.

Dat hebben HR-strijders niet geleerd in hun opleiding. Daar hebben ze alleen de vakinhoud aangereikt gekregen. Maar je moet het ook leren vertalen. Daar heb ik met dit boek een bijdrage aan willen leveren. Ik denk dat het eraan schort dat HR-mensen te voorzichtig zijn in hun formuleringen. Dat wil ik graag veranderen.”

HR-strijders

Zeegers heeft het in zijn boek steevast over HR-strijders, omdat hij ziet dat veel HR-mensen worstelen met dezelfde dingen en hij de naam HR-professional “bij lange na niet goed genoeg” vindt. En dus heeft hij het liever over HR-helden, HR-vedettes, HR-belhamels- HR-maestro’s, HR-meesterbreinen. Of HR-strijders dus.

“Ik zie ze veel worstelen met zichzelf. Ook zijn ze vaak een beetje bang voor de managers in de organisatie. Ze hebben vaak het gevoel niet serieus genomen te worden. En ik zie ook veel HR-mensen die kampen met werkdruk.

“Toen ik dat allemaal zag, bedacht ik me: daar ga ik maar eens een boek over schrijven”

Terwijl: als je niet goed voor jezelf kunt zorgen, hoe kun je dan wel voor een ander zorgen? Denk aan de moeder in het vliegtuig, die ook eerst zichzelf aan het luchtmasker moet helpen en dan pas haar kinderen. Toen ik dat allemaal zag, bedacht ik me: daar ga ik maar eens een boek over schrijven.”

Vanuit zijn marketingachtergrond besefte hij dat inhoud alleen niet voldoende is. Wat hij wel vaak bij HR-strijders in de praktijk ziet. “Zij denken vaak dat ze het met inhoud alleen wel redden. Maar HR-mensen moeten echt leren dat de verpakking en de manier waarop je het vertelt minstens zo belangrijk zijn als je resultaat wilt boeken. Een goed verhaal opstellen is het probleem niet. Maar hoe zorg je dat mensen aan je lippen hangen? Dat zou je je ook moeten afvragen als je in HR-werkt.”

Drie wetten van HR

In zijn (rijk geïllustreerde) boek stelt Zeegers onder meer de ‘drie wetten van HR’ op. “Een beetje naar aanleiding van het boek I, Robot”, legt hij uit. “Daarin beschrijft Isaac Asimov de drie wetten die robots moeten volgen. Die wetten zouden volgens mij ook zomaar de basis van HR kunnen zijn.”

En zo doordenkend kwam hij op de volgende drie regels uit. De eerste is: zorg voor jezelf, en begin bij jezelf. “Want echt, jij bent de belangrijkste persoon op aarde, en pas als jij voor jezelf kunt zorgen, kun je ook voor een ander zorgen. Stop daarom ook met aardig zijn en anderen pleasen. Je bent geen ijscoman die kinderen en bejaarden blij moet maken.”

“Ga voor HR om te zoenen. Oftewel: ‘Keep HR simple, stupid’.”

De tweede regel: “Denk en doe altijd vanuit het hart van HR. En dat zijn: mensen.” Dus: “Stop met plannen maken, lijstjes invullen, en eigenlijk alles wat je van achter je pc doet. Ga in plaats daarvan praten en doen. Soms schrik ik ervan hoe weinig HR-strijders op de werkvloer te vinden zijn.”

En als derde: “Ga voor HR om te zoenen. Oftewel: Keep HR simple, stupid.” Waarmee hij bedoelt: “We hebben soms de neiging om HR heel ingewikkeld te maken. Maar je bent niet slimmer en komt heus niet beter over als je het heel complex maakt. Maak het liever zo simpel mogelijk als je serieus genomen wil worden.”

Groene vingers

Dit zijn eigenlijk alle regels die je als HR-strijder nodig hebt, zegt hij. En voor de rest gaat het gewoon om: mensen de ruimte geven. “Je moet mensen niet te veel beperken. Waarom zouden ze elke dag om 8.30 binnen moeten zijn? Juist als je ze de ruimte geeft, gaan ze groeien.

Vergelijk het met een plantje. Als je dat in een donker hok zet, gaat-ie ook dood. Maar zorg dat het licht heeft, voedingsstoffen krijgt, en geef het af en toe ook nog een aai over zijn bol. Dan bloeit hij helemaal op. Ik heb groene vingers, ik weet hoe dat werkt.” En aan HR-strijders om dat te faciliteren.

“Ik vind dat dan echt de rol van HR, om dat kritisch te durven bevragen”

“Jouw rol is kritisch blijven naar de leidinggevenden in de organisatie. Ze blijven uitdagen. Ik heb op de Zuidas gezien dat mensen die even niet lekker in hun vel zitten meteen naar de uitgang werden gewezen. Maar dat is zó zonde. Dan heb je net een half jaar geïnvesteerd in inwerken, en veel geld besteed aan werving en selectie, en dan kun je weer opnieuw beginnen.

Ik vind dat dan echt de rol van HR, om dat kritisch te durven bevragen. Met ballen dus. HR is vaak bang dat ze afgeblaft worden. Maar dat is nergens voor nodig. Je gooit een plantje toch ook niet weg als het één keer een blaadje verliest? Dan moet je het juist water geven.”

HR met ballen, Doei personeelskosten. Hallo menselijk kapitaal!,
Van Duuren Media 2022, ISBN 9789089656568