Onderzoek: organisaties te passief in de aanpak van grensoverschrijdend gedrag

Berichten over ongewenst gedrag, (seksuele) intimidatie en machtsmisbruik domineren het nieuws en geregeld moeten hoge functionarissen hun taken neerleggen. Toch stellen bedrijven zich te passief op als het gaat om ongewenst gedrag.

Uit nieuw onderzoek van Validata en Hoffmann blijkt dat maar liefst 82% van de Nederlanders vindt dat organisaties meer moeten doen om grensoverschrijdend gedrag onder werknemers aan te pakken. Vrouwen (86%) zijn hier stelliger in dan mannen (77%).

“Iemand met iets op zijn kerfstok denkt wel twee keer na voordat hij of zij begint aan een sollicitatie met uitgebreide screening”

Bedrijven kunnen de risico’s op grensoverschrijdend gedrag inperken door beter onderzoek te doen naar (nieuw) personeel, vindt twee derde van de respondenten.

Ruim vier op de vijf Nederlanders (82%) begrijpt dat bedrijven door de toegenomen aandacht voor grensoverschrijdend gedrag hun medewerkers nu extra screenen. De meeste ondervraagden (69%) vinden niet dat er door een screening inbreuk gemaakt wordt op hun privacy.

Krapte op de arbeidsmarkt

Hoewel maar liefst 88% van de Nederlanders het geen probleem vindt als een (toekomstig) werkgever onderzoek naar hen doet, en 86% er begrip voor heeft als bedrijven medewerkers die een promotie krijgen extra screenen, nam het aantal daadwerkelijk uitgevoerde screenings af in de eerste helft van 2024 ten opzichte van het voorgaande jaar. Dat heeft volgens 79% van de ondervraagden te maken met de krapte op de arbeidsmarkt.

Harm Voogt, CEO van Validata, erkent dat, hoewel steeds meer Nederlandse werknemers en werkgevers het belang van screening inzien, bedrijven vaak personeel nodig hebben. Dit is vooral riskant in sectoren met toegang tot gevoelige informatie, zoals de financiële en zakelijke dienstverlening, de overheid, en het onderwijs.

Voogt: “Ongewenst gedrag bij een vorige werkgever kan via screening aan het licht komen. Door screening toe te voegen aan een sollicitatieprocedure vallen de rotte appels vaak vanzelf af. Iemand met iets op zijn kerfstok denkt wel twee keer na voordat hij of zij begint aan een sollicitatie met uitgebreide screening.”

Kiezen voor makkelijk

Bedrijven kunnen niet alleen grondiger te werk gaan bij het aannemen van medewerkers, ook bij de afhandeling van ongewenste situaties op de werkvloer kiezen ze vaak voor de makkelijke weg, vaak om economische redenen.

Johan Klokman, consultant bij Hoffmann, legt uit dat werkgevers soms afzien van een onderzoek vanwege de kosten en in plaats daarvan een vaststellingsovereenkomst gebruiken: een contract waarin twee of meer partijen bindende afspraken maken voor het oplossen of voorkomen van een geschil.

Door het ontbreken van een onderzoek naar de werknemer wordt niet vastgesteld wat er precies is gebeurd, wat kan leiden tot herhaling van ongewenst gedrag en niet bemoedigend is voor de meldingsbereidheid in de toekomst.