Economisch delict: werkgever legt alle financiële risico’s bij zzp’er

* Werkgevers schuiven onterecht financiële risico’s, zoals naheffingen, door naar zzp’ers, terwijl dit wettelijk niet is toegestaan
* Het doorschuiven van premies voor sociale zekerheid en pensioen naar zzp’ers is verboden en kan als economisch delict worden beschouwd
* Juridische clausules die de risico’s bij zzp’ers leggen, zijn vaak onzorgvuldig geformuleerd, wat kan leiden tot onbedoelde gunstige effecten voor zwakkere zzp’ers die naar loondienst overstappen

Deze week kwam de NOS na onderzoek met het nieuws over het doorschuiven van de financiële risico’s naar zzp’ers door werkgevers. Universitair docent arbeidsrecht bij Universiteit van Amsterdam, Niels van der Neut, herkent dit. “Je ziet inderdaad clausules waarbij alle naheffingen in het kader van schijnzelfstandigheid voor rekening van de werkende komen. Dat kan niet.”

“Het doorschuiven naar zzp’ers van premies sociale zekerheid en pensioen mag absoluut niet en is zelfs een economisch delict”

Alle heffingen worden nu op één hoop gegooid, stelt hij vast, terwijl in principe alleen het risico op de naheffing voor loonbelasting wettelijk gezien doorgeschoven mag worden naar de werkende zzp’er. “Want die moet dat afdragen, en als er een naheffing komt zou dat betekenen dat de werkende niet de juiste loonbelasting heeft betaald.”

Doorschuiven naar zzp’ers is economisch delict

Het doorschuiven naar zzp’ers van premies sociale zekerheid en pensioen is echter ‘bij wet verboden’. “Dat mag absoluut niet en is zelfs een economisch delict. En toch zie je dat het contractueel gebeurt. Of dat in de praktijk ook wordt afgedwongen, is een andere vraag.” Bepaalde boetes mogen wettelijk wel worden doorgeschoven, maar hier is de kans aanzienlijk dat een rechter dit terugdraait.

Sinds de aankondiging op meer handhaving door de Belastingdienst naar schijnzelfstandigheid vanaf 1 januari dit jaar en het gestegen risico op naheffingen en boetes voor opdrachtgevers – omdat een zzp’er door de Belastingdienst als werknemer wordt gezien ‒ zijn de onwettige clausules van opdrachtgevers voor zzp’ers toegenomen, denkt hij. “Die zijn er namens opdrachtgevers door juristen ingefietst.”

Onbedoeld gunstig effect

Dat de clausules niet in orde zijn, hoeft geen kwade opzet te zijn, merkt hij ook op. “Het onderwerp bestrijkt vier disciplines: arbeidsrecht, sociale zekerheidsrecht, pensioenrecht en fiscaal recht. Weinig mensen zijn op al die terreinen deskundig. Je ziet nu juristen zich erin verdiepen door cursussen en het lezen van artikelen, maar vervolgens ontbreekt het in die clausules toch aan nuances en zorgvuldige formuleringen.”

Hij hoopt dat dit nieuws ‘zzp’ers gaat wakker schudden’ en zo onbedoeld toch een gunstig effect heeft. “Zodat een zzp’er die niet zo sterk staat in zijn zelfstandigheid, besluit om in loondienst te gaan, terwijl de sterke zzp’er zelfstandig doorgaat.”

Gerelateerde artikelen:

• Juridisch: Zzp’er toch werk-nemer? Vrijwaringsclausule vermindert schade-risico door naheffingen
• Belastingdienst licht handhaving arbeidsrelaties toe: richtlijnen voor opdrachtgevers en zzp’ers
• 2 van de 5 werkgevers wil aantal vaste medewerkers binnen de organisatie omhoog krijgen