‘Coronacrisis dwingt tot een nieuwe manier van werken’

Ná de crisis, nieuwe kansen. En anders werken. Sander Nieuwenhuizen – met zo’n dertig jaar HR-ervaring, onder andere bij grootheden als Shell en Deloitte – is ervan overtuigd dat we ook leren van de coronacrisis. De 56-jarige koos voor een jaar sabbatical en bekijkt de ontwikkelingen met een frisse blik. Van buitenaf, maar met de kennis en ervaring ‘van binnen’.

“Vijf jaar geleden sprak iedereen over ‘het nieuwe werken’”, zegt Nieuwenhuizen. “Maar wat kwam daar nou eigenlijk van terecht? Nu, ‘dankzij’ de coronacrisis, zijn we wél volop op die nieuwe manier gaan werken. Digitaal; gedwongen en in no-time. Tot de crisis hooguit één dagje in de week vanuit huis, nu fulltime. Twee weken geleden nog af en toe zo’n conference call, nu alles op Skype en Zoom… En kijk, het werkt! Die wens, dat streven van vijf jaar geleden, die nieuwe manier… Die is nu – weliswaar uit nood geboren – werkelijkheid geworden!”

HR-beleid maken 

Dat nieuwe werken moet dezer dagen door HR begeleid worden, is zijn stelling. “Medewerkers moeten geholpen worden, zodat niet iedereen opnieuw datzelfde wiel uitvindt. IT moet voor de nodige licenties zorgen. Bovendien is het zaak de vinger aan de pols te houden. Wat zijn de learnings? Loop je tegen barricades, hoe zijn die te slechten? Antwoorden kun je als HR-professional vinden door met hoogleraren, studenten, leveranciers te praten. En met hun ervaring HR-beleid te maken.”

Sander Nieuwenhuizen denkt dat de nieuwe doctrine ook gevolgen zal hebben ná de crisis. “We komen hier uit en zullen straks nooit meer hetzelfde zijn! Maar dat is zeker niet per definitie slecht of negatief. Als we die nieuwe manier van werken – al is het deels – handhaven, maken we bijvoorbeeld ook enorme stappen op het gebied van vermindering van CO2- en stikstofuitstoot. Niet meer elke ochtend naar dat werk reizen en ’s avonds weer terug. Niet meer voor elke conferentie naar de andere kant van Europa of zelfs de wereld vliegen…”

Nieuwe organisatievormen 

De CHRO-op-sabbatical krijgt bijval van hoogleraar Ard-Pieter de Man, aan de Vrije Universiteit gespecialiseerd in onder andere managementstudies: “Elk nadeel heeft zijn voordeel”, aldus prof. dr. De Man. “Misschien krijgen we door deze crisis wel nieuwe organisatievormen. Sinds het virus rondwaart, geef ik colleges online. Ik vergader online. 

“Daarmee hadden we bij de VU vijf jaar geleden al moeten beginnen… Veel praktischer! Data-gedreven organiseren, hoe pakt dat uit in tijden van crisis? En daarna? Ja, online verder draaien straks. Waarom niet? Zelf woon ik in Rotterdam, werk ik in Amsterdam. Ik verlies dus dagelijks drie vervelende uren in de file. Nu even niet. Ik ben veel productiever. Ook op de lange termijn, als deze crisis allang is bezworen, zou dit grote productiviteitswinst kunnen betekenen. Een verandering in denken, in handelen, in strategie. Bovendien vergroot het ook nog eens je levensvreugde!”

Lichtpuntje, straks na de donkere dagen van de crisis? Tot die tijd is het voor HR zaak als ‘contrapunt’ een belangrijke stem in het Leadership Team te laten horen, zegt Sander Nieuwenhuizen. “HR has to be the counterpoint in a Leadership Team.” De menselijke kant, naast die cijfers waarvoor finance, sales en marketing vooral staan.

Pakket overheidssteun 

Nieuwenhuizen: “Stel je zou medewerker Daniël – juridisch gezien en de situatie van het bedrijf erbij betrekkend – op straat kunnen zetten… Maar je kiest er met die 90 procents-regeling van het pakket overheidssteun voor hem in dienst te houden. En de crisis duurt vier maanden. 
“Dan kost je dat als werkgever maandelijks maar 10 procent van Daniëls salaris. En daarna, pakweg in de zomer, als het bedrijf weer goed draait, betaal je hem zelf weer volledig. Goed voor het bedrijf, goed voor het moraal en de loyaliteit van Daniël!”

Saillant detail: Nieuwenhuizen heeft zelf ervaring met die situatie. Hij is mede-eigenaar van twee restaurants in Amsterdam, waarvan het laatste na de recente opening vrijwel onmiddellijk weer moest sluiten. Vanwege de coronacrisis. “We hebben toen besloten een aantal medewerkers in dienst te houden, als een soort romp-organisatie. Ondanks dat er geen geld in kas was; de zaak draaide immers nog niet volop.

Niet alle stekkers eruit trekken

“Tót de crisis was er geen kok of serveerster te vinden in Amsterdam. Straks, als de horeca weer open gaat, hebben wíj trouwe en loyale mensen in dat restaurant werken. Want door niet alle stekkers uit de stopcontacten te trekken, hebben we heel veel goodwill vergaard.”

Sander Nieuwenhuizen hoopt één ding, nu de Nederlandse regering alles uit de kast lijkt te halen om een diepe crisis te voorkomen en het bedrijfsleven de financiële hand reikt. Bedrijven moeten straks iets ‘terug’ doen, ook zélf hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen.

“Nu het kabinet 90 miljard euro uittrekt om Nederland draaiende te houden, kunnen zij volgend jaar niet alleen aan de aandeelhouders denken!”