Als we brigadegeneraal Kees de Rijke spreken, is hij onderweg van de kazerne in Havelte naar ‘thuis’ in Gorinchem. In een VW busje, waar hij op de achterste bank zit. Om die anderhalve meter afstand tot de chauffeur en vice versa in acht te nemen…

“We zijn inmiddels gewend aan dit tijdelijke nieuwe”, zegt de HR-directeur van de Koninklijke Landmacht, “maar straks weer opstarten, dat wordt best moeilijk. We lopen achterstanden op. Denk aan de opkomst van nieuwe lichtingen. Rekruten werden tot deze crisis in grote groepen centraal en gezamenlijk van schoeisel en kleding voorzien. 

Straks weer opstarten, dat wordt best moeilijk 

“Dat zullen we in de ‘anderhalve-meter-economie’ anders moeten doen. We denken erover na hoe dat op te lossen. Bevoorrading vanuit vrachtwagens op de verschillende kazernes zelf zou een mogelijkheid zijn. En we passen schoolbanken aan, net als de legering op de kazernes.”

Ondertussen draaien de operationele eenheden volgens aangepaste programma’s en zijn de legerplaatsen een stuk stiller. Uitzondering vormen militairen die voor uitzending naar bijvoorbeeld Afghanistan of Litouwen vertrekken. Daarnaast zijn er afzonderlijke missies in Afrika, en in de West. Die mannen en vrouwen gaan twee weken in quarantaine, om er zeker van te zijn dat ze niet corona-besmet zijn. Waarna de militairen naar hun inzetgebieden worden overgevlogen.

Besmettingen militairen 

“Verder worden onze verpleegkundigen en artsen op grote schaal ingezet in de Nederlandse ziekenhuizen en verpleeghuizen en ondersteunen wij overheidsinstanties bij de planning en coördinatie van de strijd tegen het coronavirus”, zegt De Rijke. 

In Oost-Europa hebben we besmettingen van Nederlandse militairen gehad

“In Oost-Europa hebben we besmettingen van Nederlandse militairen gehad”, vervolgt de generaal. “Maar dat aantal geïnfecteerden viel mee, het ziekteverzuim is bij ons zeer laag. Natuurlijk ook omdat we met veelal jonge en topfitte mensen werken. Voor de ouderen hebben we een ‘duurzaam, gezond, inzetbaar’ programma. Als HR-man kan ik elke organisatie de aanstelling van een life style coach aanbevelen! ” 

‘Last-man-woman-standing’

“Wanneer alles en iedereen omvalt, staan wij er nog”, zegt de brigadegeneraal. “Stand by voor de maatschappij, ‘last-man-woman-standing’, noemen we dat. Deze situatie vergt ook een compleet nieuwe vorm van leiderschap. Elke commandant, hoe relatief laag ook in rang, is nu tevens werkgever. Er zijn dagelijkse digitale appel’s, mensen loggen thuis in. Oefenen en trainen, is nu moeilijk. 

“Hoe geef je dan leiding aan mensen, op afstand? ‘Vitamine Aandacht’, noem ik dat. Bellen. ‘Hoe is het thuis?’ We doen voortdurend aan risico-inventarisatie. Vroeger ging je ‘gewoon’ de poort uit, nu is het zaak te zorgen niet besmet te raken. Het normale leven, normale omstandigheden zijn in deze crisis al een risico.”

Nieuwe werken inspannend

Zelf ervaart Kees de Rijke het nieuwe werken soms als inspannend. Bijvoorbeeld als het gaat om videoconferenties. “Dat vergt een heel goede en strakke regie. ‘Wie mag wanneer aan het woord?’ Maar het functioneert en het scheelt tijd; je hoeft immers niet meer te reizen. Je moet een duurzaam en gezond patroon vinden. Vroeger vergaderde ik vaak in de avonduren, bijvoorbeeld met advocaten en vertegenwoordigers van vakcentrales, op locatie. 

Keerzijde is dat er geen kop en staart meer aan de dagen zit

“Mijn normale werkweek telde 60 á 70 uur en ik was fysiek weg. Nu werk ik nog steeds dat aantal uren, maar ben ik vaak thuis. En bellen terwijl je in het zonnetje wandelt, heeft ook zo zijn voordelen. Keerzijde is dat er geen kop en geen staart meer aan de dagen zit. ‘Is het al half tien ’s avonds?’ ‘Is het vandaag nou dinsdag of woensdag?’”

Richting bedrijfsleven 

De Koninklijke Landmacht telt 22.000 werknemers en 3000 vacatures. HR-dilemma bij de krijgsmacht, al vele jaren: ex-militairen zijn gewild in de burgermaatschappij. Waardoor ze, na afloop van hun dure opleiding en contract, vaak richting bedrijfsleven verkassen. 

“Onze mensen worden door het bedrijfsleven met open armen ontvangen, mannen en vrouwen die we keihard nodig hebben”, zucht Kees de Rijke. “Ik verwacht dat militairen die eerder onze organisatie hebben verlaten, in het post-corona tijdperk weer terug willen en zullen keren. 

“Want wat is nou belangrijker, 150 euro meer salaris , of in zekerheid werken voor een organisatie die er toe doet? Potentiële herintreders kunnen in elk geval van één ding zeker zijn; bij de Koninklijke Landmacht zijn ze meer dan welkom!”