De coronacrisis heeft in Vlaanderen niet geleid tot onhoudbare werkdruk en ziekmakende stress, hoewel het massale thuiswerken toch meer inspanning vraagt om de balans tussen werk en privé te behouden. Slechts 9% van de Vlaamse werknemers verwacht binnen het jaar een burnout te kunnen ontwikkelen, terwijl dat in 2017 nog 12% was.

Dat concludeert prof. dr. Ralf Caers van de KU Leuven. Samen met Oscar Lausegger, HCM Strategy Director van Oracle, besprak hij deze week tijdens het webinar ‘Mentale weerbaarheid en technologie, gaat dat samen?’ de HR-toekomst. Om de registratie van het webinar bekijken, klikt u op de link onderaan deze pagina. 

“Van onze respondenten ervoer slechts 1 op de 3 meer werkstress. 1 op de 4 zag de werkdruk zelfs afnemen”, zegt Caers (39). “Dat komt enerzijds omdat werkgevers goed op de crisis gereageerd hebben en lagere eisen stellen aan hun werknemers dan in een gewone werkmaand. Anderzijds zijn de werknemers het werk meer gaan spreiden over de dag. 

Eén op de vier zag de werkdruk zelfs afnemen 

“Bijvoorbeeld ook ’s avonds of tijdens de uren die vroeger noodgedwongen in de file werden doorgebracht. Zo krijgen ze tijdens de dag ook tijd om aandacht aan het huiswerk van de kinderen te besteden en wordt het toch mogelijk om werk en gezin te combineren.”

Positief effect op veerkracht

Caers is auteur van de bestseller ‘Aan het roer van NV Mezelf. Maak jezelf weerbaar tegen stress, frustratie en burn-out’. Ook schreef hij de populaire HR-handboeken ‘HRM in Essentie’ en ‘HRM Basics’. Al sinds 2016 onderzoekt hij, samen met zijn team, het domein van ‘werkbaar werk’. Waarbij de aandacht zich vooral richt op de mentale balans van werknemers.

Onverwachte, maar daarom juist opbeurende conclusie: de coronacrisis heeft onder de bijna 2500 door Ralf Caers geraadpleegde Vlamingen een positief effect op de veerkracht en weerbaarheid: “In plaats van de situatie te ondergaan, zijn mensen massaal oplossingen beginnen te zoeken. Het heeft zeker tijd gekost om met nieuwe technologie te leren werken en om een nieuwe structuur te vinden, maar die inspanningen loonden wel en zorgden snel voor een werkbare situatie. 

“Daardoor voelden veel mensen dat ze wendbaarder zijn dan ze dachten en groeide bij velen ook het geloof in eigen kunnen. En dat is goed, want wie gelooft in zijn eigen mogelijkheden, voelt zich minder een speelbal in de handen van anderen en ziet veel meer kansen in het leven”.

Samen de verdediging in

Caers spreekt ook van de ‘burcht-cultuur’ die is gaan heersen. “We voelen dat ons bedrijf in het voortbestaan wordt bedreigd”, stelt de Belgische hoogleraar, auteur en HRM-expert. “We gaan dus sámen die verdediging in. En met bescherming van de organisatie als doel, geeft hard werken juist voldoening. We moeten van hard werken geen taboe maken, want het is, zeker in deze tijden, juist iets positiefs. Wat we nu ook zien; wanneer je als bedrijf, als werkgever, in het verleden altijd goed voor je mensen hebt gezorgd, gebeurt dat nu omgekeerd.”

Wanneer je als werkgever altijd goed voor je mensen hebt gezorgd, gebeurt dat nu omgekeerd

Tijdens het webinar zal Caers ook het onderwerp ‘hoe denken we over onze leidinggevenden?’ bespreken. Uit zijn onderzoek blijkt dat die leidinggevende tijdens de crisis zijn/haar best heeft gedaan. Dat concluderen de respondenten. En dat de verstandhouding met ‘de chef’ goed is. Waar het wél aan schort: ‘hoe gaat die leidinggevende om met de gevoelens van de werknemer?‘ Daar zijn volgens de onderzoeksresultaten zeker nog stappen te maken. 

Enthousiast over data

Caers en zijn team lieten een lange vragenlijst los op 2465 fulltime werkende Vlamingen in vaste dienst; met name ambtenaren en ‘white collars’. Hij is erg enthousiast over de data die daaruit naar voren komen. Tijdens het webinar zal hij ook daarover meer vertellen.  

“Onze conclusies zijn heel positief”, aldus professor Ralf Caers. “De coronacrisis heeft tot meer weerbaarheid van werknemers geleid. En als mensen methoden vinden om met de stress om te gaan, geeft dat natuurlijk veel voldoening. Stress hoeft dus zeker niet altijd tot een burnout te leiden. Nee, ik ben niet van de ‘glazenbol-voorspellingen’. Dus ik doe dan ook geen zware uitspraken over de nieuwe werkelijkheid, daar waar het om werken gaat. 

“Het is best mogelijk dat we later toch weer ‘gewoon’ naar kantoor gaan. Thuiswerken kan, maar hoeft niet per definitie langdurig of blijvend te zijn. Vraag is natuurlijk of mensen nog wel massaal naar die oude werkplek wíllen, na afloop van deze crisis. Tja, het nieuwe normaal? Laten we nou vooral even afwachten.”