Ben je een leider als je leiding geeft? Zo onderscheid je de leider van de baas…

Leiders en bazen geven allebei leiding. Maar de manier waarop ze dat doen, verschilt fundamenteel. Op haar site komt Margarita de Mayo tot de vijf belangrijkste verschilpunten:

1. Positionele of persoonlijke macht?

Er zijn twee belangrijke bronnen van macht: positionele en persoonlijke. Positionele macht is gebaseerd op iemands positie in de hiërarchie, terwijl persoonlijke macht gebaseerd is op iemands eigen kenmerken. Een baas vertrouwt op positionele macht, terwijl een leider persoonlijke macht gebruikt. Een echte leider verdient het respect van zijn team met zijn kennis en deskundigheid, bouwt vertrouwen op met zijn karakter, en creëert samenwerkingsrelaties die collectieve groei bevorderen.

2. Harde of zachte invloed?

Er zijn twee belangrijke manieren om je team te beïnvloeden: via harde en via zachte invloed. Harde invloed is normatief en gebaseerd op verplichtingen, terwijl zachte invloed intern is en gebaseerd op overtuiging. Een baas beroept zich op zijn autoriteit en beïnvloedt anderen met harde tactieken zoals straf, intimidatie en bedreigingen. Of door beloningen te gebruiken – denk aan het beloven van een promotie. Teamleden doen wat de leidinggevende hen opdraagt, maar zonder intrinsieke gemotiveerd te zijn.

Een leider daarentegen beïnvloedt door passie te tonen en een beroep te doen op hun innerlijke waarden. Hierdoor creëer je een werkomgeving waarin ze zich op hun gemak voelen om hun mening te delen, en vereenzelvigen ze zich eerder met de visie en missie van de organisatie.

3. Gericht op behoud of verandering?

Een baas accepteert de werkelijkheid en richt zich op problemen met een rationele en analytische houding om zich aan die werkelijkheid te kunnen aanpassen. Een leider neemt de werkelijkheid onder de loep om met innovatie te anticiperen op verandering. Een baas richt zijn aandacht vooral op details en op de naleving van regels en doelstellingen. Een leider richt zich eerder op het grote geheel. Een leider ziet toekomstige mogelijkheden voor groei, innovatie en verbetering.

4. Gericht op de korte of lange termijn?

Een baas richt zich op de korte termijn, zonder rekening te houden met de repercussies op middellange of lange termijn. Dit kan leiden tot doelstellingen die in de toekomst contraproductief en niet duurzaam zijn. Een echte leider heeft een langetermijnoriëntatie op doelen en accepteert een zekere mate van chaos aangezien die inherent is aan verandering. Hij kan zijn comfortzone verlaten in de wetenschap dat situaties kunnen verslechteren voordat ze beter worden.

5. Gericht op controle of op groei?

Bazen streven naar microcontrole over ondergeschikten door ze bevelen en instructies te geven. Ze hebben het liefste relaties die gebaseerd zijn op formele rollen en weinig emotionele betrokkenheid. Leiders verhouden zich tot anderen door empathie en beschouwen elke ondergeschikte als een uniek individu. Ze geven om de persoonlijke en professionele groei van iedereen met wie ze samenwerken. Dit leidt tot betere individuele en collectieve prestaties.

Authentiek leiderschap

Volgens De Mayo zijn de meeste organisaties hiërarchisch gestructureerd, en zijn er meer bazen dan leiders. Dat is kwalijk, vindt zij: “Hoewel een zekere mate van controle noodzakelijk is voor stabiliteit, kan een transactionele managementstijl contraproductief zijn in tijden van verandering.” Zij roept op tot ‘authentiek leiderschap’ en om ‘emotionele passie en enthousiasme te creëren om mensen te motiveren, de status quo uit te dagen met nieuwe ideeën om verbeelding en creativiteit te stimuleren en relaties op te bouwen met anderen om grootse projecten te realiseren waar iedereen baat bij heeft.’